Giải mã thực đơn giúp trẻ viêm phổi ăn ngon – chóng khỏe

Ngày cập nhật: 08/09/2025

Chia sẻ:

Viêm phổi ở trẻ em là một trong những bệnh lý đường hô hấp nguy hiểm, đặc biệt ở nhóm trẻ dưới 5 tuổi. Bên cạnh điều trị y tế theo hướng dẫn của bác sĩ, chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng giúp cơ thể bé chống lại vi khuẩn, virus và phục hồi nhanh hơn. Vậy trẻ viêm phổi nên ăn gì để vừa dễ tiêu hóa vừa cung cấp đủ dưỡng chất? Cha mẹ hãy cùng đi tìm hiểu trong bài viết này nhé!

1. Viêm phổi ở trẻ là gì?

Viêm phổi là tình trạng nhiễm trùng tại phổi, khiến các túi khí (phế nang) bị viêm và chứa dịch hoặc mủ, gây khó khăn cho việc trao đổi oxy. Ở trẻ em, bệnh có thể do nhiều nguyên nhân như vi khuẩn, virus, nấm hoặc hít phải các chất kích thích.

Bệnh thường lây qua đường hô hấp qua các giọt bắn khi ho, hắt hơi hoặc tiếp xúc gần với người bệnh. Ngoài yếu tố lây nhiễm, trẻ suy dinh dưỡng, mắc bệnh mạn tính hoặc sống trong môi trường ô nhiễm cũng có nguy cơ cao hơn.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), viêm phổi là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở trẻ dưới 5 tuổi trên toàn cầu, cướp đi sinh mạng của hàng trăm nghìn trẻ mỗi năm. Ở Việt Nam, bệnh xuất hiện quanh năm nhưng tăng cao vào mùa đông – xuân và mùa mưa, khi thời tiết ẩm lạnh tạo điều kiện cho vi khuẩn, virus phát triển.

Viêm phổi ở trẻ thường tiến triển nhanh và có nguy cơ biến chứng nếu không được điều trị kịp thời. Chế độ dinh dưỡng hợp lý không thể thay thế thuốc nhưng sẽ giúp bé tăng cường sức đề kháng, thời gian hồi phục nhanh hơn và hạn chế tái phát.

2. Dấu hiệu của viêm phổi ở trẻ

trẻ viêm phổi nên ăn gì - trẻ bị ho, khó thở — Dấu hiệu khi trẻ mắc viêm phổi thường bị nhầm với cảm cúm nên cha mẹ cần đặc biệt chú ý để có phương án điều trị kịp thời

Cha mẹ có thể nhận biết viêm phổi ở trẻ qua một số biểu hiện phổ biến:

– Ho nhiều: Thường là ho khan hoặc ho có đờm, kéo dài.

– Sốt: Nhiệt độ cơ thể có thể tăng cao trên 38,5°C.

– Thở nhanh, khó thở: Lồng ngực rút lõm, cánh mũi phập phồng.

– Mệt mỏi, bỏ ăn: Trẻ trở nên lười bú, chán ăn, ngủ nhiều.

– Nghe phổi có ran ẩm khi khám bằng ống nghe (tiếng lách tách hoặc tiếng sủi bọt) do lúc này, trong phổi đang có dịch.

– Một số trường hợp kèm tím tái môi và đầu ngón tay khi thiếu oxy nghiêm trọng.

Nếu trẻ có các dấu hiệu này, cha mẹ cần đưa bé đi khám ngay để được chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời.

3. Dinh dưỡng cần thiết cho trẻ bị viêm phổi

Khi trẻ mắc viêm phổi, nhu cầu dinh dưỡng cần được tăng cao để hỗ trợ hệ miễn dịch và quá trình phục hồi. Thực đơn cho trẻ cần đầy đủ 4 nhóm chất, gồm:

3.1. Nhóm tinh bột

Khi bị viêm phổi, cơ thể trẻ tăng tốc độ trao đổi chất để chống lại vi khuẩn, virus, khiến nhu cầu năng lượng tăng cao. Tinh bột từ cơm, cháo, bánh mì, khoai… giúp duy trì năng lượng, tránh tình trạng mệt mỏi, suy kiệt.

