Rối loạn tiêu hóa ở trẻ nhỏ là một vấn đề sức khỏe phổ biến, có thể gây phiền toái cho cả trẻ nhỏ và bố mẹ. Trong bài viết này, Thu Cúc TCI cung cấp hiểu biết tổng quan về vấn đề sức khỏe này. Nắm được những hiểu biết đó giúp bố mẹ bảo vệ trẻ nhỏ hiệu quả trước rối loạn tiêu hóa. Bởi thế, đừng bỏ lỡ bố mẹ nhé!
Menu xem nhanh:
1. Dấu hiệu nhận biết tình trạng rối loạn tiêu hóa ở trẻ nhỏ
Rối loạn tiêu hóa không đơn thuần là tình trạng đau bụng mà là một loạt các tình trạng bất thường liên quan đến quá trình tiêu hóa của trẻ. Các bất thường tiêu hóa này có thể bao gồm:
– Tiêu chảy hoặc táo bón: Trẻ có thể đi ngoài phân lỏng nhiều lần trong ngày hoặc đi ngoài phân cứng nhiều ngày một lần, đôi khi phân có màu và mùi rất bất thường;
– Chướng bụng, đầy hơi;
– Nôn;
– Biếng ăn: Trẻ có thể từ chối ăn do rối loạn tiêu hóa khiến trẻ mất cảm giác thèm ăn hoặc do trẻ đau bụng, chướng bụng, đầy hơi…
– Sụt cân hoặc không tăng cân: Do khó khăn trong hấp thụ các chất dinh dưỡng cần thiết, trẻ có thể không tăng cân hoặc thậm chí sụt cân;
Nôn là một triệu chứng của rối loạn tiêu hóa.
2. Nguyên nhân khiến trẻ nhỏ rối loạn tiêu hóa
Rối loạn tiêu hóa có nhiều nguyên nhân phát sinh khác nhau, chủ yếu bao gồm các yếu tố liên quan đến chế độ ăn uống và sức khỏe tổng thể của trẻ. Dưới đây là một số nguyên nhân rối loạn tiêu hóa phổ biến nhất:
– Chế độ ăn uống không phù hợp: Trẻ tiêu thụ quá nhiều đồ ăn thức uống không lành mạnh.
– Không dung nạp thực phẩm: Trẻ có thể không dung nạp một số thực phẩm nhất định, như lactose (trong sữa bò) hay gluten (trong các sản phẩm chứa lúa mì), dẫn đến các bất thường tiêu hóa như đau bụng, tiêu chảy, chướng bụng, đầy hơi…
– Thay đổi đột ngột trong chế độ ăn uống hoặc môi trường sinh hoạt: Những thay đổi đột ngột trong chế độ ăn uống hoặc môi trường sinh hoạt như chuyển từ sữa mẹ sang thức ăn dặm hay bắt đầu đi nhà trẻ…, có thể ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa, dẫn đến rối loạn tiêu hóa.
– Nhiễm trùng đường tiêu hóa: Virus, vi khuẩn hoặc ký sinh trùng có thể gây nhiễm trùng đường tiêu hóa, dẫn đến đau bụng, tiêu chảy, nôn…
– Sử dụng kháng sinh: Sử dụng kháng sinh có thể làm mất cân bằng lợi – hại khuẩn đường ruột, dẫn đến rối loạn tiêu hóa.
– Các bệnh lý tiêu hóa: Các bệnh lý tiêu hóa như crohn hay viêm loét dạ dày, viêm loét đại tràng cũng có thể là nguyên nhân khiến trẻ rối loạn tiêu hóa.
3. Ảnh hưởng của rối loạn tiêu hóa đến trẻ nhỏ
Rối loạn tiêu hóa có thể dao động từ nhẹ đến nặng, trường hợp nặng có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Mức độ nguy hiểm của rối loạn tiêu hóa phụ thuộc vào nguyên nhân, sự nghiêm trọng của các triệu chứng và tính kịp thời của những can thiệp bố mẹ thực hiện. Suy dinh dưỡng và mất nước, mất điện giải là hai hệ lụy tiềm ẩn phổ biến nhất của vấn đề sức khỏe này:
– Suy dinh dưỡng: Rối loạn tiêu hóa thường ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ các chất dinh dưỡng cần thiết, khiến trẻ suy dinh dưỡng, chậm phát triển thể chất và trí tuệ.
– Mất nước, mất điện giải: Tiêu chảy thời gian dài có thể dẫn đến mất nước, mất điện giải nghiêm trọng.
4. Một số lưu ý quan trọng trong điều trị rối loạn tiêu hóa cho trẻ nhỏ
Khi có dấu hiệu rối loạn tiêu hóa, trẻ cần được thăm khám và điều trị sớm. Bằng việc can thiệp kịp thời, bố mẹ có thể hạn chế những biến chứng nguy hiểm, đảm bảo sức khỏe tổng thể cho trẻ. Điều trị rối loạn tiêu hóa phụ thuộc vào nguyên nhân và sự nghiêm trọng của các triệu chứng. Dưới đây là một số lưu ý cốt lõi trong điều trị vấn đề sức khỏe này:
4.1. Điều chỉnh chế độ ăn uống để điều trị rối loạn tiêu hóa ở trẻ nhỏ
Để cải thiện tình trạng rối loạn tiêu hóa, điều chỉnh chế độ ăn uống là vô cùng quan trọng. Dưới đây là một số khuyến nghị về cách điều chỉnh chế độ ăn uống để hỗ trợ hệ tiêu hóa của trẻ hoạt động hiệu quả:
– Tăng cường thực phẩm giàu chất xơ và thực phẩm probiotics: Tăng cường bổ sung các thực phẩm giàu chất xơ như rau củ quả, ngũ cốc nguyên hạt để cải thiện tình trạng táo bón. Chất xơ giúp thức ăn di chuyển dễ dàng hơn qua hệ tiêu hóa. Các thực phẩm giàu probiotics như sữa chua cũng nên được bổ sung tăng cường. Probiotics giúp cải thiện sự cân bằng lợi – hại khuẩn đường ruột, hỗ trợ tiêu hóa hiệu quả.
