Một số danh mục khám sức khoẻ trước khi mang thai

Trước khi bước vào hành trình làm cha mẹ, việc khám sức khoẻ trước khi mang thai đóng vai trò vô cùng quan trọng. Đây không chỉ là bước chuẩn bị về thể chất mà còn giúp các cặp đôi hiểu rõ tình trạng sức khỏe sinh sản của mình. Từ đó các cặp đôi sẽ có phương án điều chỉnh và điều trị kịp thời, giảm thiểu rủi ro cho cả mẹ và bé. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về các danh mục khám quan trọng trước khi mang thai.

1. Đối tượng nên khám sức khoẻ trước khi mang thai

1.1. Phụ nữ

Phụ nữ có kế hoạch mang thai đều cần thực hiện kiểm tra sức khỏe toàn diện. Việc này đặc biệt cần thiết đối với một số trường hợp cụ thể có nguy cơ cao hơn.

– Mang thai khi người mẹ lớn tuổi (trên 35 tuổi): Phụ nữ mang thai lần đầu hoặc sinh con ở độ tuổi này đối mặt với nhiều rủi ro. Các nguy cơ bao gồm khả năng sảy thai, sinh non, tiền sản giật và các bất thường về nhiễm sắc thể.

– Mẹ đang mắc hoặc điều trị bệnh lý mạn tính: Những bệnh như tiểu đường, huyết áp cao, tim mạch hoặc các bệnh tự miễn cần được kiểm soát. Việc này nhằm tránh ảnh hưởng xấu đến sự phát triển của thai nhi.

– Tiền sử gia đình có bệnh lý di truyền: Nếu trong gia đình có người mắc bệnh lý di truyền, cần thực hiện tư vấn di truyền. Mục đích là để đánh giá rủi ro và có biện pháp can thiệp phòng ngừa phù hợp.

– Tiền sử sản khoa bất thường: Các trường hợp từng sinh non, sảy thai liên tiếp, thai lưu hoặc sinh con bị dị tật bẩm sinh.

1.2. Nam giới

Theo Thư viện Y khoa Quốc gia Hoa Kỳ (NIH), sức khỏe sinh sản của nam giới ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng thụ thai và chất lượng của phôi thai. Người cha đóng góp 50% yếu tố di truyền nên các vấn đề về tinh trùng, hormone hay bệnh lý lây truyền đều có thể ảnh hưởng đến thai nhi sau này.

Nam giới nên chủ động khám sức khỏe trước khi mang thai khoảng 3 – 6 tháng, đặc biệt khi có tiền sử hút thuốc, uống rượu bia, làm việc trong môi trường độc hại hoặc từng mắc bệnh liên quan đến sinh dục.

1.3. Các cặp đôi vô sinh hiếm muộn cần khám sức khoẻ trước khi mang thai

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), nếu một cặp đôi chung sống bình thường, quan hệ đều đặn trong 1 năm không sử dụng biện pháp tránh thai mà vẫn chưa có con, thì được xem là vô sinh. Trong trường hợp này, khám sức khỏe trước khi mang thai là bước quan trọng giúp phát hiện nguyên nhân, có thể đến từ trứng, tinh trùng, hormone, hay các yếu tố miễn dịch. Việc phát hiện sớm và điều trị đúng hướng sẽ giúp tăng khả năng thụ thai tự nhiên hoặc hỗ trợ sinh sản hiệu quả hơn.

2. Danh mục khám cần biết trước khi mang thai

2.1. Xét nghiệm giúp cặp đôi sàng lọc bệnh lý

Các xét nghiệm chuyên sâu giúp phát hiện sớm các yếu tố di truyền và bệnh lý. Việc này có thể ảnh hưởng tiêu cực đến thai nhi hoặc quá trình mang thai.

– Xét nghiệm máu tổng quát: Kiểm tra nhóm máu và các bất thường của tế bào máu. Xét nghiệm này giúp phát hiện các bệnh như thiếu máu, thiếu sắt hoặc các bệnh về hồng cầu.

– Xét nghiệm hóa sinh máu: Đánh giá chức năng hoạt động của gan, thận, và tình trạng đường huyết. Việc này nhằm phát hiện sớm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường thai kỳ.

– Xét nghiệm sàng lọc nhiễm trùng: Thực hiện các xét nghiệm đánh giá miễn dịch với các virus, vi khuẩn, ký sinh trùng. Đặc biệt cần sàng lọc những tác nhân gây dị tật bẩm sinh như Rubella, Toxoplasmosis, Giang mai và Viêm gan B.

– Xét nghiệm nước tiểu: Giúp kiểm tra và phát hiện các bệnh viêm nhiễm, đặc biệt là nhiễm trùng đường tiết niệu.

