Nuốt nghẹn ợ hơi là gì? Nguyên nhân và cách điều trị

Trong đời sống hàng ngày, nhiều người đôi khi gặp tình trạng khó nuốt kèm theo ợ hơi liên tục sau khi ăn hoặc uống nước. Có người cho rằng đây chỉ là hiện tượng bình thường do ăn uống quá nhanh, nhưng thực tế, nuốt nghẹn ợ hơi có thể là dấu hiệu cảnh báo những vấn đề về tiêu hóa hoặc thực quản. Vậy nuốt nghẹn ợ hơi là gì, nguyên nhân do đâu và cách xử lý như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây.

1. Nuốt nghẹn ợ hơi là gì?

Nuốt nghẹn ợ hơi là tình trạng khi ăn hoặc uống, người bệnh cảm thấy khó nuốt, thức ăn như bị dừng lại ở cổ hoặc ngực, đi kèm với hiện tượng ợ hơi nhiều. Đây không chỉ là sự khó chịu tạm thời, mà còn có thể liên quan đến các bệnh lý đường tiêu hóa, thực quản hoặc dạ dày.

Nuốt nghẹn: Là cảm giác nuốt khó, thức ăn bị tắc nghẽn, có thể xảy ra với cả thức ăn rắn và lỏng.

Ợ hơi: Là tình trạng khí thoát ra từ dạ dày qua đường miệng. Khi ợ hơi đi kèm với nuốt nghẹn, thường cho thấy sự rối loạn trong hoạt động co bóp và tiêu hóa.

Như vậy, nuốt nghẹn ợ hơi là sự kết hợp của hai triệu chứng tiêu hóa, có thể xuất hiện thoáng qua nhưng cũng có thể kéo dài, ảnh hưởng lớn đến ăn uống và chất lượng cuộc sống.

2. Nguyên nhân gây nuốt nghẹn và ợ hơi

Có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến tình trạng này, từ thói quen sinh hoạt đến bệnh lý phức tạp. Dưới đây là những nhóm nguyên nhân phổ biến:

2.1. Nguyên nhân sinh lý, thói quen ăn uống

Ăn quá nhanh, nhai không kỹ, khiến thức ăn khó đi xuống thực quản.

Uống nhiều nước có ga, bia rượu làm tăng khí trong dạ dày, gây ợ hơi.

Ăn quá nhiều cùng lúc, khiến dạ dày bị quá tải, dễ trào ngược và đầy hơi.

Nằm ngay sau khi ăn, gây áp lực lên cơ thắt thực quản dưới.

2.2. Nguyên nhân bệnh lý

Bệnh trào ngược dạ dày – thực quản (GERD) là bệnh lý phổ biến gây ợ hơi và nuốt nghẹn. Đó là tình trạng dạ dày trào axit ngược lên thực quản gây tổn thương niêm mạc. Người bệnh thường có triệu chứng nuốt nghẹn, nóng rát ngực, ợ hơi, ợ chua.

Rối loạn vận động thực quản là tình trạng cơ thực quản co thắt bất thường, không đẩy thức ăn xuống dạ dày trơn tru. Từ đó dẫn đến nuốt khó, nuốt nghẹn kèm theo ợ hơi nhiều.

Thoát vị hoành: Một phần dạ dày chui lên lồng ngực qua cơ hoành, gây ợ hơi, trào ngược và khó nuốt.

Viêm hoặc loét thực quản: Do nhiễm khuẩn, tác động của axit trào ngược, hoặc thuốc chống viêm. Khi niêm mạc thực quản bị tổn thương do viêm loét, người bệnh dễ cảm thấy nuốt nghẹn.

Khối u thực quản hoặc dạ dày: Trong trường hợp nghiêm trọng, nuốt nghẹn và ợ hơi liên tục có thể là dấu hiệu cảnh báo u bướu chèn ép thực quản.

2.3. Yếu tố tâm lý

Căng thẳng, lo âu kéo dài cũng có thể làm tăng triệu chứng nuốt nghẹn và ợ hơi do ảnh hưởng đến nhu động thực quản và dạ dày.

3. Triệu chứng đi kèm cần lưu ý

Ngoài cảm giác khó nuốt và ợ hơi, người bệnh có thể gặp thêm:

Đau tức ngực, nóng rát vùng sau xương ức.

Ợ chua, hôi miệng, vị chua hoặc đắng trào lên miệng.

Buồn nôn, nôn mửa sau bữa ăn.

Sụt cân bất thường, mệt mỏi, chán ăn.

Nếu các triệu chứng kéo dài, lặp đi lặp lại nhiều lần trong tuần thì có khả năng cao liên quan đến bệnh lý cần thăm khám.

