Lợi trùm: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị hiệu quả
Lợi trùm là một trong những vấn đề răng miệng phổ biến mà nhiều người gặp phải, đặc biệt ở lứa tuổi mọc răng khôn. Tình trạng này gây đau nhức, ảnh hưởng đến khả năng ăn nhai và vệ sinh răng miệng hằng ngày. Tuy nhiên, nhiều người vẫn chưa hiểu rõ lợi trùm là gì, nguyên nhân do đâu, có nguy hiểm không và điều trị thế nào cho hiệu quả. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ tình trạng này, đọc ngay bạn nhé.
1. Lợi trùm là gì?
Lợi trùm là tình trạng nướu (lợi) mọc phủ lên một phần của răng, thường gặp nhất là răng khôn (răng số 8), khiến thức ăn, vi khuẩn dễ tích tụ, gây viêm nhiễm và đau nhức.
Lợi bị trùm có thể xuất hiện ở một hoặc cả hai bên hàm, phổ biến nhất là vùng hàm dưới. Ở mức độ nhẹ, người bệnh chỉ cảm thấy cộm, khó chịu khi nhai. Nhưng nếu không được điều trị sớm, vùng lợi này có thể sưng to, đỏ, thậm chí mưng mủ gây viêm lợi bị trùm nặng.
2. Nguyên nhân gây ra lợi trùm
Lợi trùm không phải là bệnh lý bẩm sinh mà hình thành do nhiều yếu tố tác động trong quá trình răng mọc; một số nguyên nhân thường gặp gồm:
– Răng khôn mọc lệch hoặc mọc ngầm: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất. Khi răng khôn không có đủ khoảng trống để mọc thẳng, chúng sẽ mọc lệch hoặc mọc ngầm, khiến phần lợi bên trên không thể tách ra hoàn toàn.
– Cấu trúc lợi dày hoặc phát triển quá mức: Ở một số người, phần lợi phát triển quá mức, trùm lên răng, đặc biệt là trong giai đoạn thay răng hoặc mọc răng khôn.
– Vệ sinh răng miệng kém: Thức ăn thừa, mảng bám tích tụ khiến vi khuẩn sinh sôi, gây viêm nhiễm.
– Yếu tố cơ địa: Một số người có cơ địa răng miệng dễ viêm nhiễm hoặc mô nướu nhạy cảm, dễ sưng khi có kích thích nhỏ.
Như vậy, lợi bị trùm là kết quả của nhiều yếu tố kết hợp, trong đó việc răng khôn mọc sai hướng và vệ sinh răng miệng kém là hai nguyên nhân chủ yếu.
3. Dấu hiệu nhận biết lợi trùm
Nhận biết sớm tình trạng lợi trùm giúp người bệnh can thiệp kịp thời, tránh biến chứng nặng. Một số dấu hiệu đặc trưng gồm:
– Sưng, đỏ vùng lợi tiếp xúc với răng.
– Đau nhức, đặc biệt khi nhai.
– Có thể xuất hiện mủ, hơi thở hôi, sốt nhẹ khi viêm nhiễm.
– Cảm giác vướng, cộm do lợi che một phần răng.
– Khó mở miệng hoặc nuốt nước bọt vì đau.
Ở giai đoạn đầu, các triệu chứng có thể xuất hiện nhẹ, sau vài ngày lại giảm, khiến người bệnh chủ quan. Tuy nhiên, khi tình trạng tái phát nhiều lần, viêm lan rộng, có thể dẫn đến viêm lợi bị trùm răng khôn – một dạng viêm nặng cần can thiệp nha khoa ngay.
4. Lợi trùm có nguy hiểm không?
Nhiều người cho rằng bệnh viêm lợi trùm chỉ là tình trạng tạm thời, sẽ tự khỏi khi răng khôn mọc xong. Thực tế, nếu để kéo dài, lợi trùm có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe răng miệng như:
– Viêm nhiễm lan rộng: Khi thức ăn và vi khuẩn tích tụ dưới phần lợi bị trùm, chúng gây ra viêm nướu, viêm nha chu hoặc áp xe răng.
– Hôi miệng, khó vệ sinh: Lợi bị trùm khiến việc chải răng khó khăn, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển, gây mùi hôi và sâu răng.
– Ảnh hưởng răng bên cạnh: Răng khôn mọc lệch, mọc ngầm gây chèn ép răng số 7, làm tiêu xương, lung lay hoặc sâu răng kế cận.
