Trước khi nội soi dạ dày có cần nhịn ăn không, cần lưu ý gì?

Nội soi dạ dày là thủ thuật y học phổ biến, giúp phát hiện sớm các bệnh lý tiêu hóa như viêm loét, trào ngược, ung thư… Tuy nhiên, không ít người vẫn còn băn khoăn trước khi nội soi dạ dày có phải nhịn ăn không, cần chuẩn bị những gì và làm sao để kết quả nội soi chính xác nhất? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ toàn bộ quy trình chuẩn bị trước khi thực hiện nội soi dạ dày để tránh rủi ro và tăng hiệu quả chẩn đoán.

1. Nội soi dạ dày là gì và khi nào cần thực hiện?

Nội soi dạ dày là kỹ thuật dùng một ống mềm mảnh, có gắn camera và đèn chiếu sáng ở đầu để đưa qua miệng xuống thực quản, dạ dày và tá tràng. Nhờ thiết bị hiện đại, bác sĩ có thể quan sát trực tiếp lớp niêm mạc, phát hiện những tổn thương nhỏ nhất mà không cần phẫu thuật.

Bạn có thể được chỉ định nội soi khi gặp các biểu hiện nghi ngờ bệnh lý tiêu hóa như: đau thượng vị, ợ chua, chán ăn, buồn nôn, khó nuốt, sụt cân không rõ nguyên nhân. Ngoài ra, những người có yếu tố nguy cơ cao như tiền sử nhiễm vi khuẩn HP, có người thân mắc ung thư dạ dày cũng nên thực hiện nội soi định kỳ để tầm soát sớm.

Không chỉ để chẩn đoán, nội soi còn giúp lấy mẫu sinh thiết, loại bỏ dị vật hoặc điều trị một số tổn thương như polyp, chảy máu tiêu hóa.

2. Trước khi nội soi dạ dày có phải nhịn ăn không?

Đây là câu hỏi được rất nhiều người quan tâm, và câu trả lời là có – nhịn ăn là yêu cầu bắt buộc trước khi nội soi dạ dày để đảm bảo an toàn và đạt hiệu quả chẩn đoán tốt nhất.

2.1. Cần nhịn ăn bao lâu trước khi nội soi dạ dày?

Thông thường, người bệnh cần nhịn ăn tối thiểu 6 tiếng trước khi nội soi dạ dày. Trong thời gian này, không được ăn bất kỳ loại thực phẩm nào, kể cả sữa, nước ngọt, nước ép trái cây hay cà phê. Chỉ có thể uống một lượng nhỏ nước lọc (không màu, không đường) nếu cần uống thuốc theo chỉ định của bác sĩ.

Trường hợp đặc biệt như nghi ngờ hẹp môn vị – tức là tắc nghẽn lối ra của dạ dày, thời gian nhịn ăn có thể kéo dài lên tới 12 – 24 tiếng và có thể cần bơm rửa dạ dày trước khi thực hiện nội soi.

2.2. Vì sao phải nhịn ăn trước nội soi?

Khi trong dạ dày còn thức ăn hoặc dịch tiêu hóa, hình ảnh quan sát sẽ bị che khuất. Camera không thể ghi lại chính xác cấu trúc niêm mạc, dễ bỏ sót tổn thương nhỏ hoặc nhầm lẫn với chất cặn bã. Ngoài ra, người bệnh sẽ cảm thấy buồn nôn khi luồn ống nội soi qua họng. Nếu dạ dày còn đầy, nguy cơ trào ngược hoặc sặc thức ăn vào đường hô hấp là rất cao, dễ dẫn tới biến chứng nguy hiểm.

Vì vậy, trước khi nội soi dạ dày, việc nhịn ăn đúng thời gian quy định là yếu tố then chốt đảm bảo quy trình diễn ra suôn sẻ và chính xác.

2. Những điều cần lưu ý khác trước khi nội soi dạ dày

Ngoài việc nhịn ăn, người bệnh cũng cần chuẩn bị kỹ lưỡng một số yếu tố khác để đảm bảo an toàn và hiệu quả cho lần nội soi.