3.2. Nhóm đạm

trẻ viêm phổi nên ăn gì - chất đạm — Các loại thịt, trứng, hạt là những thực phẩm giàu protein chất lượng cao giúp tái tạo tế bào và sản xuất kháng thể

Viêm phổi gây tổn thương mô phổi và suy giảm hệ miễn dịch. Protein chất lượng cao (thịt nạc, cá, trứng, sữa) giúp tái tạo mô tổn thương và tăng sản xuất kháng thể, hỗ trợ cơ thể tiêu diệt tác nhân gây bệnh.

3.3. Nhóm vitamin và khoáng chất

Cần bổ sung:

– Vitamin A: Bảo vệ niêm mạc hô hấp, giúp phục hồi nhanh.

– Vitamin C: Tăng cường sức đề kháng, chống oxy hóa, giảm viêm.

– Kẽm: Tăng khả năng miễn dịch và thúc đẩy lành thương.

– Sắt: Hỗ trợ sản xuất hồng cầu, cải thiện vận chuyển oxy.

Khi viêm phổi, trẻ dễ bị sốt, mất nước và rối loạn chuyển hóa, dẫn đến thiếu hụt vi chất. Bổ sung đầy đủ vitamin và khoáng chất giúp cơ thể chống nhiễm trùng tốt hơn và phục hồi nhanh hơn.

3.4. Nhóm chất béo lành mạnh

Trẻ bị viêm phổi thường ăn ít hơn, vì vậy cần nguồn năng lượng cô đặc từ chất béo lành mạnh (dầu oliu, dầu hạt cải, dầu mè, quả bơ) để bù đắp thiếu hụt. Ngoài ra, Omega – 3, Omega – 6, Omega – 9 là những chất béo lành mạnh có tác dụng chống viêm, hỗ trợ hồi phục mô phổi.

Lưu ý cần tránh chất béo bão hòa và trans fat (mỡ động vật, đồ chiên rán) vì có thể gây khó tiêu và ảnh hưởng xấu tới sức khỏe tim mạch.

4. Top thực phẩm vàng hỗ trợ điều trị viêm phổi ở trẻ nhỏ

Dưới đây là những thực phẩm vừa bổ dưỡng vừa dễ tiêu, phù hợp cho chế độ ăn của trẻ đang điều trị viêm phổi:

4.1. Trẻ viêm phổi nên ăn gì? – Súp, cháo là những món ăn ưu tiên

trẻ thiếu máu nên ăn gì - cháo, súp — Súp, cháo là những món ăn rất phù hợp cho trẻ đang trong giai đoạn hồi phục bệnh vì kết cấu mềm, lỏng, lại dễ ăn giúp bù nước, giảm gánh nặng tiêu hóa

Đây là dạng thức ăn mềm, ấm, dễ nuốt, dễ tiêu hóa, giúp trẻ giảm mệt khi ăn. Súp hoặc cháo có thể nấu cùng rau củ, thịt, cá để cung cấp đầy đủ năng lượng, protein, vitamin và khoáng chất.

4.2. Các loại thịt

Cung cấp protein chất lượng cao để tái tạo mô phổi bị tổn thương và sản xuất kháng thể chống lại vi khuẩn, virus. Thịt gà và cá đặc biệt dễ tiêu hóa, ít chất béo bão hòa, phù hợp với trẻ đang ốm. Thịt bò bổ sung thêm sắt giúp vận chuyển oxy hiệu quả hơn.

4.3. Mật ong

Mật ong có đặc tính kháng khuẩn, kháng viêm nhẹ và giúp làm dịu cổ họng, giảm ho. Đồng thời, mật ong chứa đường tự nhiên và một số chất chống oxy hóa, hỗ trợ tăng cường sức đề kháng. Tuyệt đối không dùng cho trẻ dưới 1 tuổi để tránh nguy cơ ngộ độc botulinum.

