Trong 5 năm đầu đời, hiếm có trẻ nào là không bị viêm đường hô hấp trên. Khác với hiểu biết của nhiều phụ huynh, trẻ viêm đường hô hấp trên, nếu không được chăm sóc tích cực, có thể bị biến chứng. Vậy, chăm sóc trẻ viêm đường hô hấp trên như thế nào là tích cực? Đọc bài viết sau của Thu Cúc TCI để biết câu trả lời, bố mẹ nhé!
Menu xem nhanh:
1. Khái quát về viêm đường hô hấp trên ở trẻ em
1.1. Khái niệm
Cấu thành từ các bộ phận: Mũi, hầu họng, xoang và thanh quản – các bộ phận có nhiệm vụ lấy, làm ấm và lọc không khí trước khi chuyển nó xuống phổi; đường hô hấp trên được xác định là vị viêm nếu mũi, hầu họng, xoang và thanh quản không đồng thời hoặc đồng thời bị viêm. Như vậy, viêm đường hô hấp trên là một bệnh lý có nhiều hình thái: Viêm mũi, viêm hầu họng, viêm xoang, viêm thanh quản. Trong đó, viêm mũi, viêm hầu họng và viêm xoang là những hình thái chính của viêm đường hô hấp trên.
1.2. Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ
Viêm đường hô hấp trên có nhiều nguyên nhân khởi phát. Với viêm đường hô hấp trên nói chung, những nguyên nhân đó có thể là: Virus, vi khuẩn (chủ yếu là Haemophilus influenzae type B, liên cầu khuẩn, phế cầu khuẩn, tụ cầu, vi khuẩn Bordetella,…), nấm, khí độc, bụi,…. Riêng với viêm đường hô hấp trên ở trẻ em, những nguyên nhân đó chủ yếu là: Virus (virus cúm, virus sởi, virus hợp bào hô hấp,…) và một số loại nấm.
Liên cầu khuẩn là một trong những vi khuẩn gây viêm đường hô hấp trên ở trẻ em phổ biến
Viêm đường hô hấp trên không “kén chọn” nạn nhân. Chúng tấn công không loại trừ trẻ nào. Tuy nhiên, có một số trẻ, viêm đường hô hấp trên “yêu thích” hơn những trẻ còn lại. Đó là những trẻ có một hoặc nhiều vấn đề sau: Thứ nhất, bệnh lý tự miễn. Thứ hai, miễn dịch kém hoặc suy giảm miễn dịch. Thứ ba, đã cắt Amidan và/hoặc nạo VA. Thứ tư, đã ghép tạng. Thứ 5, đang sử dụng một số loại thuốc, như corticosteroid dài hạn là một ví dụ,…. Điều đó đồng nghĩa với việc, 5 vấn đề này là 5 yếu tố nguy cơ của viêm đường hô hấp trên.
1.3. Triệu chứng
Ngoài có thể phân loại thành viêm mũi, viêm hầu họng, viêm xoang và viêm thanh quản; viêm đường hô hấp trên còn có thể phân loại thành viêm đường hô hấp trên cấp tính và viêm đường hô hấp trên mãn tính. Trong đó, viêm đường hô hấp trên cấp tính thường chỉ kéo dài khoảng 7 ngày. Còn viêm đường hô hấp trên mãn tính – kết quả của viêm đường hô hấp trên cấp tính không điều trị hoặc điều trị không dứt điểm, thì có thể dai dẳng nhiều tuần hoặc thậm chí là nhiều tháng.
Viêm đường hô hấp trên cấp tính có thể được nhận biết bằng các dấu hiệu: Sốt nhẹ, đôi khi sốt cao kèm rét run; ho húng hắng hoặc liên tục; hắt hơi; chảy mũi;…. Còn viêm đường hô hấp trên mãn tính có thể được nhận biết bằng các dấu hiệu: Ho húng hắng; đau họng; nuốt vướng; chảy mũi thường xuyên; ngủ ngáy, ngưng thở khi ngủ;…
1.4. Biến chứng
Viêm đường hô hấp trên tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm. Tuy nhiên, bố mẹ có thể yên tâm, bởi chỉ những trẻ mà bố mẹ chủ quan, điều trị viêm đường hô hấp trên tại nhà, không có chỉ định của chuyên gia, mới có nguy cơ bị biến chứng.
