Bị viêm loét dạ dày: Cần biết nguyên nhân và chế độ ăn hợp lý

Viêm loét dạ dày là một trong những bệnh lý đường tiêu hóa phổ biến hiện nay. Một trong những yếu tố quan trọng nhất để hỗ trợ điều trị bệnh chính là chế độ ăn uống hợp lý. Nhiều người thắc mắc: “Bị viêm loét dạ dày cần kiêng những gì?” hay “Bị viêm loét dạ dày nên ăn uống thế nào?”. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn để xây dựng một thực đơn khoa học, góp phần cải thiện sức khỏe dạ dày.

1. Bị viêm loét dạ dày là gì?

Viêm loét dạ dày là tình trạng lớp niêm mạc dạ dày bị viêm, tổn thương và xuất hiện các vết loét. Bệnh không chỉ gây đau đớn, khó chịu mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống nếu không được điều trị và chăm sóc đúng cách. Nguyên nhân gây bệnh chủ yếu là do sự mất cân bằng giữa yếu tố tấn công (axit dịch vị, vi khuẩn HP, thuốc hại dạ dày) và yếu tố bảo vệ (lớp chất nhầy, hàng rào niêm mạc).

Một số nguyên nhân thường gặp có thể kể đến:

Vi khuẩn Helicobacter pylori (HP): Đây là tác nhân phổ biến nhất gây viêm loét dạ dày.

Thói quen ăn uống thiếu khoa học: Ăn nhiều đồ cay nóng, dầu mỡ, thường xuyên dùng rượu bia, cà phê.

Căng thẳng, stress kéo dài: Khiến dạ dày tiết nhiều axit hơn, dễ gây viêm loét.

Dùng thuốc giảm đau, kháng viêm (NSAIDs) lâu dài: Ảnh hưởng xấu đến niêm mạc dạ dày.

Yếu tố di truyền và bệnh lý khác: Người có cơ địa yếu, mắc bệnh mạn tính dễ bị viêm loét hơn.

2. Triệu chứng thường gặp khi bị viêm loét dạ dày

Người bệnh có thể gặp một hoặc nhiều triệu chứng sau:

Đau vùng thượng vị: Cơn đau âm ỉ hoặc dữ dội, thường tăng lên khi đói hoặc ngay sau khi ăn.

Ợ hơi, ợ chua, nóng rát: Do axit trào ngược lên thực quản.

Chướng bụng, khó tiêu: Cảm giác đầy hơi, ăn uống không ngon miệng.

Buồn nôn, nôn: Đặc biệt sau khi ăn nhiều dầu mỡ hoặc uống rượu bia.

Sút cân, mệt mỏi: Do kém hấp thu dinh dưỡng và đau bụng kéo dài.

Trong trường hợp nặng, có thể xuất hiện nôn ra máu hoặc đi ngoài phân đen – dấu hiệu cảnh báo xuất huyết tiêu hóa, cần cấp cứu ngay.

3. Bị viêm loét dạ dày cần kiêng những gì?

Một chế độ ăn uống sai cách có thể khiến tình trạng viêm loét trở nên nặng hơn. Do đó, khi bị viêm loét dạ dày, bạn nên kiêng các nhóm thực phẩm sau:

3.1. Thực phẩm cay, chua, nhiều gia vị

Ớt, tiêu, mù tạt, gừng tỏi sống, dấm…hay các món ăn quá chua như xoài xanh, cóc, me, chanh đều cần tránh khi bạn bị viêm dạ dày. Bởi những loại đồ ăn, gia vị này sẽ kích thích tiết axit nhiều hơn, gây đau rát niêm mạc.

3.2. Đồ chiên rán, nhiều dầu mỡ

Bệnh nhân cần kiêng ăn gà rán, khoai tây chiên, thức ăn nhanh. Bởi những món này có nhiều dầu mỡ khó tiêu hóa, gây chướng bụng, đầy hơi và làm dạ dày hoạt động quá tải.

3.3. Rượu bia, cà phê, nước ngọt có gas

Các loại đồ uống này vừa làm tăng axit, vừa gây hại trực tiếp đến lớp niêm mạc bảo vệ. Nếu dùng thường xuyên các đồ uống này sẽ khiến vết loét khó lành, dễ chảy máu.

