Nội soi nhuộm màu là gì và những điều cần biết 

Tham vấn bác sĩ
Phó Giáo sư, Tiến sĩ

Vũ Văn Khiên

Phó giám đốc phụ trách Nội soi tiêu hóa

Nội soi nhuộm màu là phương pháp kiểm tra hiện đại được sử dụng trong chẩn đoán các bệnh lý đường tiêu hóa, tầm soát sớm bệnh ung thư thực quản, dạ dày, tá tràng và đại trực tràng. Cùng tìm hiểu phương pháp nội soi nhuộm màu là gì chi tiết trong bài viết dưới đây.

1. Tìm hiểu nội soi nhuộm màu là gì?

Nội soi nhuộm màu là phương pháp nội soi mà bác sĩ có sử dụng chất màu để nhuộm lớp niêm mạc đường tiêu hóa. Việc nhuộm màu niêm mạc đường tiêu hóa nhằm mục đích xác định rõ ranh giới vùng tổn thương, nhận diện rõ đặc điểm tổn thương và làm rõ ranh giới các tổn thương ung thư. Tùy thuộc vào từng vị trí cần chẩn đoán trong đường tiêu hóa mà bác sĩ sẽ sử dụng chất nhuộm màu khác nhau.

Bác sĩ sẽ tiến hành nội soi phóng đại, quan sát kỹ tổn thương tại đường tiêu hóa, khi có nghi ngờ sẽ thực hiện nhuộm màu tổn thương. Chất nhuộm màu chuyên dụng sẽ làm rõ các tổn thương ung thư sớm. Nhờ có nội soi nhuộm màu, bác sĩ sẽ chẩn đoán chính xác và thực hiện sinh thiết đúng tổn thương ung thư.

Theo các chuyên gia, tầm soát ung thư tiêu hóa bằng công nghệ nội soi phóng đại nhuộm màu giúp làm giảm hơn 90% tỷ lệ trường hợp ung thư phát triển từ polyp tuyến. Việc nội soi định kỳ giúp phát hiện sớm các tổ chức ung thư, tiền ung thư từ rất sớm. Từ đó có thể chữa khỏi hoàn toàn hoặc có phương pháp điều trị hiệu quả, kéo dài tối đa thời gian sống cho bệnh nhân.

Nội soi nhuộm màu là gì, có vai trò gì trong phát hiện sớm ung thư tiêu hóa

Nội soi nhuộm màu là phương pháp rất hiện đại trong chẩn đoán bệnh lý đường tiêu hóa

2. Chỉ định và chống chỉ định nội soi nhuộm màu như thế nào?

Tùy thuộc vào vị trí cần nội soi trong đường tiêu hóa mà bác sĩ sẽ quyết định sử dụng chất nhuộm màu khác nhau.

Thông thường có 3 chất nhuộm màu là Lugol, xanh Methylen hoặc Indigo carmine.

2.1. Nội soi nhuộm màu là gì và được chỉ định khi nào?

Đối với chất nhuộm màu khác nhau, chỉ định và chống chỉ định lại có sự khác biệt.

2.1.1. Nội soi nhuộm màu Lugol

Nội soi nhuộm màu Lugol là sử dụng dung dịch có chứa kali iodid và iot tan trong nước. Dung dịch này có ái lực với glycogen tế bào biểu mô vảy không sừng hóa. Nhuộm màu Lugol cho hiệu quả phát hiện loạn sản, phát hiện ung thư biểu mô tế bào vảy thực quản. Phương pháp nội soi nhuộm màu này chỉ định trong trường hợp:

– Các trường hợp người bệnh ung thư thực quản không bắt màu.

– Các trường hợp người bệnh bị barrett thực quản.

– Các trường hợp người bệnh bị trào ngược thực quản

2.1.2. Nội soi tiêu hóa nhuộm màu xanh Methylen

Đây là phương pháp nội soi nhuộm màu hấp thụ. Với phương pháp này, các tế bào niêm mạc đường tiêu hóa hoặc các tổn thương tại đây được nhuộm thành màu xanh Methylen. Nhờ đặc tính xanh Methylen hấp thụ vào tế nào tốt nên sẽ rõ ràng ranh giới giữa vùng tổn thương và vùng lành.

Phương pháp nội soi nhuộm màu xanh Methylen được áp dụng nhiều trong chẩn đoán ung thư dạ dày giai đoạn sớm. Ngoài ra, phương pháp này được chỉ định cụ thể trong các trường hợp sau:

– Người bệnh có dị sản ruột trong thực quản.

– Người bệnh dị sản ruột trong dạ dày.

– Người bệnh có tổn thương ung thư dạ dày sớm (không bắt màu).

2.1.3. Nội soi nhuộm Indigo carmine

Indigo carmine là chất nhuộm màu tương phản không hấp thụ. Chất nhuộm màu này cũng không gây phản ứng và không bị niêm mạc đường tiêu hóa hấp thụ.

