Điều trị thoái hóa khớp háng: Các phương pháp chủ yếu và lưu ý

Việc tìm hiểu các phương pháp điều trị thoái hóa khớp háng là vô cùng cần thiết, giúp người bệnh chủ động chăm sóc sức khỏe, giảm thiểu biến chứng và duy trì khả năng vận động. Bởi thoái hóa khớp háng là một bệnh lý xương khớp mạn tính, thường gặp ở người lớn tuổi hoặc những người có thói quen sinh hoạt, lao động nặng trong thời gian dài. Bệnh gây ra tình trạng đau nhức, cứng khớp, hạn chế vận động và ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống. Nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách, thoái hóa khớp háng có thể dẫn tới biến dạng khớp, thậm chí tàn phế. 

1. Tổng quan về khớp háng và bệnh thoái hóa khớp háng

1.1. Nguyên nhân và các yếu tố nguy cơ gây thoái hóa ở khớp háng

Thoái hóa khớp háng xuất phát từ sự tổn thương sụn khớp và các cấu trúc quanh khớp. Nguyên nhân có thể do quá trình lão hóa tự nhiên, áp lực cơ học kéo dài, hoặc những bệnh lý nền như viêm khớp dạng thấp, chấn thương. Ngoài ra, yếu tố di truyền và dị tật bẩm sinh cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh.

1.2. Triệu chứng điển hình

Người bệnh thường gặp tình trạng đau vùng bẹn, đùi hoặc mông, cơn đau tăng khi vận động và giảm khi nghỉ ngơi. Bên cạnh đó, khớp háng trở nên cứng, khó cử động linh hoạt, đặc biệt vào buổi sáng hoặc sau khi ngồi lâu. Trong giai đoạn nặng, dáng đi khập khiễng và hạn chế vận động rõ rệt là những biểu hiện thường thấy.

1.3. Tầm quan trọng của việc điều trị

Điều trị khớp háng đã thoái hóa sớm không chỉ giúp giảm đau mà còn ngăn chặn biến chứng nguy hiểm như teo cơ, biến dạng khớp. Việc kết hợp giữa y học hiện đại, phục hồi chức năng và lối sống lành mạnh là chìa khóa để cải thiện hiệu quả tình trạng này.

2. Các phương pháp hiệu quả điều trị thoái hóa khớp háng

Điều trị thoái hóa khớp háng không có một công thức chung cho tất cả mọi người, mà cần cá thể hóa tùy vào giai đoạn bệnh, mức độ tổn thương và tình trạng sức khỏe của người bệnh. Các phương pháp điều trị hiện nay bao gồm dùng thuốc, vật lý trị liệu, phục hồi chức năng và phẫu thuật.

2.1. Điều trị thoái hóa khớp háng bằng cách dùng thuốc

Sử dụng thuốc là giải pháp thường được áp dụng ở giai đoạn sớm hoặc trong những đợt bùng phát đau cấp tính. Mục tiêu chính là giảm đau, khống chế viêm, từ đó cải thiện khả năng vận động của khớp háng.

– Thuốc giảm đau: Paracetamol thường là lựa chọn phổ biến do ít gây tác dụng phụ nếu sử dụng đúng liều.

– Thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs): Các thuốc như ibuprofen, naproxen, celecoxib… có tác dụng giảm đau và chống viêm hiệu quả, đặc biệt trong các đợt đau nhiều. Tuy nhiên, nhóm thuốc này có thể gây ảnh hưởng đến dạ dày, gan, thận nên cần sử dụng thận trọng và theo chỉ định.

– Thuốc giãn cơ: Giúp làm giảm tình trạng co cứng cơ quanh khớp háng, cải thiện độ linh hoạt.

– Tiêm corticoid nội khớp: Được chỉ định khi các biện pháp khác chưa hiệu quả, giúp giảm đau nhanh chóng trong vài tuần đến vài tháng. Tuy nhiên, không nên lạm dụng vì có nguy cơ gây thoái hóa sụn nhanh hơn.

Ngoài ra các thuốc hỗ trợ tái tạo sụn có thể được chỉ định nhằm tăng độ trơn láng và giảm ma sát khớp. Việc sử dụng thuốc điều trị thoái hóa khớp háng cần tuân thủ nghiêm ngặt chỉ định của bác sĩ, tránh tự ý mua hoặc dùng kéo dài quá liều vì dễ gây biến chứng trên dạ dày, tim mạch hay chức năng gan thận.

2.2. Vật lý trị liệu khớp háng và phục hồi chức năng

Vật lý trị liệu đóng vai trò quan trọng trong điều trị thoái hóa khớp háng, không chỉ giúp cải thiện triệu chứng mà còn góp phần ngăn bệnh tiến triển nặng hơn, bao gồm:

– Các bài tập vận động: Tập kéo giãn khớp, tăng cường cơ mông, cơ đùi trước và cơ đùi sau giúp hỗ trợ khớp háng, giảm áp lực dồn trực tiếp lên sụn khớp. Những bài tập dưới sự hướng dẫn của chuyên viên vật lý trị liệu sẽ phù hợp với khả năng vận động của từng người.

