3 Điều về khám sức khoẻ học sinh mà phụ huynh cần biết

Khám sức khoẻ học sinh là một hoạt động quen thuộc diễn ra hằng năm tại các trường học.Tuy nhiên, không phải phụ huynh nào cũng hiểu rõ về quy định, ý nghĩa cũng như những hạng mục khám cụ thể của hoạt động này. Bài viết dưới đây sẽ giải đáp những thắc mắc phổ biến nhất, giúp bố mẹ nắm được 3 điều quan trọng nhất về việc khám sức khỏe học đường.

1. Quy định về khám sức khoẻ học sinh

1.1. Khám sức khỏe cho học sinh có phải là điều bắt buộc?

Khám sức khỏe học sinh là hoạt động bắt buộc và được tổ chức định kỳ theo quy định của nhà nước. Cụ thể, theo Thông tư liên tịch số 13/2016/TTLT-BYT-BGDĐT do Bộ Y tế và Bộ Giáo dục & Đào tạo ban hành, công tác y tế trong trường học phải được thực hiện một cách thường xuyên. Trong đó, việc khám sức khỏe định kỳ cho học sinh phải được tiến hành tối thiểu 1 lần/năm. Mục đích chính là để đánh giá tổng quát tình trạng sức khỏe của các em, theo dõi sự phát triển thể chất và tinh thần theo từng độ tuổi.

Trong văn bản này, một số trường hợp cụ thể cũng được đề cập. Ví dụ, Thông tư số 14/2013/TT-BYT của Bộ Y tế quy định về khám sức khỏe cho nhiều đối tượng, bao gồm cả học sinh, sinh viên. Tuy nhiên, Thông tư này chủ yếu áp dụng cho việc khám tuyển, khám định kỳ đối với người lao động. Do đó, với các em học sinh chưa đến tuổi lao động, việc khám sức khỏe định kỳ tại trường học vẫn sẽ tuân thủ theo Thông tư 13/2016/TTLT-BYT-BGDĐT.

1.2. Khám sức khoẻ học sinh ở đâu?

Các chuyên gia y tế khuyến cáo học sinh nên được khám sức khỏe định kỳ 1-2 lần mỗi năm để theo dõi sát sao tình hình sức khỏe. Các trường học thường chủ động phối hợp với các cơ sở y tế uy tín để tổ chức khám sức khỏe tập trung cho học sinh vào đầu năm học.

Ngoài thời điểm đầu năm, bố mẹ cũng có thể chủ động cho con đi khám tại các cơ sở y tế bên ngoài vào thời điểm giữa học kỳ I và học kỳ II. Việc này giúp phụ huynh và nhà trường cùng nhau nắm bắt được tình hình sức khỏe của các em một cách liên tục, phát hiện sớm các vấn đề sức khỏe thường gặp ở lứa tuổi học đường như cận thị, cong vẹo cột sống, suy dinh dưỡng hay béo phì. Từ đó, phụ huynh sẽ có phương án can thiệp, điều chỉnh chế độ dinh dưỡng, sinh hoạt và học tập kịp thời để đảm bảo sự phát triển toàn diện của con.

Đồng thời, việc khám sức khỏe định kỳ cũng là cơ hội để các bác sĩ tư vấn, giáo dục sức khỏe cho học sinh, giáo viên và phụ huynh. Hoạt động này giúp nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của việc chăm sóc sức khỏe thể chất và tinh thần cho học sinh.

2. Các danh mục khám sức khoẻ học sinh ở trường

2.1. Trẻ 0 – 36 tháng tuổi

Trong giai đoạn đầu đời, việc kiểm tra sức khoẻ chủ yếu tập trung vào theo dõi dinh dưỡng và sự phát triển thể chất. Các chỉ số như chiều cao, cân nặng, vòng đầu sẽ được ghi nhận định kỳ để đánh giá sự phát triển.

Ngoài ra, trẻ còn được khám thị lực, tai – mũi – họng, răng hàm mặt, hệ hô hấp, tuần hoàn và vận động. Bác sĩ cũng kiểm tra lịch tiêm chủng, tư vấn bổ sung vi chất dinh dưỡng (sắt, kẽm, vitamin D…) nếu cần. Phụ huynh sẽ nhận thêm hướng dẫn cụ thể về chế độ ăn và thói quen vận động phù hợp với lứa tuổi.

Theo thống kê của UNICEF, tại Việt Nam vẫn còn khoảng 18.2% trẻ dưới 5 tuổi bị suy dinh dưỡng thấp còi (2023) chứng tỏ tầm quan trọng của việc theo dõi sức khoẻ sớm cho trẻ.

