Bệnh nấm miệng trẻ sơ sinh nói riêng hay trẻ dưới 1 tuổi nói chung là bệnh rất hay gặp. Nấm miệng thường không gây nhiều ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ cũng như ít khi lây lan ra các bộ phận khác. Tuy nhiên, không nên để trẻ bị nấm miệng kéo dài vì đôi khi sẽ ảnh hưởng đến ăn uống của trẻ, làm trẻ khó chịu và quấy khóc.
Menu xem nhanh:
1. Mẹ đã biết về bệnh nấm miệng trẻ sơ sinh?
1.1 Định nghĩa về nấm miệng trẻ sơ sinh
Nấm lưỡi, miệng còn được biết đến với cái tên phổ biến hơn là tưa lưỡi. Đây là tình trạng niêm mạc vùng lưỡi, miệng của trẻ bị tổn thương, chủ yếu do sự tích tụ quá mức của nấm Candida Albicans gây nên.
Nấm Candida Albicans gây nên bệnh nấm miệng, lưỡi ở trẻ em
Bệnh nấm miệng thường gặp ở trẻ nhỏ, nhất là trẻ sơ sinh hoặc trẻ dưới 1 tuổi, làm hình thành nên các đốm màu trắng, vàng trên bề mặt lưỡi hoặc trong má trẻ. Nấm lưỡi, tưa lưỡi là bệnh phổ biến, lành tính và hiếm khi gây ra các triệu chứng nguy hiểm dối với sức khỏe của trẻ nhỏ. Nhưng với những trường hợp bé có hệ miễn dịch kém, nấm miệng có thể sẽ lan tới những bộ phận khác trên cơ thể và gây ra nhiều biến chứng không mon muốn. Tuy vậy, những đốm này thường biến mất rất nhanh nếu được điều trị đúng cách.
1.2. Triệu chứng bệnh nấm miệng trẻ sơ sinh
Dấu hiệu đầu tiên khi trẻ bị nấm là trên bề mặt lưỡi của bé xuất hiện những mảng trắng hình tròn, nhỏ nhỏ và giống như nổi cục bên trong lưỡi, ở vòm họng, má hoặc môi. Những đốm trắng này rất khó để làm sạch, nếu cạo bỏ được những đốm này thì sẽ thấy tại vị trí đó là những nốt đỏ.
Nấm lưỡi thường sẽ không gây ra đau đớn cho trẻ nhưng ở một số trường hợp, những đốm này có thể gây khó chịu cho trẻ, biếng ăn, chán ăn hoặc quấy khóc khi bú sữa vì bị đau, xót. Khi trẻ bị nấm miệng mà không được điều trị sớm, nấm sẽ mọc dày và có thể lây lan rất nhanh xuống khu vực cổ họng, thực quản và khí quản gây nên viêm phổi hoặc tiêu chảy ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe của trẻ.
1.3 Các nguyên nhân gây nên nấm miệng/tưa lưỡi
Nấm Candida Albicans là nguyên nhân chính gây nên bệnh nấm miệng ở trẻ sơ sinh. Nấm Candida luôn tồn tại sẵn trong khoang miệng và thường chung sống hòa bình trên cơ thể con người, ít khi gây hại cho sức khỏe nếu được duy trì ở mức cân bằng. Tuy nhiên do một số yếu tố thuận lợi, nấm Candida phát triển và tích tụ tại miệng quá mức sẽ dẫn đến nấm miệng.
Dưới đây là một số tác nhân có thể làm tăng nguy có nhiễm nấm này ở trẻ em:
– Trẻ có hệ thống miễn dịch yếu: Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ với hệ thống miễn dịch chưa hoàn thiện thường có nguy cơ bị nấm miệng rất cao. Đặc biệt nhất là ở các bé sinh non, sinh nhẹ cân, hay trẻ suy dinh dưỡng hoặc phải sử dụng corticoid đường hít kéo dài mà không súc miệng sau khi dùng.
– Người mẹ bị nhiễm nấm sinh dục trong khi mang thai và chuyển dạ: Nếu tình trạng bệnh của mẹ chưa được điều trị dứt điểm thì cũng có thể lây sang cho bé nếu sinh thường qua ngõ âm đạo.
– Trẻ phải sử dụng kháng sinh: Việc sử dụng thuốc kháng sinh cho con một cách bừa bãi cũng làm tăng nguy cơ nhiễm nấm miệng ở trẻ dưới 1 tuổi. Nguyên nhân bởi kháng sinh sẽ làm mất cân bằng hệ vi khuẩn và hệ vi nấm có sẵn của trẻ.
– Miệng trẻ bị đóng cặn sữa sau khi bú và không được vệ sinh sạch thường xuyên.
– Trẻ ngậm các vật như núm ti bình sữa, ti giả, đồ gặm nướu… đã bị nhiễm vi nấm cũng gây nên nấm miệng trẻ sơ sinh.
2. Đâu là thời điểm cần điều trị nấm miệng trẻ sơ sinh?