4.4. Sữa chua

Sữa chua là nguồn bổ sung lợi khuẩn (probiotic) tốt cho trẻ ở giai đoạn bị bệnh, giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột, tăng cường miễn dịch toàn thân. Nhiều nghiên cứu cho thấy sức khỏe đường ruột tốt sẽ hỗ trợ khả năng chống lại nhiễm trùng hô hấp.

4.5. Trẻ viêm phổi nên ăn gì? – Trái cây có múi

Cam, quýt, bưởi là những loại trái cây có múi giàu vitamin C giúp tăng sức đề kháng, giảm viêm, hỗ trợ làm lành niêm mạc hô hấp. Chúng cũng cung cấp nước và chất điện giải, giúp bù dịch khi trẻ bị sốt.

4.6. Rau xanh

Giàu vitamin A, C, K, chất xơ và các chất chống oxy hóa, giúp bảo vệ và phục hồi niêm mạc phổi. Chất xơ trong rau xanh cũng giúp hệ tiêu hóa khỏe mạnh, hỗ trợ hấp thu tốt hơn các dưỡng chất khác.

4.7. Ngũ cốc nguyên hạt

Cung cấp carbohydrate phức giúp duy trì năng lượng lâu dài, đồng thời chứa vitamin nhóm B hỗ trợ chuyển hóa năng lượng và phục hồi thể lực. Ngũ cốc nguyên hạt cũng giàu chất xơ hòa tan, tốt cho tiêu hóa.

4.8. Uống nhiều nước

Khi trẻ bị sốt hoặc thở nhanh, cơ thể mất nước nhanh hơn, nên cần bổ sung đủ nước để tránh mất cân bằng điện giải. Có thể cho trẻ uống nước ấm hoặc nước ép loãng, tránh nước đá lạnh và đồ uống có gas.

trẻ viêm phổi nên ăn gì - nước ép trái cây — Cha mẹ cũng có thể bổ sung cho trẻ nước ép từ trái cây như cam, quýt…

Bổ sung đủ nước giúp duy trì độ ẩm đường hô hấp, hỗ trợ long đờm và tránh mất nước.

5. Cha mẹ cần lưu ý gì khi cho trẻ bị viêm phổi ăn?

– Chia nhỏ thành nhiều bữa ăn trong ngày, không ép trẻ ăn quá nhiều.

– Tránh thực phẩm khó tiêu: Đồ chiên rán, nhiều dầu mỡ, cay nóng hoặc quá ngọt.

– Hạn chế đồ uống có gas, nước đá: Dễ gây kích thích họng và làm nặng thêm tình trạng viêm.

– Giữ vệ sinh an toàn thực phẩm: Đảm bảo thực phẩm được nấu chín, tránh nhiễm khuẩn.

Chế độ ăn đóng vai trò quan trọng trong quá trình hồi phục của trẻ mắc viêm phổi. Việc lựa chọn đúng thực phẩm giúp cung cấp đủ dinh dưỡng, hỗ trợ hệ miễn dịch và cải thiện sức khỏe nhanh chóng. Khi thắc mắc trẻ viêm phổi nên ăn gì, cha mẹ nên ưu tiên các món ăn mềm, ấm, dễ tiêu hóa, giàu protein, vitamin và khoáng chất.

trẻ viêm phổi nên ăn gì - đi khám bác sĩ — Bên cạnh việc cho trẻ ăn theo chế độ dinh dưỡng, cha mẹ cũng cần đưa trẻ đến bệnh viện để điều trị y tế theo hướng dẫn của bác sĩ

Tuy nhiên, dinh dưỡng chỉ là một phần trong quá trình điều trị. Viêm phổi ở trẻ có thể diễn biến nhanh và nguy hiểm, vì vậy cha mẹ cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để theo dõi, chẩn đoán và điều trị theo chỉ định của bác sĩ, kết hợp chế độ ăn hợp lý để đạt hiệu quả tốt nhất.