5 Triệu chứng sỏi túi mật dễ gặp nhưng thường bị xem nhẹ

Sỏi túi mật là một trong những bệnh lý phổ biến liên quan đến hệ thống tiêu hóa, đặc biệt thường gặp ở người trưởng thành và người cao tuổi. Tuy nhiên, không ít trường hợp mắc bệnh lại không nhận ra cho đến khi sỏi gây ra biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến gan, đường mật và thậm chí là toàn bộ hệ tiêu hóa. Nguyên nhân chính là do các triệu chứng sỏi túi mật thường diễn tiến âm thầm, dễ bị nhầm lẫn với các vấn đề tiêu hóa thông thường và bị xem nhẹ. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn nhận diện rõ hơn 5 dấu hiệu dễ gặp của bệnh sỏi túi mật nhưng lại rất hay bị bỏ qua, từ đó nâng cao ý thức trong việc thăm khám và điều trị kịp thời.

1. Hiểu đúng về sỏi túi mật và tính chất âm thầm của triệu chứng

1.1 Sỏi túi mật hình thành như thế nào?

Túi mật là một cơ quan nhỏ nằm dưới gan, đảm nhận chức năng lưu trữ và cô đặc dịch mật, chất lỏng do gan tiết ra nhằm hỗ trợ tiêu hóa chất béo. Sỏi túi mật hình thành khi các thành phần trong dịch mật như cholesterol, muối mật, bilirubin bị mất cân bằng, kết tinh lại và tạo thành khối rắn. Kích thước sỏi có thể nhỏ như hạt cát hoặc lớn đến vài centimet. Tùy thuộc vào vị trí và mức độ di chuyển của viên sỏi trong túi mật hoặc đường mật, người bệnh có thể có triệu chứng hoặc không.

Thực tế, phần lớn sỏi túi mật được phát hiện tình cờ qua siêu âm ổ bụng định kỳ, vì nhiều bệnh nhân hoàn toàn không có biểu hiện lâm sàng rõ ràng. Tuy nhiên, một khi sỏi gây cản trở dòng chảy của dịch mật, hoặc gây viêm nhiễm, các dấu hiệu sẽ xuất hiện. Điều quan trọng là nhận biết được sớm những triệu chứng sỏi túi mật điển hình, tránh để bệnh tiến triển đến giai đoạn biến chứng mới bắt đầu điều trị.

1.2 Tại sao triệu chứng sỏi túi mật dễ bị bỏ qua?

Có hai nguyên nhân chính khiến các triệu chứng bệnh sỏi túi mật dễ bị xem nhẹ. Thứ nhất, biểu hiện bệnh thường mơ hồ, dễ nhầm lẫn với các rối loạn tiêu hóa thông thường như đau dạ dày, trào ngược thực quản hoặc rối loạn chức năng gan. Thứ hai, do sỏi có thể tồn tại lâu dài mà không gây đau đớn rõ ràng, nhiều người chủ quan cho rằng cơ thể mình vẫn khỏe mạnh và không cần kiểm tra.

Chính vì vậy, việc nhận diện sớm các biểu hiện liên quan đến sỏi túi mật có thể tạo bước ngoặt lớn trong điều trị, đặc biệt là ngăn chặn nguy cơ biến chứng nguy hiểm như viêm túi mật cấp, nhiễm trùng đường mật, viêm tụy cấp do sỏi di chuyển.

2. Phân tích sâu 5 triệu chứng của bệnh sỏi túi mật dễ gặp nhất

2.1 Đau âm ỉ hoặc quặn từng cơn vùng hạ sườn phải

Đây là một trong những biểu hiện sỏi túi mật điển hình nhưng lại thường bị nhầm lẫn với đau dạ dày hoặc căng cơ. Người bệnh thường cảm thấy đau mơ hồ vùng hạ sườn phải – vị trí tương ứng với nơi túi mật nằm. Cơn đau có thể âm ỉ kéo dài hoặc đột ngột quặn từng cơn, đặc biệt xuất hiện sau bữa ăn nhiều dầu mỡ.

Điểm đặc biệt là cơn đau có thể lan lên vai phải hoặc ra sau lưng, khiến nhiều người nhầm tưởng đang gặp vấn đề về cơ xương khớp. Trong một số trường hợp, đau dữ dội kéo dài vài giờ kèm theo buồn nôn, nôn và vã mồ hôi là biểu hiện của cơn đau quặn mật cấp tính, tình trạng cấp cứu do sỏi làm tắc ống dẫn mật.

2.2 Rối loạn tiêu hóa kéo dài, đầy bụng, chậm tiêu

Nhiều người bị sỏi túi mật không cảm thấy đau nhưng lại thường xuyên gặp tình trạng đầy bụng, chậm tiêu sau ăn, đặc biệt là khi ăn đồ chiên xào, thức ăn béo hoặc bữa ăn lớn. Đây là hệ quả trực tiếp từ việc dòng chảy mật bị cản trở, ảnh hưởng đến quá trình nhũ tương hóa chất béo, làm chậm tiêu hóa và tăng khí trong dạ dày và ruột.

Triệu chứng sỏi túi mật này rất dễ bị lẫn với các bệnh lý khác như viêm loét dạ dày tá tràng hay hội chứng ruột kích thích. Đáng nói, nhiều người tự ý dùng men tiêu hóa hoặc thuốc giảm đầy bụng mà không tìm hiểu nguyên nhân thật sự, khiến bệnh âm thầm kéo dài và sỏi ngày càng to lên.