2.2. Trẻ từ 3 – 6 tuổi

Ở lứa tuổi này, trẻ đã bắt đầu vận động nhiều hơn, nên việc khám sức khỏe sẽ tập trung vào các vấn đề liên quan đến thể lực, thị giác, thính giác, dinh dưỡng và tâm lý.

– Đo lường thể chất: Đo chiều cao, cân nặng, huyết áp để tính chỉ số BMI, qua đó đánh giá tình trạng dinh dưỡng.

– Kiểm tra tổng quát: Khám tai, mũi, họng, mắt, răng, da để phát hiện sớm các bệnh lý thường gặp.

– Theo dõi tiêm chủng: Bác sĩ sẽ kiểm tra lại lịch tiêm chủng của trẻ và nhắc nhở các mũi tiêm cần tiêm lại hoặc tiêm bổ sung.

– Tư vấn tâm lý: Các bác sĩ sẽ trò chuyện để đánh giá tâm lý, hành vi của trẻ, giúp phát hiện sớm các vấn đề như rối loạn lo âu, tự kỷ, hoặc các vấn đề về hành vi khác.

2.3. Khám sức khoẻ học sinh 6 – 18 tuổi

Đây là giai đoạn phát triển mạnh mẽ cả thể chất lẫn tinh thần, đặc biệt ở tuổi dậy thì. Nội dung khám thường bao gồm:

– Đo chiều cao, cân nặng, tính BMI để theo dõi sự phát triển.

– Đo huyết áp, nhịp tim, nhịp thở cho học sinh

– Khám mắt (phát hiện cận thị, loạn thị (bệnh học đường phổ biến).

– Khám răng hàm mặt, tai mũi họng cơ bản

– Kiểm tra hệ cơ xương khớp, sàng lọc nguy cơ cong vẹo cột sống.

Theo khảo sát của Viện Dinh dưỡng Quốc gia, tình trạng thừa cân và béo phì ở học sinh Việt Nam đã tăng nhanh trong 10 năm qua, từ mức 8,5% lên tới 19%. Riêng tại các thành phố lớn, tỷ lệ này đã đạt khoảng 26%, tiến gần đến mức phổ biến ở nhiều quốc gia phát triển. Trong khi đó, ở nông thôn lại có tình trạng suy dinh dưỡng. Vì vậy, việc kiểm tra sức khoẻ định kỳ cho trẻ em đóng vai trò quan trọng để kịp thời phát hiện và có biện pháp điều chỉnh.

Ngoài ra, đối với lứa tuổi THCS và THPT, tư vấn sức khỏe sinh sản và tâm lý vị thành niên là hạng mục rất cần thiết. Các bác sĩ sẽ tư vấn về sức khỏe sinh sản, vệ sinh cá nhân, tâm lý lứa tuổi, giúp các em có những kiến thức đúng đắn và an toàn.

3. Học sinh cần chuẩn bị những gì trước khi khám sức khỏe

Để quá trình khám diễn ra thuận lợi và mang lại kết quả chính xác, phụ huynh nên lưu ý chuẩn bị cùng con một số điểm sau:

– Hồ sơ cần thiết: 2 ảnh thẻ 4×6 nền trắng (chụp trong 6 tháng gần nhất), thẻ học sinh hoặc giấy tờ tuỳ thân để đối chiếu.

– Ăn uống trước khi khám: Hạn chế đồ nhiều dầu mỡ, đồ ngọt có gas 12–24 giờ trước buổi khám; uống nhiều nước lọc; không nên ăn sáng nếu có chỉ định xét nghiệm máu.

– Sinh hoạt: Cho trẻ ngủ đủ giấc, giữ tinh thần thoải mái, vệ sinh cá nhân sạch sẽ.

– Trao đổi với bác sĩ: Hướng dẫn con chia sẻ trung thực về những biểu hiện bất thường (đau đầu, chóng mặt, mệt mỏi, khó ngủ…) để được chẩn đoán chính xác.

– Chuẩn bị đồ ăn nhẹ: Sau khi khám (nhất là nếu có lấy máu xét nghiệm), trẻ có thể cần bổ sung năng lượng ngay.

Ngoài ra, cha mẹ cũng nên trao đổi trước với giáo viên chủ nhiệm về các yêu cầu cụ thể để việc khám diễn ra thuận tiện và toàn diện hơn.

Khám sức khoẻ học sinh định kỳ không chỉ là một quy định bắt buộc mà còn là một việc làm thiết thực và cực kỳ quan trọng. Bằng cách phối hợp chặt chẽ với nhà trường và chủ động theo dõi sức khỏe của con, phụ huynh sẽ giúp các em có được sự phát triển toàn diện, cả về thể chất lẫn tinh thần.