– Giảm thực phẩm gây kích ứng: Hạn chế các thực phẩm có thể gây kích ứng hoặc khó tiêu hóa như đồ ăn quá chua, quá cay, quá mặn, quá ngọt; đồ ăn chiên xào; thức uống có gas, và các chế phẩm từ sữa nếu trẻ không dung nạp lactose.
– Chia nhỏ bữa ăn: Cung cấp nhiều bữa nhỏ thay vì ít bữa lớn để giảm áp lực lên hệ tiêu hóa.
Tăng cường bổ sung các thực phẩm giàu chất xơ như rau củ quả, ngũ cốc nguyên hạt để cải thiện tình trạng táo bón.
4.2. Sử dụng thuốc để điều trị rối loạn tiêu hóa ở trẻ nhỏ
Sử dụng thuốc để điều trị rối loạn tiêu hóa cần được thực hiện dưới sự giám sát chặt chẽ của bác sĩ. Dưới đây là một số thuốc thường được sử dụng trong trường hợp này:
– Thuốc chống tiêu chảy: Loperamide (Imodium) có thể được sử dụng nhưng thường không khuyến cáo cho trẻ dưới 2 tuổi.
– Thuốc nhuận tràng: Polyethylene glycol (PEG) được sử dụng rộng rãi để điều trị táo bón ở trẻ vì nó an toàn và hiệu quả. Lactulose cũng là một lựa chọn phổ biến để điều trị táo bón, nhưng nó có thể gây chướng bụng, đầy hơi ở một số trẻ.
– Probiotics: Probiotics giúp tăng cường lợi khuẩn đường ruột, từ đó hỗ trợ hoạt động tiêu hóa hiệu quả, giúp giảm đau bụng, chướng bụng, đầy hơi, tiêu chảy và táo bón. Bác sĩ có thể kê đơn các sản phẩm probiotics dành riêng cho trẻ, như Lactobacillus GG, Lactobacillus reuteri, Bifidobacterium infantis và Saccharomyces boulardii. Probiotics có thể mất một thời gian để phát huy tác dụng, do đó cần sử dụng nó đều đặn theo chỉ định của bác sĩ
– Thuốc giảm acid: H2 blockers như ranitidine và proton pump inhibitors như omeprazole có thể được chỉ định cho trẻ có triệu chứng đau bụng hoặc ợ nóng do acid dư thừa.
– Thuốc chống nôn: Ondansetron có thể được sử dụng để kiểm soát tình trạng nôn ở trẻ, giúp trẻ ăn uống và hấp thụ dinh dưỡng tốt hơn.
– Thuốc chống co thắt: Các thuốc như Hyoscine butylbromide (Buscopan) có thể giảm đau bụng bằng cách giảm co thắt của cơ trơn đường tiêu hóa.
4.3. Bù nước, bù điện giải
Khi rối loạn tiêu hóa, đặc biệt là trong các trường hợp tiêu chảy hoặc nôn, bù nước, bù điện giải là cực kỳ quan trọng để ngăn ngừa tình trạng mất nước và rối loạn điện giải, có thể gây các biến chứng nghiêm trọng.
Oresol là dung dịch bù nước, bù điện giải được thiết kế để phục hồi nhanh chóng lượng nước và các ion như natri, kali bị mất do tiêu chảy hoặc nôn. Oresol có thể mua tại các quầy thuốc trên toàn quốc. Bố mẹ cần pha oresol theo hướng dẫn được in trên bao bì rồi cho trẻ uống nhiều ngụm nhỏ và thường xuyên thay vì uống một ngụm lớn, đặc biệt là nếu trẻ có triệu chứng nôn. Trẻ không chịu uống oresol, bố mẹ có thể cho trẻ uống nước lọc.
Oresol có thể mua tại các quầy thuốc trên toàn quốc.
Dấu hiệu của tình trạng mất nước, mất điện giải bao gồm mắt lõm, miệng khô, ít hoặc không đi tiểu, tiểu ra nước đậm màu và da đàn hồi kém… Nếu trẻ có những dấu hiệu mất nước, mất điện giải, cho trẻ thăm khám bác sĩ càng sớm càng tốt.
Rối loạn tiêu hóa ở trẻ nhỏ là một vấn đề có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Phụ huynh cần chú ý đến các dấu hiệu và tìm kiếm hỗ trợ y tế kịp thời để đảm bảo sức khỏe của trẻ. Với những hiểu biết về chế độ ăn uống lành mạnh, phần lớn các vấn đề tiêu hóa có thể được quản lý hiệu quả, giúp trẻ phát triển khỏe mạnh.
