Thời tiết chuyển mùa khiến trẻ em rất dễ mắc phải các bệnh lý về đường hô hấp trong đó có cảm cúm. Bệnh có thể kéo dài dai dẳng ảnh hưởng xấu tới sức khỏe của trẻ. Hiểu đúng về cảm cúm ở trẻ sẽ giúp các bậc cha mẹ biết cách phòng ngừa cho trẻ hiệu quả.
Menu xem nhanh:
1. Cảm cúm trẻ em: Tổng quan về bệnh lý
1.1. Khái niệm bệnh cảm cúm ở trẻ là gì?
Cảm cúm là một tình trạng nhiễm virus, gây tổn thương cho hệ hô hấp bao gồm mũi, họng và phổi. Đối với người khỏe mạnh, thường bệnh sẽ tự hết. Tuy nhiên, nhóm đối tượng đặc biệt như trẻ em dưới 2 tuổi có nguy cơ cao mắc các biến chứng, thậm chí gây nguy hiểm đến tính mạng.
Triệu chứng cảm cúm thường tương tự như triệu chứng cảm lạnh. Tuy nhiên, cảm lạnh có xu hướng phát triển chậm hơn, trong khi cảm cúm phát triển nhanh chóng. Các triệu chứng như:
– Sốt trên 38°C
– Đau cơ
– Cảm giác ớn lạnh và mồ hôi
– Đau đầu
– Ho khan và kéo dài
– Mệt mỏi và yếu
– Nghẹt mũi và đau họng
Trẻ em có thể mắc phải cúm thông qua lây nhiễm gián tiếp qua môi trường sinh hoạt hàng ngày.
1.2. Các cách lây nhiễm bệnh cảm cúm ở trẻ
Bệnh cúm là kết quả của nhiễm trùng đường hô hấp trên do virus cúm gây ra. Thường xảy ra vào mùa đông và xuân, bệnh cúm tái phát hàng năm với các chủng virus cúm thay đổi từng năm. Trẻ em là nhóm dễ mắc bệnh cúm. Khi bị nhiễm bệnh, trẻ thường gặp tình trạng bệnh kéo dài hơn so với người lớn. Dưới đây là các cách lây nhiễm bệnh cúm ở trẻ:
Lây trực tiếp từ người sang người: Trẻ có thể lây nhiễm virus cúm thông qua tiếp xúc trực tiếp với người bị cúm, như là khi giao tiếp, nói chuyện, bắt tay, ôm hôn, hoặc khi người bị cúm ho hoặc hắt hơi, các giọt bắn chứa virus có thể lây truyền trực tiếp từ người bệnh sang trẻ.
Lây gián tiếp qua bề mặt vật liệu: Khi người bị cúm ho hoặc hắt hơi, virus có thể lan tỏa và lưu trên bề mặt các vật liệu. Nếu trẻ tiếp xúc với vật liệu chứa virus bằng tay và sau đó chạm vào mắt, mũi hoặc miệng, trẻ có thể bị lây nhiễm virus.
Lây gián tiếp qua môi trường sinh hoạt hàng ngày: Các môi trường công cộng, như nhà trẻ, trường học, nơi có nhiều trẻ em khác đang mắc bệnh cúm, có thể trở thành môi trường lây nhiễm khi virus trong giọt bắn và dịch có chứa virus được phát tán vào không khí thông qua ho hoặc hắt hơi.
Bệnh cúm ở trẻ thường có tính chất nhẹ, tuy nhiên, nó cũng có thể tiến triển và gây ra các biến chứng nguy hiểm như nhiễm trùng tai, viêm xoang, viêm họng, viêm kết mạc và viêm phổi. Đặc biệt, trẻ em dưới 5 tuổi, với hệ miễn dịch chưa phát triển đầy đủ và trẻ có bệnh lý nền hoặc sức đề kháng yếu, nếu mắc bệnh cúm có thể dẫn đến biến chứng nguy hiểm.
1.3. Triệu chứng của cảm cúm ở trẻ
Triệu chứng của bệnh cúm ở trẻ thường bị nhầm lẫn với triệu chứng của cảm lạnh thông thường do thời tiết. Tuy nhiên, triệu chứng của cúm thường nghiêm trọng hơn. Sau khi bị lây nhiễm trong khoảng 1-2 ngày, trẻ sẽ bắt đầu xuất hiện các triệu chứng sau đây:
– Sốt (>38 độ C)
– Nghẹt mũi, sổ mũi
– Đau họng, ho
– Nhức đầu, mệt mỏi, đau nhức khắp cơ thể khiến trẻ khó chịu, hay quấy khóc và khó ngủ
– Thiếu ăn, có thể nôn mửa và tiêu chảy
Cần lưu ý phân biệt triệu chứng của cúm ở trẻ với triệu chứng của cảm:
Bệnh cúm gây sốt cao, đau đầu, đau nhức toàn thân và các triệu chứng ở đường hô hấp khác.
Bệnh cảm chủ yếu gây ho, không gây sốt cao.
Phần lớn các triệu chứng của bệnh cúm như sốt có thể dần giảm và biến mất sau khoảng 5-7 ngày. Tuy nhiên, trẻ vẫn có thể tiếp tục ho và mệt mỏi trong thời gian dài. Sau 10-14 ngày, tất cả các triệu chứng thường hoàn toàn biến mất.
