Đột quỵ xuất huyết não là tình trạng chảy máu trong hệ thống tĩnh mạch não vào tổ chức não hay hệ thống não thất/ khoang dưới màng đệm một cách tự phát. Phẫu thuật giảm áp chữa đột quỵ chảy máu não để lấy máu tụ là phương pháp điều trị được đánh giá cao và phổ biến trong thời gian gần đây.
Menu xem nhanh:
1. Khái quát về tình trạng đột quỵ xuất huyết não
Đột quỵ xuất huyết não hay đột quỵ chảy máu trong não là bệnh lý gây ra bởi khối máu tụ bởi vỡ mạch máu trong sọ não. Tình trạng này có thể dẫn tới một vùng não hoặc nhiều vùng nào không được bơm oxy kịp thời hoặc giảm lượng máu cung cấp đến não do hẹp động mạch ở so não hay tắc nghẽn hoàn toàn.
Đột quỵ xuất huyết não là tình trạng cấp tính nguy hiểm
Căn bệnh nguy hiểm này được chia thành 2 phân loại chính, tùy thuộc vào vị trí mà máu chảy, trong đó có:
– Xuất huyết não nội so: Tình trạng xuất hiện khi mạch máu trong não vỡ bởi những nguy cơ đến từ bệnh cao huyết áp, tiền sử bia rượu và chất kích thích kéo dài, dị tật bởi động mạch gây rò rỉ máu đến não…
– Xuất huyết dưới nhện: Tình trạng xảy ra bởi mạch máu trên bề mặt não vỡ khiến máu tràn ra ngoài và lấp kín không gian giữa não và hộp sọ. Sau đó chúng trộn lẫn với dịch não tủy và khi máu chảy tới dịch não tủy có thể tăng áp lực tới não dẫn tới đau đầu dữ dội.
Đột quỵ xuất huyết não hay đột quỵ thông thường đều có những biểu hiện tương tự nhau như: méo miệng, khó nói chuyện, liệt chi, rối loạn khả năng ngôn ngữ, mất thăng bằng…
2. Tìm hiểu về phẫu thuật giảm áp điều trị bệnh đột quỵ xuất huyết não
Những trường hợp đột quỵ xuất huyết não thường được chỉ định điều trị nội khoa và chỉ một số trường hợp được can thiệp ngoại khoa. Để cứu sống bệnh nhân có áp lực nội so thì cần điều trị ngoại khoa và rất hữu hiệu đối với các trường hợp xuất huyết não hay nhồi máu não.
Những trường hợp điển hình cần can thiệp phẫu thuật mở sọ giảm áp lực nội sọ bao gồm:
2.1 Phẫu thuật giảm áp chữa bệnh đột quỵ xuất huyết não với chảy máu nhân bèo
Những tiêu chuẩn để có thể chỉ định mở hộp sọ cho bệnh nhân đảm bảo:
– Thang điểm của tri giác glassgow đạt < 9 điểm và tri giác giảm dần
– Thể tích của khối máu tụ đạt trên 30gr
– Tình trạng phù não gần khối máu tụ bị lan rộng
– Chụp MRI hoặc chụp CT não đường giữa lệch cao hơn 1cm.
Chụp MRI não là phương pháp đánh giá tương đối chính xác tình trạng đột quỵ
Bên cạnh đó, những bệnh nhân sau sẽ bị loại trừ điều trị nội khoa đột quỵ xuất huyết não:
– Tình trạng huyết áp duy trì thông qua thở máy hoặc vận mạch
– Điều trị ngoại khoa có cải thiện kết quả tốt
– Thang điểm tri giác còn tương đối tốt, cụ thể là mức tình trạng glasgow cao hơn hoặc bằng 13 – 15 điểm.
– Bệnh nhân bị hôn mê sâu dưới 6 điểm đánh giá
– Đồng tử bị giãn rộng và mất đi phản xạ của ánh sáng.