Về những biến chứng viêm đường hô hấp trên trẻ có thể gặp phải, chúng ta có thể kể đến, theo các hình thái chính của viêm đường hô hấp trên, là:
– Biến chứng viêm mũi: Rối loạn giấc ngủ; suy giảm trí nhớ (hệ lụy của tình trạng nhiễu loạn sóng điện não,…);…
– Biến chứng viêm họng: Áp xe họng; viêm thanh quản; viêm hạch bạch huyết; nhiễm khuẩn huyết; bệnh lý viêm đường hô hấp dưới (viêm phế quản, viêm tiểu phế quản, viêm phổi,…); viêm màng não; viêm cơ tim; viêm thận; viêm cầu thận;…
– Biến chứng viêm xoang: Suy giảm thị lực một hoặc toàn phần tạm thời hoặc vĩnh viễn; nhiễm trùng ổ mắt; viêm não;…
Viêm phổi là một trong những biến chứng của viêm đường hô hấp trên
2. Chăm sóc trẻ viêm đường hô hấp trên: Một số hướng dẫn quan trọng
Như đã đề cập phía trên, bố mẹ chủ quan, điều trị viêm đường hô hấp trên tại nhà, không có chỉ định của chuyên gia, trẻ có nguy cơ bị biến chứng. Chính vì vậy, khi dấu hiệu viêm đường hô hấp trên xuất hiện, bố mẹ phải cho trẻ thăm khám lâm sàng và cận lâm sàng với chuyên gia ngay. Sau thăm khám, chuyên gia sẽ chẩn đoán và chỉ định phương pháp điều trị phù hợp với tình trạng viêm đường hô hấp trên ở trẻ. Nếu viêm đường hô hấp trên nặng, trẻ sẽ được chuyên gia chỉ định nhập viện điều trị. Nếu viêm đường hô hấp trên nhẹ, trẻ sẽ được chuyên gia chỉ định điều trị tại nhà, bằng các thuốc: Kháng sinh (trường hợp viêm đường hô hấp trên ở trẻ do vi khuẩn gây ra), hạ sốt, giảm đau,…
Trong quá trình trẻ điều trị viêm đường hô hấp trên tại nhà, ngoài cho trẻ sử dụng thuốc đúng chỉ định của chuyên gia, bố mẹ nên áp dụng một số hướng dẫn xử lý triệu chứng bệnh sau, nếu muốn trẻ chiến thắng dễ dàng viêm đường hô hấp trên:
– Xử lý triệu chứng sốt: Trẻ sốt dưới 38,5 độ C, không hạ sốt bằng thuốc mà hạ sốt bằng cách cho trẻ nghỉ ngơi ở phòng thoáng mát, cho trẻ mặc quần áo thấm hút mồ hôi, cho trẻ chườm ấm trán, nách, bẹn và cho trẻ uống đầy đủ nước.
– Xử lý triệu chứng chảy mũi: Vệ sinh dịch mũi cho trẻ bằng dụng cụ hút mũi. Việc này bố mẹ chỉ nên thực hiện trước khi trẻ ăn/bú. Khi thực hiện bế trẻ song song với bố mẹ hoặc đặt trẻ nằm, đầu kê cao.
– Xử lý triệu chứng nôn: Đặt trẻ nằm nghiêng và vệ sinh chất nôn ở mũi, miệng, họng,… trẻ.
Khi dấu hiệu xuất hiện, bố mẹ phải cho trẻ thăm khám với chuyên gia
Phía trên là những lưu ý cốt lõi về cách chăm sóc trẻ viêm đường hô hấp trên. Nếu còn thắc mắc cần giải đáp, liên hệ ngay Thu Cúc TCI, bố mẹ nhé!