Khi phun thuốc nhuộm màu Indigo carmine vào niêm mạc đại tràng, thuốc nhuộm Indigo carmine bám vào các khe rãnh tuyến niêm mạc đại tràng. Việc này giúp nhận biết cấu trúc tổn thương rõ nét hơn rất nhiều so với niêm mạc không được nhuộm màu.

Phương pháp nhuộm Indigo carmine giúp cho việc phát hiện các đặc điểm bề mặt tổn thương dễ dàng. Chất nhuộm màu này được chỉ định cụ thể như sau:

– Người bệnh nghi ngờ có tổn thương thực quản, dạ dày, tá tràng, đại tràng.

– Người bệnh có nghi ngờ bị barrett thực quản.

thăm khám trước nội soi tiêu hóa

Người bệnh được thăm khám với bác sĩ chuyên khoa trước khi được chỉ định thực hiện nội soi nhuộm màu

2.2. Nội soi nhuộm màu là gì và chống chỉ định nội soi nhuộm màu khi nào?

Nội soi tiêu hóa nhuộm màu cũng có chống chỉ định giống với nội soi tiêu hóa thông thường. Phương pháp sẽ  không được thực hiện khi người bệnh không đảm bảo sức khỏe cả về thể chất và tinh thần. Và khi người bệnh dị ứng với bất cứ thành phần nào của thuốc nhuộm.

Cụ thể các trường hợp chống chỉ định nội soi nhuộm màu là:

– Người bệnh bị mắc phải hội chứng mạch vành cấp.

– Người bệnh bị bệnh huyết áp cao và chưa kiểm soát được.

– Người bệnh nghi ngờ bị thủng tạng rỗng.

– Người bệnh nghi ngờ phình, tách động mạch chủ.

– Người bệnh đang gặp phải tình trạng bị suy hô hấp.

– Người bệnh bị suy tim mức độ nặng.

– Những bệnh nhân rối loạn tâm thần, không hợp tác.

3. Nội soi nhuộm màu được thực hiện như thế nào?

nội soi nhuộm màu là gì gồm mấy bước

Nội soi tiêu hóa nhuộm màu tại Hệ thống y tế Thu Cúc TCI

– Bệnh nhân vào phòng nội soi, bác sĩ hướng dẫn bệnh nhân nằm lên giường thủ thuật với tư thế nghiêng trái.

– Nhân viên y tế gắn các thiết bị theo dõi chỉ số sinh tồn lên người bệnh nhân: máy monitor, máy theo dõi nhịp tim, nhịp thở.

– Sau khi bệnh nhân đã nằm đúng tư thế được hướng dẫn, bác sĩ gây mê sẽ tiến hành gây mê (trường hợp nội soi tiêu hóa có gây mê). Việc gây mê được bác sĩ tiến hành hoàn toàn bằng bơm tiêm tự động nên rất an toàn.

– Bác sĩ tiến hành các thao tác nội soi tiêu hóa. Dùng ống nội soi mềm có gắn camera đưa vào đường miệng (hoặc mũi) để nội soi thực quản, dạ dày, tá tràng. Và qua đường hậu môn để nội soi đại trực tràng.

– Trong quá trình nội soi, bác sĩ phát hiện bất thường thì vùng niêm mạc đường tiêu hóa nghi ngờ sẽ được nhuộm màu tại chỗ.

– Kết quả được ghi nhận trên màn hình. Kết hợp với sinh thiết có kết quả tức thì trong một vài giờ. Nếu là ung thư sẽ được can thiệp cắt hớt niêm mạc hoặc cắt tách niêm mạc điều trị hiệu quả ung thư ống tiêu hóa mà không cần phẫu thuật. Nếu không phải là ung thư, kết quả nội soi sẽ được chuyển cho bác sĩ chuyên khoa để đưa ra kết luận cuối cùng.

– Bệnh nhân sau khi nội soi được nhân viên y tế đưa ra phòng hồi tỉnh, nghỉ ngơi và ăn nhẹ trước khi nhận kết quả từ bác sĩ.

4. Kết luận

Nội soi nhuộm màu là gì là câu hỏi rất đáng quan tâm. Câu hỏi trên đã được giải đáp rất cụ thể và chi tiết qua bài viết trên. Nội soi nhuộm màu kết hợp nội soi phóng đại và siêu âm nội soi giúp phát hiện ung thư đường tiêu hóa ở giai đoạn rất sớm. Việc thực hiện nội soi tiêu hóa định kỳ là chìa khóa giúp bạn và gia đình an tâm sống khỏe mạnh.

Lưu ý, các thông tin trên chỉ dành cho mục đích tham khảo và tra cứu, không thay thế cho việc thăm khám, chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Người bệnh cần tuân theo hướng dẫn của bác sĩ, không tự ý thực hiện theo nội dung bài viết để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.

Chia sẻ:
Từ khóa:

Tin tức mới
Đăng ký nhận tư vấn
Vui lòng để lại thông tin và nhu cầu của Quý khách để được nhận tư vấn
Connect Zalo TCI Hospital