3.4. Thực phẩm quá mặn hoặc chế biến sẵn

Dưa muối, cà muối, mắm, đồ hộp, xúc xích, lạp xưởng là những thực phẩm thường chứa nhiều muối. Hàm lượng muối cao sẽ phá vỡ hàng rào bảo vệ niêm mạc và còn tạo điều kiện cho vi khuẩn HP phát triển.

3.5. Thức ăn quá cứng, khó tiêu

Người bị loét dạ dày không nên ăn các loại xương sụn, thịt dai, ngũ cốc nguyên hạt chưa nấu mềm. Những loại thực phẩm này có thể cọ xát và làm tổn thương thêm vết loét.

4. Bị viêm loét dạ dày nên ăn uống thế nào?

Bên cạnh việc kiêng khem, chế độ dinh dưỡng hợp lý sẽ giúp niêm mạc dạ dày nhanh hồi phục. Dưới đây là những nhóm thực phẩm người bị viêm loét dạ dày nên ưu tiên:

4.1. Thức ăn mềm, dễ tiêu hóa

Cháo, súp, cơm nát, bánh mì mềm hay khoai tây, bí đỏ, cà rốt nấu chín, khoai lang là những món có thể sử dụng khi bị bệnh dạ dày. Chúng giúp giảm áp lực cho dạ dày, hạn chế đau sau ăn.

4.2. Thực phẩm giàu đạm dễ hấp thu

Thịt nạc (gà, cá, lợn nạc), trứng, sữa ít béo. Hoặc đậu phụ, đậu nành và chế phẩm từ đậu sẽ giúp cung cấp dinh dưỡng cần thiết mà không gây khó tiêu.

4.3. Rau xanh và hoa quả ít chua

Có thể kể đến các loại rau như rau cải, súp lơ, rau ngót, bí xanh. Hoặc các loại quả như chuối chín, táo ngọt, đu đủ chín, dưa hấu. Chúng vừa bổ sung vitamin, chất xơ vừa tốt cho hệ tiêu hóa.

4.4. Sữa và các chế phẩm từ sữa

Sữa tươi ít béo, sữa chua men sống giúp trung hòa axit dạ dày và bổ sung lợi khuẩn đường ruột.

4.5. Uống đủ nước

Nên uống nước ấm, chia nhiều lần trong ngày sẽ giúp làm loãng axit, hỗ trợ tiêu hóa.

5. Nguyên tắc ăn uống khi bị viêm loét dạ dày

Ngoài việc chọn thực phẩm phù hợp, người bệnh cần chú ý đến cách ăn uống hằng ngày:

Ăn đúng giờ, chia thành nhiều bữa nhỏ (4 – 6 bữa/ngày) thay vì 2 – 3 bữa lớn.

Ăn chậm, nhai kỹ để giảm áp lực lên dạ dày.

Tránh ăn quá no hoặc để bụng quá đói.

Không nằm ngay sau khi ăn, nên nghỉ ngơi 30 – 60 phút trước khi nằm.

Kết hợp chế độ ăn uống với lối sống lành mạnh: ngủ đủ giấc, giảm căng thẳng, tập thể dục nhẹ nhàng.

6. Thăm khám càng sớm càng tốt nếu có các dấu hiệu nặng

Nếu bạn đã thay đổi chế độ ăn uống nhưng vẫn gặp các triệu chứng như: Đau bụng dữ dội, kéo dài. Hoặc buồn nôn, nôn ra máu, đi ngoài phân đen hoặc có máu, sụt cân nhanh, cơ thể mệt mỏi. Những triệu chứng trên có thể cho thấy bệnh đã tiến triển nặng, cần thăm khám và điều trị y khoa kịp thời.

Tóm lại, bị viêm loét dạ dày là tình trạng phổ biến nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát và cải thiện nếu bạn biết cách chăm sóc sức khỏe đúng. Một chế độ ăn uống khoa học đóng vai trò quan trọng không kém việc dùng thuốc. Người bệnh cần nhớ: Bị viêm loét dạ dày cần kiêng những gì: đồ cay nóng, chua, rượu bia, cà phê, đồ chiên rán, thức ăn quá mặn. Đồng thời, cần ưu tiên thức ăn mềm, dễ tiêu, nhiều rau xanh, hoa quả ngọt, sữa ít béo, uống đủ nước.

Việc duy trì lối sống lành mạnh, ăn uống điều độ không chỉ giúp vết loét mau lành mà còn ngăn ngừa bệnh tái phát. Nếu có triệu chứng bất thường, bạn nên đi khám sớm để được tư vấn và điều trị hiệu quả.