Vỡ túi mật: Nguy cơ và cách xử trí

Vỡ túi mật xảy ra khi thành túi mật bị nứt hoặc thủng khiến dịch mật rò rỉ ra ngoài gây nhiều hậu quả nghiêm trọng. Tình trạng này cần nhanh chóng đưa đến bệnh viện để cấp cứu và điều trị kịp thời.

1. Tổng quan túi mật

1.1. Thành phần và cấu trúc túi mật

Túi mật có hình dạng giống quả lê, là một túi nhỏ nằm sát ngay dưới gan (vùng bụng dưới bờ sườn phải). Túi mật có cấu tạo gồm cổ, thân và ống túi mật. Thành túi mật gồm nhiều lớp khác nhau bao gồm thanh mạc bên ngoài, lớp cơ trơn và lớp niêm mạc bên trong. Lớp niêm mạc này thường có các nếp gấp giúp mở rộng dung tích khi cần.

Dịch mật được tạo thành từ bilirubin, muối mật (chất tẩy rửa tự nhiên phân hủy chất béo), chất béo, cholesterol và nước.

1.2. Chức năng của túi mật là gì?

Hệ thống túi mật và ống túi mật tạo nên một mạng lưới dẫn mật quan trọng trong cơ thể. Chức năng chính của “hệ thống” này là chứa đựng, dự trữ và bài tiết dịch mật vào ruột non. Khi ăn, gan sẽ bài tiết dịch mật nhiều hơn bình thường, túi mật sẽ co bóp và đẩy dịch mật vào ống mật, xuống ruột non. Dịch mật giúp phân hủy các chất béo và thúc đẩy quá trình tiêu hóa trong cơ thể mỗi  người. Ngoài ra, túi mật còn đóng vai trò là “van điều phối” khi dẫn dịch mật vào tá tràng, ruột non một cách nhịp nhàng.

2. Nguyên nhân gây vỡ túi mật

Vỡ túi mật thường xuất phát từ hai nguyên nhân bao gồm:

2.1. Vỡ túi mật do viêm túi mật gây ra

Sỏi mật là một nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh viêm túi mật. Theo thời gian, sỏi càng nhiều hoặc kích thước lớn dần tích tụ bên trong khiến túi mật chịu áp lực lớn. Từ đó túi mật bị giãn quá mức và giảm dần lưu lượng máu, cuối cùng là gây vỡ thành hoặc thủng túi mật.

Bên cạnh đó một số nguyên nhân khác cũng gây viêm túi mật như:

– Bị giun sán ký sinh gây bệnh đường mật.

– Các vi khuẩn trong đường ruột hoặc từ bên ngoài xâm nhập vào gây viêm túi mật.

– Bùn mật lắng đọng dần gây tắc nghẽn túi mật, dẫn đến viêm nhiễm.

2.2. Vỡ túi mật do gặp chấn thương

Tình trạng này có thể gặp phải khi người bệnh gặp chấn thương do tai nạn giao thông, quá trình chơi thể thao bị té ngã khiến thành bụng bị va đập, gây vỡ túi mật.

3. Triệu chứng vỡ túi mật là gì, có nguy hiểm không?

Thông thường vỡ túi mật sẽ gây ra các biểu hiện sau:

– Nôn, buồn nôn và ói mửa.

– Cảm thấy đau nhói khu vực hạ sườn phải.

– Xuất hiện các hiện tượng vàng da, vàng mắt.

– Sốt cao tăng dần.

Vỡ túi mật là tình trạng cấp cứu y tế cần được can thiệp ngoại khoa, nếu không sẽ dẫn đến các biến chứng nguy hiểm:

– Nhiễm trùng toàn thân.

– Sốc do nhiễm trùng nặng hoặc mất màu nhiều.

– Suy đa tạng, đe dọa tới tính mạng người bệnh.

Ngoài ra, vỡ túi mật còn có thể dẫn đến các biến chứng khác như áp xe gan, thủng thành ruột hoặc tắc nghẽn ống mật nếu không được xử trí kịp thời.