2. Cha mẹ cần làm gì khi trẻ em bị cúm?
2.1. Điều trị bệnh cúm ở trẻ
Phương pháp điều trị bệnh cúm ở trẻ phụ thuộc vào tình trạng và mức độ nặng nhẹ của bệnh. Trong trường hợp triệu chứng nhẹ, trẻ có thể được chăm sóc và điều trị tại nhà, với mục tiêu giảm các triệu chứng như sau:
Sử dụng thuốc hạ sốt nếu trẻ có sốt cao (>38,5 độ C) theo hướng dẫn của bác sĩ. Liều thuốc và thời gian uống thuốc sẽ được quy định, thường là mỗi 4-6 giờ.
Bổ sung nước và điện giải để cân bằng lượng nước trong cơ thể, đặc biệt khi trẻ có sốt cao gây mất nước. Trẻ cần uống đủ nước và thực hiện các biện pháp điện giải như sử dụng nước muối sinh lý hoặc nước giải khát chứa đường và điện giải.
Cung cấp thực phẩm giàu dinh dưỡng để tăng cường hệ thống miễn dịch cho trẻ
Đối với trẻ bị cúm nặng hoặc có biến chứng nghiêm trọng hoặc có yếu tố nguy cơ, việc nhập viện để theo dõi và chẩn đoán chính xác nguyên nhân bệnh là cần thiết. Trong các trường hợp này, điều trị hồi sức tích cực có thể được áp dụng. Bác sĩ có thể chỉ định sử dụng thuốc kháng sinh hoặc thuốc kháng virus để điều trị các trường hợp bị nhiễm khuẩn do vi khuẩn.
Quan trọng nhất, cha mẹ nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để được hướng dẫn cụ thể về phương pháp điều trị phù hợp cho trẻ mắc bệnh cúm.
2.2. Chăm sóc trẻ bị cúm
Chăm sóc trẻ bị cúm:
– Đảm bảo trẻ mặc áo quần rộng rãi, thông thoáng để tạo sự thoải mái cho trẻ khi bị sốt cao.
– Sử dụng nước muối sinh lý để vệ sinh mắt, mũi và miệng của trẻ theo hướng dẫn từ bác sĩ. Việc vệ sinh đúng cách giúp giảm tắc nghẽn mũi, làm sạch mắt và miệng để tránh các biến chứng khác.
– Tăng cường cung cấp các thực phẩm giàu dinh dưỡng, dễ tiêu hóa và dễ nuốt cho trẻ. Đảm bảo trẻ được ăn nhiều lần trong ngày và chia thành các bữa nhỏ để đảm bảo cung cấp đủ chất dinh dưỡng cho trẻ.
Trong quá trình chăm sóc, cần lưu ý theo dõi triệu chứng và tình trạng của trẻ. Nếu triệu chứng trở nên nghiêm trọng hơn hoặc không giảm sau một thời gian, nên liên hệ với bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời.
3. Nguyên tắc phòng ngừa bệnh cảm cúm ở trẻ
Để phòng ngừa bệnh cúm ở trẻ hiệu quả, cần tuân thủ ba nguyên tắc sau đây:
– Tiêm phòng cúm
Tiêm vắc-xin cúm hàng năm là biện pháp quan trọng để giảm độ nặng của bệnh và phòng ngừa biến chứng. Ngoài ra, việc tiêm vắc-xin cúm hàng năm còn giúp trẻ cập nhật chủng virus cúm đang lưu hành trong thời điểm đó để đảm bảo sự bảo vệ toàn diện nhất.
– Xây dựng thói quen sinh hoạt hàng ngày tốt:
Cho trẻ đi tiêm phòng bệnh cúm hàng năm là cách phòng bệnh hiệu quả
+ Nếu trẻ bị cúm và chỉ cần điều trị tại nhà theo chỉ định của bác sĩ, sau khi hết sốt ít nhất 24 giờ, trẻ nên được cách ly tại nhà để ngăn chặn sự lây lan bệnh.
+ Nếu trẻ đã lớn, khi trẻ ho hoặc hắt hơi, cha mẹ cần hướng dẫn trẻ che miệng và mũi bằng giấy, sau đó tiến hành vứt giấy vào thùng rác.
+ Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng diệt khuẩn hoặc dung dịch rửa tay có nồng độ cồn trên 60 độ.
+ Tránh chạm tay vào miệng, mũi và mắt, vì vi-rút dễ lây lan qua đó.
+ Sử dụng cồn 70 độ để sát khuẩn các bề mặt và vật dụng của trẻ.
– Tuân thủ chỉ định điều trị
Để phòng ngừa biến chứng nguy hiểm, cha mẹ cần tuân thủ nghiêm túc chỉ định điều trị từ bác sĩ. Việc sử dụng thuốc cho trẻ sẽ được bác sĩ cân nhắc khi cần thiết, nhằm giảm triệu chứng, ngừa biến chứng cho trẻ.
Trẻ em, đặc biệt là những trẻ dưới 5 tuổi, là nhóm đối tượng dễ mắc bệnh cúm do hệ miễn dịch chưa hoàn thiện. Trong trường hợp cảm cúm ở trẻ nhẹ, có thể được theo dõi, điều trị và chăm sóc tại nhà. Tuy nhiên, đối với những trường hợp nghiêm trọng, cha mẹ cần chú ý theo dõi các biểu hiện và đưa trẻ đến bệnh viện để được xử trí và điều trị kịp thời.
