Tiêu chảy cấp là tình trạng người bệnh đại tiện phân lỏng nhiều lần bất thường trong một thời gian ngắn. Đối với trẻ em, tiêu chảy cấp có thể phát sinh do nhiều nguyên nhân khác nhau. Vậy, nguyên nhân tiêu chảy cấp ở trẻ là gì? Bài viết sau của Thu Cúc TCI cung cấp cho bố mẹ câu trả lời của câu hỏi đó, đọc ngay bố mẹ nhé!
Menu xem nhanh:
1. Khi nào trẻ được xác định là bị tiêu chảy cấp?
Nếu tần suất đại tiện của trẻ tăng đột ngột đi kèm với một số triệu chứng khác thì rất có thể trẻ đã bị tiêu chảy cấp. Dưới đây là hướng dẫn nhận biết tiêu chảy cấp ở trẻ tổng quát:
– Tần suất đại tiện tăng: Trẻ sơ sinh thường đại tiện 3 – 4 lần/ngày. Trẻ từ 1 đến 4 tuổi thì thường 2 – 3 lần. Trẻ đại tiện nhiều hơn những con số đó có thể là dấu hiệu của tiêu chảy cấp.
– Phân lỏng: Một biểu hiện khác của tiêu chảy cấp là trẻ đại tiện phân lỏng, không có khuôn.
– Triệu chứng khác: Ngoài tần suất đại tiện tăng và phân lỏng, tiêu chảy cấp thường đi kèm với một số triệu chứng khác như đau bụng, buồn nôn, nôn và mệt mỏi.
Tiêu chảy cấp có thể khiến trẻ đau bụng.
2. Giải đáp chi tiết thắc mắc: Nguyên nhân tiêu chảy cấp ở trẻ là gì?
Như đã chia sẻ phía trên, có nhiều nguyên nhân khiến trẻ tiêu chảy cấp. Trong đó, phổ biến nhất là virus, vi khuẩn, ký sinh trùng, các bệnh lý tiêu hóa, dị ứng thức ăn, thay đổi đột ngột trong chế độ dinh dưỡng, tác nhân tiêu cực từ môi trường và thuốc.
2.1. Nguyên nhân tiêu chảy cấp ở trẻ – virus
Các virus phổ biến gây tiêu chảy cấp ở trẻ bao gồm:
– Rotavirus: Là nguyên nhân hàng đầu gây tiêu chảy cấp ở trẻ, đặc biệt là ở trẻ dưới 5 tuổi. Rotavirus thường gây nhiễm trùng đường ruột và ngoài đại tiện phân lỏng, có thể khiến trẻ sốt.
– Norovirus: Đây cũng là một virus phổ biến có thể gây nhiễm trùng đường ruột. Norovirus thường xuất hiện trong các tình huống dịch tễ học như trường học, bệnh viện…
– Adenovirus: Adenovirus có thể gây tiêu chảy cấp. Bên cạnh vấn đề tiêu hóa, Adenovirus còn gây vấn đề về hô hấp và thị lực.
– Astrovirus: Astrovirus cũng được biết đến là nguyên nhân của tiêu chảy cấp ở trẻ em, đặc biệt là ở trẻ nhỏ.
– Sapovirus: Đây là virus thuộc họ Caliciviridae, giống như Norovirus và cũng có thể gây tiêu chảy cấp, nhất là ở trẻ em.
2.1. Nguyên nhân tiêu chảy cấp ở trẻ – vi khuẩn
Các vi khuẩn phổ biến gây tiêu chảy cấp ở trẻ bao gồm:
– Escherichia coli (E. coli): Một số loại E. coli có thể gây nhiễm trùng đường ruột; trong đó, E. coli O157:H7 là virus đặc biệt, có thể gây các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.
– Salmonella: Salmonella là vi khuẩn có thể lây qua thực phẩm. Nhiễm trùng đường ruột do Salmonella, ngoài đại tiện phân lỏng, đau bụng, buồn nôn, cũng có thể gây sốt.
– Shigella: Shigella là một trong những nguyên nhân chính gây tiêu chảy cấp ở trẻ. Trẻ thường nhiễm Shigella do uống nước bẩn.
– Campylobacter: Các loại vi khuẩn Campylobacter, đặc biệt là Campylobacter jejuni là một nguyên nhân phổ biến của tiêu chảy cấp.
– Yersinia: Yersinia enterocolitica cũng là một loại vi khuẩn có thể gây nhiễm trùng đường ruột và tiêu chảy cấp, đặc biệt ở trẻ em.
– Vibrio cholerae: Vibrio cholerae là vi khuẩn gây bệnh cholera, một loại tiêu chảy cấp nặng, có thể tiến triển đến một tình trạng y tế nghiêm trọng.
Vibrio cholerae là vi khuẩn gây bệnh cholera.
2.3. Ký sinh trùng
Các ký sinh trùng phổ biến có thể gây tiêu chảy cấp ở trẻ bao gồm:
– Ascaris lumbricoides (giun đũa): Ký sinh trùng này có thể gây nhiễm trùng đường ruột, dẫn đến các triệu chứng tiêu chảy cấp.
– Trichuris trichiura (giun tóc): Ký sinh trùng này cũng có thể gây đại tiện phân lỏng, đau bụng và suy dinh dưỡng.
– Giardia lamblia: Là một trong những nguyên nhân phổ biến của tiêu chảy cấp ở trẻ. Giardia lamblia có thể gây đại tiện phân lỏng, đau bụng, buồn nôn…, dẫn đến suy dinh dưỡng.
– Entamoeba histolytica: Gây bệnh lỵ amip, dẫn đến các vấn đề đặc trưng của tiêu chảy cấp.
– Cryptosporidium: Là một ký sinh trùng gây nhiễm trùng đường ruột. làm trẻ đại tiện phân lỏng, đau bụng, buồn nôn và sốt.
2.4. Bệnh lý tiêu hóa
Có nhiều bệnh lý tiêu hóa có thể gây tiêu chảy cấp ở trẻ. Dưới đây là một số ví dụ tiêu biểu về bệnh lý tiêu hóa gây tiêu chảy cấp:
– Viêm dạ dày ruột (Gastroenteritis): Là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất thuộc nhóm nguyên nhân bệnh lý tiêu hóa, gây tiêu chảy cấp. Viêm dạ dày ruột thường do virus như Rotavirus, Norovirus hoặc vi khuẩn như Salmonella, Shigella gây ra.
– Viêm dạ dày: Trẻ viêm dạ dày và/hoặc trào ngược dạ dày thực quản có thể sẽ thường xuyên bị tiêu chảy cấp.
– Bệnh Crohn và viêm loét đại trực tràng: Các bệnh lý nhiễm trùng đường ruột này có thể gây tiêu chảy cấp và các vấn đề khác về tiêu hóa.
– Trào ngược dạ dày thực quản: Có thể làm tăng sản xuất acid dạ dày và gây ra tiêu chảy cấp ở trẻ.
– Hội chứng không dung nạp lactose: Hội chứng không dung nạp lactose phát sinh do trẻ thiếu enzyme lactase – enzyme tiêu hóa lactose. Mắc hội chứng này, trẻ có thể bị tiêu chảy cấp nếu tiêu thụ thực phẩm chứa lactose như sữa và các chế phẩm từ sữa.
– Hội chứng không dung nạp gluten: Trẻ mắc hội chứng không dung nạp gluten có thể tiêu chảy cấp nếu tiêu thụ thực phẩm chứa gluten như lúa mì và các loại ngũ cốc.
– Bệnh Kawasaki: Một bệnh lý hiếm, gây viêm lan tỏa hệ mạch máu nhỏ và vừa trên toàn cơ thể. Bệnh lý này có thể dẫn đến các vấn đề tiêu hóa, bao gồm tiêu chảy cấp.
– Hội chứng kém hấp thu: Không cho phép cơ thể hấp thu dinh dưỡng từ thực phẩm, có thể dẫn đến tiêu chảy cấp.
2.5. Dị ứng thức ăn
Dị ứng thức ăn có thể là nguyên nhân khiến trẻ bị tiêu chảy cấp. Khi trẻ tiêu thụ thực phẩm mà cơ thể dị ứng, hệ miễn dịch sẽ tổ chức một cuộc tấn công nhằm tiêu diệt dị nguyên. Các triệu chứng của dị ứng thức ăn rất đa dạng, có thể bao gồm cả tiêu chảy cấp.
Một số thức ăn thường gây dị ứng ở trẻ là sữa, trứng, đậu nành, lúa mì, hải sản, đậu phộng, và các loại quả có hạt như dâu.
Dị ứng thức ăn có thể là nguyên nhân khiến trẻ bị tiêu chảy cấp.
2.6. Thay đổi chế độ dinh dưỡng một cách đột ngột
Thay đổi đột ngột trong chế độ dinh dưỡng cũng là một nguyên nhân gây tiêu chảy cấp ở trẻ. Hầu hết trẻ đều nhạy cảm với thay đổi trong chế độ dinh dưỡng. Khi chuyển từ một loại thức ăn hoặc một chế độ dinh dưỡng sang một loại khác, một chế độ khác, hệ tiêu hóa của trẻ có thể phản ứng bằng cách tăng tần suất đại tiện, gây tiêu chảy cấp.
Một số trường hợp chế độ dinh dưỡng thay đổi đột ngột có thể khiến trẻ tiêu chảy cấp:
– Chuyển từ sữa mẹ hoặc sữa công thức sang thức ăn dặm: Khi trẻ chuyển từ chỉ ăn sữa mẹ hoặc sữa công thức sang ăn thức ăn dặm, đặc biệt là nếu thay đổi này diễn ra đột ngột, trẻ có thể tiêu chảy cấp.
– Thay đổi thức ăn dặm: Một số thực phẩm có thể kích thích hệ tiêu hóa và gây tiêu chảy cấp những ngày đầu được thêm vào chế độ ăn hàng ngày.
2.7. Tiếp xúc với tác nhân tiêu cực từ môi trường
Tiếp xúc với các tác nhân tiêu cực từ môi trường có thể gây nhiều vấn đề sức khỏe, bao gồm cả tiêu chảy cấp. Sau đây là một số tình huống cụ thể mà trong đó trẻ bị tác động bởi tác nhân tiêu cực từ môi trường và phát sinh tiêu chảy cấp: Tiếp xúc với chất độc trong không khí; tiếp xúc với chất độc trong nước; tiếp xúc với chất độc trong thực phẩm; tiếp xúc với chất độc được sử dụng để sản xuất đồ chơi, vật dụng sinh hoạt của trẻ.
2.8. Một số loại thuốc
Một số loại thuốc có thể gây tiêu chảy cấp nếu không được dùng đúng. Dưới đây là một số thuốc, trong một số trường hợp, có thể ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa của trẻ:
– Nhóm thuốc kháng sinh: Sử dụng kháng sinh có thể làm mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột và gây tiêu chảy cấp.
– Nhóm thuốc chống nôn: Tiêu chảy cấp có thể là tác dụng phụ của một số thuốc chống nôn, đặc biệt là nhóm thuốc serotonin (như ondansetron).
– Nhóm thuốc lợi tiểu: Thuốc lợi tiểu có thể làm tăng lượng nước được đưa vào đường ruột và gây tiêu chảy cấp.
– Nhóm thuốc nhuận tràng: Thuốc nhuận tràng có thể gây tiêu chảy cấp nếu dùng quá liều hoặc quá thường xuyên.
– Nhóm thuốc giảm tiết acid dạ dày: Một số thuốc giảm tiết acid dạ dày (như ranitidine) có thể dẫn đến những thay đổi trong hoạt động của hệ tiêu hóa và gây tiêu chảy cấp.
– Nhóm thuốc corticosteroid: Trong một số trường hợp, sử dụng corticosteroid có thể ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa và gây tiêu chảy cấp.
Phía trên là câu trả lời cho câu hỏi nguyên nhân tiêu chảy cấp ở trẻ là gì. Hy vọng rằng với chúng, bố mẹ có thể giúp trẻ dự phòng hiệu quả tiêu chảy cấp.