2.2 Phẫu thuật giảm áp chữa bệnh đột quỵ xuất huyết não với chảy máu đồi thị
Trường hợp chảy máu đồi thị khi có chỉ định mổ mở sọ não cũng cần đánh giá những tiêu chuẩn tương tự như chảy máu nhân bèo.
2.3 Trường hợp bị chảy máu ở thùy não
Những tiêu chuẩn để có thể chỉ định ngoại khoa cho các trường hợp chảy máu thùy não có thể kể đến như:
– Thang điểm chấm tri giác glasgow dưới điểm 9
– Khối lượng của máu tụ lớn trên 30ml
– Phù não bị lan rộng
– Hình ảnh chụp CT hoặc chụp MRI não đường giữa đi lệch trên 5mm
– Khả năng ngôn ngữ và vận động kém, đồng thời tình trạng ngày càng nguy kịch hơn.
2.4 Tình trạng chảy máu ở cầu não
Đa số trường hợp chảy máu cầu não được chỉ định điều trị nội khoa. Nếu được chỉ định mổ ngoại khoa cần đánh giá dựa trên nhiều yếu tố.
2.5 Chảy máu ở trong não thất
Tình trạng chảy máu ở trong não thất có thể dẫn lưu được não thất khiến áp lực ở nội sọ trong não giảm đáng kể.
2.6 Tình trạng chảy máu ở tiểu não
Chảy máu trong tiểu não là tình trạng cấp tính và cần được can thiệp ngoại khoa càng sớm càng tốt để ngăn chặn những biến chứng nguy hiểm như: tụt hạnh nhân tiểu não, giãn não thất… khiến áp lực nội sọ tăng cao.
Chảy máu trong não cần được can thiệp ngoại khoa để xử lí sớm
Để được điều trị ngoại khoa chảy máu tiểu não, bác sĩ sẽ đánh giá dựa trên các yếu tố như sau:
– Thang điểm tri giác dưới 10 điểm và điểm glasgow giảm dần
– Đau đầu dữ dội và bệnh nhân bị kích động
– Khối lượng máu tụ lớn hơn 20gr
– Hình ảnh chụp CT và MRI có tình trạng đẩy lệch não thất IV và có giãn não thất bên III.
Đa số bệnh nhân máu tụ ở hố sau có thể trở lại cuộc sống bình thường nhanh chóng sau điều trị phẫu thuật mở hộp sọ.
2.7 Tình trạng nhồi máu não
Những tiêu chuẩn trong chỉ định ngoại khoa nhồi máu não có thể đánh giá dựa vào những yếu tố sau:
– Thang điểm tri giác thấp dưới 9 điểm và ngày một giảm dần
– Vùng bị nhồi máu não lớn, khoảng gần nữa bán cầu đại não là rất cấp tính
– Hình ảnh kết quả CT và MRI phát hiện đường giữa bị lệch khoảng trên 1cm.
Như vậy, phẫu thuật giảm áp điều trị đột quỵ xuất huyết não được xem là phương pháp điều trị ngoại khoa phổ biến và đem lại hiệu quả cao.
Bệnh đột quỵ xuất huyết não nói riêng và đột quỵ nói chung thường có nguy cơ tử vong cao nên khi thấy tình trạng bất thường như bị liệt, méo miệng, rối loạn ngôn ngữ… thì cần đến ngay các cơ sở y tế để được ngăn chặn và điều trị kịp thời, tránh biến chứng nguy hiểm.
Hiện nay, phẫu thuật giảm áp chữa đột quỵ chảy máu não được xem là phương pháp tối ưu trong điều trị bệnh, đồng thời được đánh giá cao bởi hiệu quả và độ an toàn. Tuy nhiên, không phải bệnh nhân nào cũng có thể điều trị với phẫu thuật giảm áp bởi phụ thuộc vào nhiều yếu tố chủ quan và khách quan. Do đó, người bệnh cần thăm khám với bác sĩ chuyên khoa để được đánh giá chuẩn xác tình trạng bệnh và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.