– Liệu pháp nhiệt: Chườm nóng hoặc tắm nước ấm giúp tăng tuần hoàn máu, giảm co cứng cơ và giảm đau.

– Điện trị liệu và sóng ngắn: Sử dụng dòng điện, sóng siêu âm hoặc laser trị liệu giúp giảm viêm, kích thích tái tạo mô và cải thiện khả năng vận động.

– Dụng cụ hỗ trợ: Người bệnh có thể được khuyến khích dùng nạng, gậy chống hoặc thiết bị hỗ trợ đi lại nhằm giảm tải trọng tác động lên khớp háng trong giai đoạn đau nhiều.

Kiên trì tập luyện kết hợp với điều chỉnh lối sống, như kiểm soát cân nặng, giữ tư thế ngồi đứng đúng, sẽ giúp duy trì chức năng khớp lâu dài.

2.3. Điều trị thoái hóa khớp háng bằng phương pháp phẫu thuật

Phẫu thuật được cân nhắc khi thoái hóa khớp háng đã tiến triển nặng, các phương pháp nội khoa không còn hiệu quả, hoặc khi người bệnh bị đau liên tục, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt và chất lượng cuộc sống. Các phương pháp phẫu thuật khớp háng bào gồm khoan giảm áp, thay khớp háng bán phần, thay khớp háng toàn phần.

Tuy mang lại hiệu quả cao, nhưng phẫu thuật khớp háng cũng tiềm ẩn rủi ro như nhiễm trùng, trật khớp nhân tạo, lỏng khớp hoặc cần thay lại khớp sau 15 – 20 năm. Vì vậy, quyết định phẫu thuật cần được cân nhắc kỹ lưỡng và thực hiện ở cơ sở y tế uy tín.

3. Lưu ý quan trọng để chăm sóc khớp háng trong quá trình điều trị

3.1. Chế độ dinh dưỡng hợp lý

Người bệnh cần bổ sung thực phẩm giàu canxi, vitamin D và omega-3 để hỗ trợ sức khỏe xương khớp. Hạn chế đồ ăn nhiều dầu mỡ, đường và chất béo bão hòa nhằm tránh tăng cân, giảm áp lực cho khớp háng.

3.2. Vận động khoa học

Tập luyện vừa sức giúp cải thiện sự linh hoạt và giảm đau. Các môn thể thao nhẹ nhàng như đi bộ, bơi lội, yoga hoặc đạp xe tĩnh được khuyến khích. Tránh mang vác nặng hoặc vận động mạnh có thể khiến khớp háng tổn thương thêm.

3.3. Theo dõi và tái khám định kỳ

Quá trình điều trị tổn thương khớp háng cần được giám sát bởi bác sĩ chuyên khoa. Việc tái khám giúp đánh giá mức độ tiến triển và điều chỉnh phác đồ điều trị phù hợp. Người bệnh tuyệt đối không tự ý ngưng thuốc hoặc thay đổi phương pháp điều trị.

4. Phòng ngừa thoái hóa khớp háng tái phát

4.1. Kiểm soát cân nặng

Việc duy trì cân nặng ổn định bằng chế độ ăn uống khoa học và tập luyện thường xuyên là yếu tố then chốt giúp duy trì trọng lượng cơ thể hợp lý, từ đó giảm gánh nặng cho khớp háng.

4.2. Giữ tư thế đúng trong sinh hoạt để bảo vệ khớp háng

Ngồi đúng tư thế, hạn chế ngồi xổm hoặc bắt chéo chân quá lâu giúp giảm áp lực bất lợi lên khớp háng. Khi làm việc nặng, cần nghỉ ngơi xen kẽ và sử dụng dụng cụ hỗ trợ nếu cần thiết.

4.3. Điều trị bệnh lý nền kịp thời

Một số bệnh như viêm khớp dạng thấp, tiểu đường hoặc loãng xương có thể làm bệnh nặng hơn. Vì vậy, kiểm soát tốt bệnh nền giúp ngăn chặn sự tiến triển của thoái hóa khớp háng.

Điều trị thoái hóa khớp háng là một quá trình toàn diện, cần kết hợp nhiều phương pháp từ dùng thuốc, vật lý trị liệu đến phẫu thuật khi cần thiết. Quan trọng hơn, người bệnh phải duy trì chế độ sinh hoạt khoa học, ăn uống hợp lý và tái khám định kỳ. Việc hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và cách chăm sóc không chỉ giúp cải thiện chất lượng cuộc sống mà còn phòng ngừa biến chứng nguy hiểm. Chủ động điều trị và tuân thủ hướng dẫn y tế sẽ mang lại kết quả tích cực, giúp người bệnh duy trì khả năng vận động và cuộc sống khỏe mạnh lâu dài.