– Xét nghiệm cơ quan sinh sản: Nữ giới sẽ được soi tươi dịch âm đạo và kiểm tra nồng độ hormone sinh dục. Nam giới cần thực hiện xét nghiệm tinh dịch đồ, dịch niệu đạo và nội tiết tố sinh dục.

2.2. Kiểm tra chế độ dinh dưỡng khi khám sức khoẻ trước khi mang thai

Cân nặng và dinh dưỡng ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng sinh sản cũng như sức khỏe thai kỳ. Phụ nữ thừa cân có nguy cơ cao bị tiểu đường thai kỳ, tiền sản giật, còn người thiếu cân dễ sảy thai, sinh con nhẹ cân.

Do đó, các cặp đôi nên tham khảo ý kiến bác sĩ dinh dưỡng để xây dựng chế độ ăn phù hợp. Người mẹ nên tăng cường bổ sung sắt, canxi, axit folic và vitamin D trong giai đoạn trước khi mang thai ít nhất 3 tháng. Đồng thời hạn chế đồ chiên rán, chất kích thích và thức ăn nhanh để cơ thể khỏe mạnh, chuẩn bị tốt cho việc thụ thai.

2.3. Chẩn đoán hình ảnh

– Siêu âm ổ bụng (nữ giới): Đây là biện pháp chính xác để kiểm tra các bệnh lý phụ khoa. Các bệnh như u nang buồng trứng, u xơ tử cung, và đa nang buồng trứng cần được phát hiện sớm.

– Điện tâm đồ (ECG): Danh mục này giúp phát hiện các bệnh lý tim mạch tiềm ẩn. Bệnh tim mạch có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe mẹ và bé trong suốt thai kỳ.

– Siêu âm tuyến giáp: Tuyến giáp có vai trò quan trọng trong việc điều hòa hormone cơ thể. Suy giảm chức năng tuyến giáp nếu không được điều trị có thể khiến trẻ kém thông minh.

– Chụp X-quang tuyến vú: giúp phát hiện sớm các bất thường tại vú, bao gồm cả nguy cơ mắc ung thư vú và các bệnh lý liên quan khác.

2.4. Kiểm tra bệnh lý phụ khoa, âm đạo

Các bệnh lý như nấm âm đạo, viêm lộ tuyến, nhiễm trùng roi hay vi khuẩn vaginosis đều có thể ảnh hưởng đến khả năng thụ thai và gây sảy thai sớm. Đặc biệt, Trichomonas vaginalis (trùng roi âm đạo) có thể tiêu diệt tinh trùng, gây vô sinh.

Phụ nữ nên khám phụ khoa định kỳ mỗi 6-12 tháng, hoặc trước khi mang thai ít nhất 3 tháng, để đảm bảo môi trường âm đạo khỏe mạnh. Việc điều trị sớm giúp tránh viêm nhiễm lan rộng, đồng thời đảm bảo tử cung sẵn sàng cho việc làm tổ của trứng.

2.5. Tiêm vắc xin

Tiêm vắc xin là một trong những bước chuẩn bị quan trọng trước khi mang thai. Việc này giúp cơ thể mẹ tạo ra kháng thể bảo vệ thai nhi khỏi các bệnh truyền nhiễm.

– Thời gian hoàn thành: Nữ giới cần hoàn thành các mũi tiêm phòng tối thiểu 3 tháng trước khi thụ thai. Điều này để đảm bảo vắc xin không ảnh hưởng đến thai nhi.

– Các loại vắc xin phổ biến: Các mũi tiêm phòng cần thiết bao gồm cúm, sởi – quai bị – rubella, thủy đậu, viêm gan B, uốn ván. Tiêm vắc xin HPV cũng được khuyến nghị nếu cần.

3. Lưu ý khám sức khoẻ trước khi mang thai

Để kết quả kiểm tra được chính xác, bạn nên lưu ý một số điều sau:

– Khám vào buổi sáng, nhịn ăn từ 4 – 6 tiếng trước khi xét nghiệm máu.

– Phụ nữ không nên thăm khám phụ khoa khi đang trong kỳ kinh nguyệt. Điều này có thể ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm tế bào cổ tử cung và dịch âm đạo.

– Không quan hệ tình dục ít nhất 3 ngày trước khi khám để đảm bảo mẫu xét nghiệm chính xác.

– Giữ tinh thần thoải mái và thẳng thắn chia sẻ với bác sĩ những vấn đề tế nhị, vì điều này sẽ giúp quá trình tư vấn đạt hiệu quả cao hơn.

Khám sức khoẻ trước khi mang thai là bước khởi đầu quan trọng giúp các cặp đôi chuẩn bị tốt nhất về thể chất và tinh thần cho hành trình làm cha mẹ. Việc kiểm tra toàn diện giúp phát hiện sớm bệnh lý, điều chỉnh lối sống, dinh dưỡng, và tiêm phòng cần thiết.