2.1. Thông báo với bác sĩ về thuốc đang sử dụng để đảm bảo an toàn khi nội soi

Nếu bạn đang dùng các loại thuốc điều trị như thuốc kháng sinh, thuốc dạ dày, thuốc kháng viêm non-steroid (NSAID) hoặc thuốc kháng đông, thuốc chống ngưng tập tiểu cầu, cần chủ động báo với bác sĩ. Một số thuốc có thể làm sai lệch kết quả xét nghiệm vi khuẩn HP, hoặc tăng nguy cơ chảy máu nếu có can thiệp trong quá trình nội soi.

Thông thường, các thuốc kháng sinh hoặc thuốc điều trị HP cần ngưng từ 2 – 4 tuần, còn thuốc chống đông có thể cần dừng 3 – 7 ngày tùy loại. Các thuốc tim mạch hoặc huyết áp không có tác dụng chống đông vẫn có thể dùng bình thường, nhưng cần uống với một lượng nước rất nhỏ.

2.2. Chuẩn bị tâm lý thoải mái

Nhiều người lo sợ cảm giác khó chịu, buồn nôn khi nội soi. Tuy nhiên, kỹ thuật nội soi hiện nay đã rất hiện đại và được cải tiến liên tục. Nếu bạn chọn nội soi gây mê, toàn bộ quá trình sẽ diễn ra khi bạn đang trong trạng thái ngủ nhẹ, hoàn toàn không có cảm giác đau đớn.

Một tâm lý thoải mái sẽ giúp cơ thể phối hợp tốt hơn, hạn chế tình trạng tăng tiết dịch vị, co thắt cơ hầu họng hoặc nôn ói không kiểm soát trong lúc đưa ống soi.

2.3. Có người đi cùng

Với những trường hợp người cao tuổi, trẻ nhỏ hoặc có chỉ định nội soi can thiệp (ví dụ như cắt polyp, sinh thiết tổn thương…), việc có người thân đi cùng là rất quan trọng. Đặc biệt, nếu bạn lựa chọn nội soi gây mê, cần không tự lái xe hoặc vận hành máy móc sau đó ít nhất vài giờ. Người đi cùng sẽ giúp hỗ trợ bạn trong việc làm thủ tục, đưa đón, và chăm sóc sau nội soi.

2.4. Lựa chọn địa chỉ nội soi uy tín, chuyên nghiệp

Một yếu tố quyết định không nhỏ đến chất lượng nội soi chính là cơ sở y tế thực hiện. Việc chọn bệnh viện hoặc phòng khám uy tín sẽ giúp bạn yên tâm hơn về độ chính xác trong chẩn đoán, độ an toàn khi thực hiện cũng như khả năng xử trí các tình huống phát sinh.

Hiện nay, tại Hà Nội, Hệ thống Y tế Thu Cúc TCI là đơn vị nội soi tiên tiến, áp dụng công nghệ nội soi NBI 5P và nội soi cao cấp MCU – hai công nghệ giúp bác sĩ quan sát rõ từng vi mạch, tổn thương sớm, ngay cả với những vùng niêm mạc rất nhỏ.

Tóm lại, trước khi nội soi dạ dày, người bệnh cần nhịn ăn ít nhất 6 tiếng, tránh mọi loại thực phẩm và đồ uống có màu. Bên cạnh đó, hãy thông báo về thuốc đang dùng, chuẩn bị tâm lý thoải mái, có người đi cùng nếu cần thiết và lựa chọn cơ sở y tế có uy tín để đảm bảo quy trình nội soi diễn ra an toàn và hiệu quả. Việc hiểu rõ và tuân thủ đúng các hướng dẫn trước khi nội soi không chỉ giúp bạn tránh những rủi ro không mong muốn mà còn nâng cao khả năng phát hiện sớm bệnh lý tiêu hóa, từ đó điều trị kịp thời và hiệu quả.