4. Điều trị vỡ túi mật

Khi người bệnh nhập viện, bác sĩ sẽ đánh giá mức độ tổn thương và tình trạng sức khỏe cơ thể sau đó chỉ định phương án điều trị cụ thể.

4.1. Phẫu thuật thực hiện cắt bỏ túi mật

Đây là phương pháp chính để xử lý tình trạng túi mật bị vỡ. Hiện nay trong nhiều trường hợp, bác sĩ thường thực hiện phẫu thuật nội soi để hạn chế xâm lấn và rút ngắn thời gian hồi phục cho người bệnh. Bên cạnh đó phẫu thuật này giúp loại bỏ nguồn gây viêm nhiễm, ngăn chặn sự rò rỉ dịch mật và các biến chứng khác.

4.2. Chăm sóc sau phẫu thuật

Sau khi phẫu thuật, người bệnh cần được chăm sóc kỹ để vết mổ nhanh lành. Bác sĩ có thể kê các loại thuốc cần thiết đề phòng ngừa nhiễm trùng. Bên cạnh đó, một chế độ ăn ít chất béo, ít thực phẩm gây kích thích hệ tiêu hóa sẽ giúp cơ thể phục hồi tốt hơn.

Người bệnh nên nghỉ ngơi hợp lý, tránh vận động mạnh hoặc nâng vật nặng trong thời gian đầu sau mổ để vết mổ không bị ảnh hưởng. Vệ sinh vết mổ sạch sẽ, thay băng đúng hướng dẫn và theo dõi các dấu hiệu bất thường như sưng, đỏ, chảy dịch hay sốt để kịp thời thông báo cho bác sĩ. Tập các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ ngắn cũng hỗ trợ tuần hoàn máu và ngăn ngừa biến chứng. Cuối cùng, người bệnh cần tái khám theo lịch hẹn của bác sĩ để kiểm tra quá trình hồi phục và điều chỉnh chế độ chăm sóc nếu cần.

5. Làm gì để phòng vỡ túi mật

Để ngăn chặn tình trạng túi mật vỡ, biện pháp quan trọng nhất là chủ động phòng ngừa viêm túi mật do sỏi túi mật bằng cách:

– Thay đổi chế độ dinh dưỡng hàng ngày

Người bệnh nên hạn chế các thực phẩm nhiều chất béo, nhiều đường. Thay vào đó ăn nhiều trái cây và rau xanh chứa nhiều vitamin C và chất xơ. Các thực phẩm này giúp tăng cường chức năng tiêu hóa, giảm tắc nghẽn đường mật.

– Chăm chỉ hoạt động thể dục

Tập thể dục thường xuyên mỗi ngày giúp giảm cân, cải thiện chức năng tiêu hóa và giảm các triệu chứng về viêm túi mật.

– Tránh sử dụng đồ uống có cồn

Không uống quá nhiều đồ uống có cồn như bia rượu, tuân thủ điều trị các bệnh lý đường mật, viêm nhiễm để bảo vệ túi mật.

– Tránh gặp chấn thương vùng bụng

Cẩn trọng trong sinh hoạt, chơi thể thao hay tham gia giao thông hàng ngày để ngăn chấn thương gây vỡ túi mật.

– Tuân thủ điều trị của bác sĩ khi đang mắc các bệnh lý gan – mật.

Những biện pháp này giúp giảm nguy cơ hình thành sỏi mật, ngăn viêm túi mật và từ đó giảm nguy cơ vỡ túi mật, một biến chứng nguy hiểm có thể gây viêm phúc mạc và đe dọa tính mạng..

Vỡ túi mật là tình trạng cấp cứu, cần được xử lý nhanh chóng tránh các hậu quả nguy hiểm. Hiểu rõ nguy cơ và nhận biết dấu hiệu sớm, chủ động thăm khám là “chìa khóa” bảo vệ sức khỏe cho mọi người.