– Sốt, sưng hạch, đau lan tai hoặc thái dương: Khi viêm nặng, người bệnh có thể bị sốt, sưng mặt, đau lan lên đầu hoặc cổ.
Như vậy, lợi trùm không chỉ gây khó chịu mà còn tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu không được xử lý đúng cách.
5. Cách điều trị lợi trùm hiệu quả
Tùy vào mức độ và nguyên nhân gây lợi trùm, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp. Hiện nay có một số hướng xử lý phổ biến sau:
5.1. Điều trị lợi trùm bằng thuốc
Ở giai đoạn viêm nhẹ, bác sĩ có thể kê thuốc kháng sinh, giảm đau, kháng viêm như amoxicillin, ibuprofen hoặc paracetamol. Ngoài ra, người bệnh có thể súc miệng bằng dung dịch sát khuẩn chứa chlorhexidine để làm sạch vùng viêm.
5.2. Cắt lợi trùm
Đây là phương pháp điều trị dứt điểm và được áp dụng phổ biến nhất. Bác sĩ sử dụng dao điện hoặc laser để cắt bỏ phần lợi thừa che phủ răng. Thủ thuật diễn ra nhanh chóng, chỉ khoảng 15 – 20 phút, giúp răng khôn mọc hoàn toàn và tránh tái viêm.
5.3. Điều trị lợi trùm bằng cách nhổ răng khôn
Trong trường hợp răng khôn mọc lệch, mọc ngầm, gây viêm lợi bị trùm tái phát, bác sĩ sẽ chỉ định nhổ bỏ răng khôn để chấm dứt triệt để nguyên nhân gây viêm. Đây là giải pháp được khuyến khích khi răng khôn không có chức năng ăn nhai rõ ràng và tiềm ẩn nguy cơ gây hại.
5.4. Chăm sóc sau điều trị
Sau khi điều trị lợi bị trùm, người bệnh cần chú ý:
– Giữ răng miệng sạch sẽ, chải răng nhẹ nhàng bằng bàn chải mềm.
– Sử dụng nước muối sinh lý để súc miệng hằng ngày.
– Hạn chế ăn đồ cay, nóng, cứng hoặc dính.
– Tái khám theo lịch hẹn của nha sĩ để kiểm tra tiến trình hồi phục.
Chăm sóc sau điều trị đóng vai trò quan trọng giúp nướu mau lành và ngăn tái phát.
6. Cách phòng ngừa lợi trùm hiệu quả
Lợi trùm có thể được phòng tránh nếu bạn chú ý đến thói quen vệ sinh và chăm sóc răng miệng hằng ngày:
– Ăn uống hợp lý: Hạn chế đồ ngọt và tăng cường rau xanh giúp lợi khỏe mạnh.
– Giữ răng miệng sạch sẽ: Đánh răng ít nhất 2 lần/ngày, dùng chỉ nha khoa và nước súc miệng sát khuẩn để loại bỏ mảng bám.
– Khám răng định kỳ 6 tháng/lần: Giúp phát hiện sớm răng mọc lệch, mọc ngầm để có hướng xử lý trước khi gây viêm.
– Theo dõi giai đoạn mọc răng khôn: Khi có dấu hiệu sưng đau, nên đến nha sĩ kiểm tra sớm, tránh để viêm lan rộng.
Phòng bệnh luôn tối ưu hơn chữa bệnh. Việc chủ động chăm sóc sẽ giúp bạn giảm nguy cơ viêm lợi bị trùm và các bệnh lý nha chu khác.
Lợi trùm là tình trạng phổ biến nhưng không thể xem nhẹ, đặc biệt khi xuất hiện trong giai đoạn mọc răng khôn. Nếu không được điều trị kịp thời, lợi trùm có thể dẫn đến viêm nhiễm, hôi miệng, thậm chí ảnh hưởng đến cấu trúc răng kế cận. Chính vì vậy, khi phát hiện dấu hiệu sưng đau, bạn nên đến cơ sở nha khoa uy tín để được thăm khám và điều trị đúng cách.
Duy trì thói quen vệ sinh răng miệng khoa học, khám nha khoa định kỳ và xử lý sớm răng khôn mọc lệch sẽ giúp bạn phòng ngừa hiệu quả tình trạng lợi bị trùm, bảo vệ nụ cười khỏe đẹp lâu dài.