2.3 Buồn nôn hoặc nôn sau ăn

Khi túi mật hoạt động không hiệu quả do bị sỏi chèn ép, lượng dịch mật đổ xuống ruột non không đủ để tiêu hóa, đặc biệt là chất béo. Điều này khiến thức ăn khó tiêu bị ứ đọng lại, gây cảm giác buồn nôn, thậm chí nôn sau bữa ăn. Triệu chứng này không chỉ gây khó chịu mà còn ảnh hưởng đến cảm giác thèm ăn và tâm lý của người bệnh.

Trong một số trường hợp, người bệnh có thể nôn ra dịch màu vàng hoặc xanh do dịch mật bị trào ngược. Dù không phổ biến bằng các triệu chứng khác, nhưng buồn nôn kéo dài sau ăn là dấu hiệu cảnh báo quan trọng, không nên xem nhẹ.

2.4 Sốt nhẹ, ớn lạnh không rõ nguyên nhân

Khi sỏi gây viêm túi mật hoặc nhiễm trùng đường mật, cơ thể sẽ phản ứng bằng triệu chứng sốt, có thể là sốt nhẹ hoặc sốt cao kèm theo ớn lạnh. Đây là biểu hiện rõ ràng cho thấy cơ thể đang chống lại một phản ứng viêm hoặc nhiễm khuẩn.

Tình trạng này thường xuất hiện cùng với đau bụng hoặc buồn nôn, nhưng đôi khi lại là dấu hiệu duy nhất, khiến người bệnh dễ nhầm lẫn với cảm cúm thông thường. Tuy nhiên, nếu sốt kéo dài kèm theo biểu hiện bệnh sỏi túi mật khác như đau hạ sườn phải hay rối loạn tiêu hóa, cần đến bệnh viện kiểm tra ngay để loại trừ biến chứng viêm túi mật cấp.

2.5 Vàng da, vàng mắt – triệu chứng bệnh sỏi túi mật gây tắc đường mật

Một trong những triệu chứng nghiêm trọng hơn nhưng không phải lúc nào cũng xuất hiện sớm là vàng da, vàng mắt. Khi viên sỏi di chuyển và làm tắc ống mật chủ, dịch mật sẽ không thể thoát xuống ruột non mà tràn ngược vào máu, gây hiện tượng tích tụ bilirubin – chất gây vàng da.

Tình trạng này không chỉ khiến da và mắt chuyển màu vàng mà còn có thể đi kèm với nước tiểu sẫm màu, phân bạc màu và ngứa toàn thân. Đây là biểu hiện sỏi túi mật đã chuyển sang giai đoạn biến chứng, cần can thiệp y tế ngay để tránh tổn thương gan, nhiễm trùng hoặc viêm tụy cấp.

3. Khi nào cần đi khám và điều trị sỏi túi mật?

3.1 Đừng đợi đến khi có biến chứng mới thăm khám

Một trong những sai lầm phổ biến của nhiều người là chỉ đi khám khi cơn đau bụng trở nên dữ dội hoặc triệu chứng sỏi trở nên rõ ràng, trong khi giai đoạn sớm hoàn toàn có thể chẩn đoán bằng siêu âm đơn giản. Việc thăm khám định kỳ, đặc biệt khi có dấu hiệu bất thường về tiêu hóa hoặc đau vùng hạ sườn phải là cách hiệu quả để phát hiện sỏi trước khi gây biến chứng.

Bên cạnh đó, những người có yếu tố nguy cơ như béo phì, tiểu đường, phụ nữ từng sinh nhiều con, người có chế độ ăn nhiều dầu mỡ hoặc tiền sử gia đình có người bị sỏi mật nên kiểm tra sớm, kể cả khi không có triệu chứng.

3.2 Điều trị sớm giúp tránh nguy cơ phẫu thuật khẩn cấp

Không phải trường hợp nào bị sỏi túi mật cũng cần phẫu thuật. Nếu sỏi nhỏ, không triệu chứng và không gây viêm nhiễm, bác sĩ có thể chỉ định theo dõi định kỳ kết hợp điều chỉnh chế độ ăn. Tuy nhiên, nếu đã có các triệu chứng sỏi túi mật điển hình hoặc biến chứng, việc điều trị bằng thuốc sẽ không hiệu quả, phẫu thuật cắt túi mật là lựa chọn cần thiết để ngăn ngừa nguy cơ nguy hiểm đến tính mạng.

Ngày nay, với sự phát triển của phẫu thuật nội soi, quá trình điều trị sỏi túi mật đã trở nên nhẹ nhàng, ít xâm lấn và thời gian hồi phục nhanh chóng hơn rất nhiều so với trước kia.

Triệu chứng sỏi túi mật tuy dễ gặp nhưng lại thường bị xem nhẹ do tính chất âm thầm và dễ nhầm lẫn với các rối loạn tiêu hóa thông thường. Đau hạ sườn phải, đầy bụng, buồn nôn sau ăn, sốt nhẹ và vàng da đều có thể là những dấu hiệu cảnh báo quan trọng mà cơ thể đang gửi đi. Việc phát hiện sớm không chỉ giúp gia tăng cơ hội điều trị loại bỏ sỏi hiệu quả mà còn ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm ảnh hưởng đến gan, tụy và toàn bộ hệ tiêu hóa.