Nấm miệng khiến trẻ khó chịu và đau đớn
Nấm miệng trẻ sơ sinh được chia thành 2 giai đoạn:
– Giai đoạn nhẹ: Xuất hiện các mảng trắng trên lưỡi trẻ, khi làm sạch mảng trắng thì lộ ra nốt đỏ và có thể chảy máu. Một số trường hợp có thể xuất hiện vết nứt nhỏ ở khóe miệng và trẻ có biểu hiện quấy khóc, bỏ bú.
– Giai đoạn nặng: Vi nấm ở miệng lây sang các cơ quan lân cận, lan xuống vùng họng gây viêm họng, khiến bé khó nuốt và hay nôn trớ. Nếu lan xuống thanh quản thì gây khàn tiếng ở trẻ. Tại đây nếu nấm vẫn phát triển mạnh sẽ dẫn đến các hậu quả như các bệnh viêm đường hô hấp, viêm phổi, viêm phế quản, tiêu chảy,…
Nấm miệng trẻ sơ sinh trong giai đoạn đầu khi còn nhẹ nếu áp dụng các phương pháp điều trị đúng cách, phù hợp sẽ khỏi sau 1-2 tuần. Đây là bệnh do nấm gây ra nên không thể tự khỏi mà cần phải điều trị bằng các loại thuốc kháng sinh chống nấm như Nystatin để diệt sạch các chân nấm bám sâu trong niêm mạc miệng của trẻ. Vì vậy, nếu phát hiện con có dấu hiệu nấm miệng, ba mẹ không nên chủ quan tự chữa hoặc bỏ qua bệnh mà cần đưa bé đến cơ sở y tế, bệnh viện uy tín để khám và điều trị.
3. Các phương pháp điều trị nấm miệng ở trẻ nhỏ
Nấm miệng là bệnh cần phải được điều trị từ sớm để tránh tình trạng bệnh biến chuyển nặng gây nên những biến chứng khó lường cho sức khỏe hô hấp trẻ. Vì nấm ở đường miệng nên cũng ảnh hưởng trực tiếp đến đường ăn uống của trẻ, do đó càng phải được lưu ý và điều trị kịp thời để đảm bảo trẻ ăn uống bình thường.
Rơ lưỡi đều đặn kèm uống thuốc sẽ giúp bệnh nấm miệng của trẻ mau khỏi
Đa phần các trường hợp trẻ mắc nấm miệng ở thể nặng đều được chỉ định kê thuốc điều trị, điển hình là các loại thuốc kháng nấm như Nystatin, Miconazole. Lưu ý rằng thuốc phải được sử dụng đúng cách và đúng liều lượng như hướng dẫn, đặc biệt là cách chấm thuốc và làm sạch các mảng bám ở miệng cho bé. Ngoài ra cha mẹ không nên lạm dụng các loại thuốc này mà chỉ được sử dụng trong một thời gian nhất định để tránh tình trạng làm mất cân bằng hệ miễn dịch tự nhiên của trẻ.
4. Chăm sóc và phòng tránh nấm miệng trẻ sơ sinh
– Sử dụng gạc rơ lưỡi chuyên dụng, loại mềm, không mủn và tơi bông để tránh để lại sợi bông trong miệng trẻ.
– Rửa tay sạch sẽ trước khi thực hiện rơ lưỡi cho bé, gạc cần tẩm nước muối sinh lý để diệt khuẩn trước khi dùng chấm thuốc.
– Không cạo các vảy trắng trên lưỡi bé vì có thể gây chảy máu.
– Không tự ý dùng thuốc bên ngoài khi trẻ chưa được thăm khám và nhận chỉ định kê đơn của bác sĩ.
– Không thơm, hôn trẻ trong thời gian này để tránh bị lây nấm miệng từ bé.
Ngay cả khi con đã khỏi bệnh, cha mẹ cũng nên lưu ý một số điều dưới đây vì bệnh có thể tái phát trở lại nhanh chóng:
– Thường xuyên rơ lưỡi cho bé để làm sạch khoang miệng bé sau khi ăn, hạn chế hình thành nơi trú ẩn cho nấm.
– Quá trình điều trị nấm miệng ở trẻ cần phải kết hợp điều trị cả nấm ở mẹ, tránh tình trạng lây chéo nấm và tái phát bệnh.
– Ưu tiên cho trẻ bú mẹ hơn dùng sữa công thức.
– Tuyệt đối không tự ý mua, sử dụng các loại thuốc kháng sinh không được kê đơn.
Bệnh nấm miệng trẻ sơ sinh tuy không quá nguy hiểm đối với trẻ nhưng về lâu dài có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể. Vì vậy, ba mẹ cần đặc biệt lưu ý theo dõi sức khỏe của con trẻ mỗi ngày, nếu thấy bất cứ dấu hiệu nào bất thường ở niêm mạc miệng hay lưỡi trẻ đều phải chủ động đưa trẻ đi khám, xác định tình trạng bệnh hiện tại để có hướng điều trị kịp thời, đem lại hiệu quả cao.