4. Nuốt nghẹn ợ hơi có nguy hiểm không?

Ở mức độ nhẹ, tình trạng này có thể chỉ do ăn uống thiếu khoa học. Tuy nhiên, nếu kéo dài và kèm theo những dấu hiệu nghiêm trọng, nó có thể gây:

Ảnh hưởng chất lượng cuộc sống: Ăn uống khó khăn, người bệnh luôn cảm thấy khó chịu, mất ngon miệng.

Biến chứng đường tiêu hóa: Tổn thương niêm mạc thực quản, viêm loét, hẹp thực quản.

Nguy cơ ung thư: Một số trường hợp nuốt nghẹn kéo dài kèm sút cân có thể cảnh báo ung thư thực quản hoặc dạ dày.

Vì vậy, không nên chủ quan khi gặp tình trạng nuốt nghẹn và ợ hơi thường xuyên.

5. Cách chẩn đoán nguyên nhân gây nuốt nghẹn và ợ hơi

Bác sĩ có thể chỉ định một số phương pháp chẩn đoán hình ảnh sau đây để tìm nguyên nhân chính xác:

Nội soi tiêu hóa: Quan sát thực quản, dạ dày để phát hiện viêm, loét, polyp hoặc khối u.

Đo áp lực thực quản (HRM): Đánh giá sự co bóp và vận động của cơ thực quản.

Chụp X-quang thực quản có cản quang: Kiểm tra hình thái thực quản.

Đo pH thực quản 24 giờ: Xác định mức độ trào ngược axit.

6. Cách xử lý và điều trị nuốt nghẹn ợ hơi

Tùy theo nguyên nhân, bác sĩ sẽ đưa ra phương pháp điều trị phù hợp. Cụ thể, các cách dưới đây thường được chỉ định và tư vấn cho bệnh nhân.

6.1. Thay đổi lối sống và chế độ ăn

Ăn chậm, nhai kỹ, chia nhỏ bữa ăn trong ngày.

Hạn chế thức ăn nhiều dầu mỡ, cay nóng, đồ uống có ga, rượu bia.

Không nằm ngay sau khi ăn, nên ngồi hoặc đi bộ nhẹ nhàng.

Giữ cân nặng hợp lý để giảm áp lực lên dạ dày.

6.2. Điều trị bằng thuốc

Thuốc giảm tiết axit: Như nhóm PPI, H2-blocker để giảm trào ngược.

Thuốc hỗ trợ nhu động tiêu hóa: Giúp dạ dày co bóp tốt hơn.

Thuốc kháng sinh hoặc kháng viêm: Nếu có viêm loét do vi khuẩn Helicobacter pylori.

6.3. Can thiệp y khoa

Nội soi nong thực quản khi có hẹp.

Phẫu thuật trong trường hợp thoát vị hoành nặng hoặc u bướu.

6.4. Hỗ trợ tâm lý nếu nguyên nhân do stress

Trong trường hợp này, người bệnh nên kết hợp nghỉ ngơi, tập yoga, thiền, và có thể dùng thuốc an thần theo chỉ định bác sĩ.

7. Khi nào cần đi khám ngay?

Bạn nên đi khám sớm nếu có các dấu hiệu sau:

Nuốt nghẹn và ợ hơi xảy ra thường xuyên trên 2–3 lần/tuần.

Sụt cân nhanh chóng, ăn uống kém.

Nôn ra máu, đi ngoài phân đen.

Đau ngực dữ dội kèm khó thở.

Đây có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý nghiêm trọng, cần được chẩn đoán kịp thời.

8. Cách phòng ngừa nuốt nghẹn ợ hơi

Để hạn chế tình trạng này, bạn có thể áp dụng một số biện pháp phòng ngừa:

Ăn uống điều độ, tránh ăn quá nhanh hoặc quá no.

Tránh thức ăn gây đầy hơi như đậu, bắp cải, nước ngọt có ga.

Tăng cường rau xanh, trái cây giàu chất xơ để hỗ trợ tiêu hóa.

Ngủ đủ giấc, hạn chế căng thẳng.

Khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm các bệnh lý tiêu hóa.

Qua các thông tin trên, hẳn bạn đã hiểu rõ nuốt nghẹn ợ hơi là gì. Đó là tình trạng khó nuốt kèm theo ợ hơi, có thể do thói quen ăn uống nhưng cũng có thể là dấu hiệu bệnh lý về dạ dày – thực quản. Nếu chỉ xảy ra thỉnh thoảng, bạn có thể điều chỉnh chế độ ăn và sinh hoạt để cải thiện. Tuy nhiên, nếu kéo dài hoặc kèm các dấu hiệu bất thường, hãy đến cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Chăm sóc tốt sức khỏe tiêu hóa chính là cách để bạn duy trì chất lượng cuộc sống, tránh những biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra.