Đau thượng vị và ợ hơi là những triệu chứng tiêu hóa khá phổ biến mà nhiều người gặp phải sau bữa ăn. Tuy có thể chỉ là phản ứng sinh lý bình thường, nhưng khi tình trạng này lặp đi lặp lại hoặc kéo dài, nó có thể là dấu hiệu cảnh báo về một số vấn đề sức khỏe tiềm ẩn ở hệ tiêu hóa. Vậy đâu là nguyên nhân dẫn đến đau thượng vị và ợ hơi, và có cách nào giảm bớt khó chịu hiệu quả?
Menu xem nhanh:
1. Đau thượng vị ợ hơi là gì?
Đau thượng vị ợ hơi là tình trạng đau nhói hoặc âm ỉ ở vùng thượng vị (phần trên của bụng), kèm theo triệu chứng ợ hơi thường xuyên. Người bệnh có thể cảm thấy khó chịu, chướng bụng, và tình trạng này thường diễn ra sau khi ăn. Đây là vấn đề tiêu hóa phổ biến và có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra.
Đau thượng vị và ợ hơi là những triệu chứng tiêu hóa khá phổ biến mà nhiều người gặp phải sau bữa ăn.
2. Nguyên nhân gây tình trạng đau thượng vị ợ hơi
Đau bụng kèm ợ hơi là triệu chứng thường gặp, đặc biệt liên quan đến các vấn đề tiêu hóa. Dưới đây là một số nguyên nhân chính:
2.1. Trào ngược dạ dày thực quản
Trào ngược dạ dày là tình trạng axit dạ dày bị đẩy ngược lên thực quản, gây cảm giác nóng rát ở thượng vị và thường kèm theo ợ hơi, ợ chua.
2.2. Viêm loét dạ dày – tá tràng
Các vết loét ở niêm mạc dạ dày hay tá tràng có thể gây ra đau thượng vị, thường xuất hiện sau khi ăn hoặc khi đói. Người bệnh còn có thể gặp các triệu chứng ợ hơi, đầy bụng.
2.3. Rối loạn tiêu hóa
Chế độ ăn uống không lành mạnh, stress, hay sử dụng nhiều thực phẩm khó tiêu có thể dẫn đến rối loạn tiêu hóa. Lúc này, dạ dày sẽ tiết nhiều axit hơn, gây đau thượng vị và ợ hơi.
2.4. Nhiễm khuẩn Hp
Vi khuẩn H. pylori là một nguyên nhân phổ biến gây ra viêm loét dạ dày và các triệu chứng như đau thượng vị, ợ hơi, buồn nôn.
2.5. Tác dụng phụ của thuốc
Một số loại thuốc như kháng viêm không steroid (NSAIDs) có thể gây kích ứng niêm mạc dạ dày, gây đau và ợ hơi.
2.6. Chế độ ăn uống không phù hợp
Ăn quá nhanh, ăn quá no, hoặc ăn nhiều thực phẩm nhiều dầu mỡ, gia vị cay, và uống nhiều nước có gas đều có thể gây áp lực lên dạ dày, dẫn đến cảm giác đầy hơi và đau thượng vị.
2.7. Căng thẳng, lo âu
Stress và lo âu không chỉ ảnh hưởng đến tâm lý mà còn gây rối loạn tiêu hóa. Khi căng thẳng, dạ dày tiết nhiều axit hơn, dễ gây đau thượng vị và ợ hơi.
Nếu tình trạng đau thượng vị và ợ hơi kéo dài hoặc trở nên nặng hơn, bạn nên thăm khám sớm để xác định chính xác nguyên nhân và điều trị kịp thời.
Nếu tình trạng đau thượng vị và ợ hơi kéo dài hoặc trở nên nặng hơn, bạn nên thăm khám sớm
3. Triệu chứng đi kèm của đau bụng ợ hơi
– Cảm giác đau ở vùng thượng vị: Đau có thể là âm ỉ hoặc đau nhói, đôi khi lan lên ngực, khiến người bệnh dễ nhầm lẫn với đau tim.
– Ợ hơi thường xuyên: Ợ hơi nhiều lần trong ngày, đặc biệt là sau khi ăn hoặc khi cúi người.
– Cảm giác buồn nôn và khó tiêu: Người bệnh có thể cảm thấy buồn nôn, nặng bụng và khó chịu sau khi ăn.
– Chướng bụng: Dạ dày đầy hơi gây cảm giác chướng bụng, khó chịu.
4. Phương pháp chẩn đoán đau thượng vị ợ hơi
Để chẩn đoán chính xác tình trạng đau bụng kèm ợ hơi, các phương pháp thăm khám và xét nghiệm chuyên sâu sau đây thường được áp dụng:
4.1. Thăm khám lâm sàng chẩn đoán đau thượng vị ợ hơi
Bác sĩ sẽ hỏi bệnh sử của bệnh nhân, bao gồm các triệu chứng, thời gian kéo dài và mức độ nghiêm trọng của cơn đau, tiền sử bệnh lý về dạ dày hoặc tiêu hóa, cũng như thói quen ăn uống và sinh hoạt hàng ngày. Việc khám bụng nhằm xác định vùng đau và các dấu hiệu bất thường.
4.2. Nội soi tiêu hóa
Nội soi là phương pháp quan trọng trong việc kiểm tra trực tiếp niêm mạc dạ dày và thực quản. Phương pháp này giúp phát hiện các tổn thương, viêm loét, hoặc dị tật ở dạ dày, thực quản có thể là nguyên nhân gây đau thượng vị và ợ hơi. Nội soi cũng giúp xác định tình trạng trào ngược dạ dày thực quản (GERD), một nguyên nhân phổ biến gây ra triệu chứng này.
4.3. Đo pH thực quản 24 giờ chẩn đoán đau thượng vị ợ hơi
Đo pH thực quản là phương pháp để theo dõi mức độ axit tại thực quản trong vòng 24 giờ. Phương pháp này thường áp dụng cho các bệnh nhân nghi ngờ bị trào ngược dạ dày – thực quản, một nguyên nhân gây đau thượng vị và ợ hơi.
4.4. Đo áp lực và nhu động thực quản HRM
Đo áp lực nhu động thực quản HRM là phương pháp giúp đánh giá chức năng hoạt động của cơ thực quản và xác định các rối loạn vận động thực quản. Phương pháp này hữu ích trong việc chẩn đoán nguyên nhân liên quan đến cơn đau thượng vị ợ hơi do sự co thắt bất thường của thực quản hoặc do suy giảm chức năng cơ vòng thực quản.
Hiện nay, Thu Cúc TCI đang ứng dụng nhiều kỹ thuật và công nghệ hiện đại vào chẩn đoán các bệnh đường tiêu hóa và các bệnh lý nói chung. Với sự hỗ trợ đắc lực của hệ thống máy đo HRM (đo áp lực thực quản độ phân giải cao) và máy đo pH thực quản 24h được nhập khẩu từ Mỹ; các công nghệ nội soi hiện đại như NBI, MCU… để từ đó hỗ trợ các bác sĩ đưa ra chẩn đoán chính xác và hướng điều trị phù hợp.
Hiện nay, Thu Cúc TCI đang ứng dụng nhiều kỹ thuật và công nghệ hiện đại vào chẩn đoán các bệnh đường tiêu hóa và các bệnh lý nói chung
5. Cách điều trị đau thượng vị ợ hơi hiệu quả
5.1. Điều chỉnh chế độ ăn uống
– Hạn chế các đồ ăn cay nóng, chiên xào, dầu mỡ.
– Tránh đồ uống có cồn, cà phê, nước có ga.
– Ăn chậm, nhai kỹ và không nằm ngay sau khi ăn.
5.2. Dùng thuốc điều trị
Bác sĩ có thể chỉ định một số loại thuốc như thuốc kháng axit, thuốc ức chế bơm proton (PPI), hoặc thuốc giảm đau để làm giảm triệu chứng. Tuy nhiên, cần tuân theo chỉ định của bác sĩ và không tự ý sử dụng thuốc.
5.3. Quản lý stress
Áp dụng các phương pháp giảm căng thẳng như tập thể dục, yoga, hoặc thiền giúp giảm bớt triệu chứng đau thượng vị do căng thẳng gây ra.
5.4. Thay đổi lối sống
Tránh thức khuya, duy trì giấc ngủ đều đặn và tránh ăn quá no vào buổi tối. Những thay đổi này sẽ giúp cải thiện hệ tiêu hóa và giảm nguy cơ đau thượng vị kèm ợ hơi.
6. Cách phòng ngừa đau thượng vị ợ hơi
Phòng ngừa đau thượng vị ợ hơi không quá phức tạp nếu duy trì các thói quen lành mạnh:
– Chú ý ăn uống đúng cách: Ăn đúng giờ, đủ bữa và tránh các thực phẩm gây kích thích dạ dày.
– Duy trì cân nặng hợp lý: Thừa cân có thể tạo áp lực lên dạ dày và tăng nguy cơ trào ngược.
– Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Nếu thường xuyên bị đau thượng vị ợ hơi, hãy đi khám để phát hiện sớm các vấn đề tiêu hóa và điều trị kịp thời.
Đau thượng vị và ợ hơi không chỉ gây phiền toái mà còn có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống nếu không được kiểm soát kịp thời. Hiểu rõ nguyên nhân và các biện pháp cải thiện là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe hệ tiêu hóa. Hãy lắng nghe cơ thể và tham khảo ý kiến bác sĩ nếu bạn gặp phải triệu chứng này thường xuyên, nhằm ngăn ngừa các nguy cơ sức khỏe có thể xảy ra.
