Điều trị suy tuyến thượng thận cấp thường khó khăn do người bệnh không hề biết mình mắc triệu chứng của bệnh. Khi bệnh trở nặng người bệnh mới đi khám và không kịp điều trị. Vậy nên, cần nắm rõ kiến thức về bệnh để điều trị kịp thời.
Suy tuyến thượng thận cấp có thể nguy hiểm đến tính mạng
Menu xem nhanh:
1. Triệu chứng lâm sàng suy tuyến thượng thận cấp
Triệu chứng lâm sàng của suy tuyến thượng thận cấp có thể biến đổi tùy thuộc vào mức độ suy giảm chức năng của tuyến thượng thận. Bệnh gây ra các triệu chứng khó chịu như buồn nôn, nôn mửa, táo bón hoặc tiêu chảy. Điều này có thể xảy ra do tác động của việc suy giảm sản xuất corticosteroid, gây ảnh hưởng đến chức năng tiêu hóa.
1.2. Rối loạn tâm thần
Suy tuyến thượng thận cấp có thể gây ra tình trạng rối loạn tâm thần, bao gồm cả cảm giác mệt mỏi, lo âu, trầm cảm, căng thẳng và khó chịu. Điều này liên quan đến sự suy giảm của hormone corticosteroid, gây ảnh hưởng đến sự ổn định cảm xúc và tâm lý.
1.3. Trụy tim mạch
Suy tuyến thượng thận cấp có thể gây suy tim, nhịp tim không đều và huyết áp thấp. Hormone aldosteron bị suy giảm, dẫn đến mất cân bằng điện giải và chức năng cơ tim suy yếu.
1.4. Sút cân
Một trong những triệu chứng phổ biến của suy tuyến thượng thận cấp là mất cân nặng. Bạn có thể gặp tình trạng mất năng lượng, mất sức và giảm ăn do sự suy giảm chức năng của tuyến thượng thận.
1.5. Đau cơ
Suy tuyến thượng thận cấp có thể gây ra các triệu chứng đau và mệt mỏi cơ bắp. Điều này có thể liên quan đến sự suy giảm của hormone corticosteroid, gây ảnh hưởng đến sức mạnh và sự linh hoạt của cơ bắp.
1.6. Sốt
Trong một số trường hợp, suy tuyến thượng thận cấp có thể gây ra sốt. Đây là phản ứng tự nhiên của cơ thể đối với tình trạng suy giảm chức năng và tăng sự viêm nhiễm.
2. Nguyên nhân gây suy tuyến thượng thận cấp
2.1. Nhiễm trùng
Một số loại nhiễm trùng nặng có thể gây suy tuyến thượng thận cấp. Ví dụ, viêm phổi nặng, viêm màng não, hoặc nhiễm trùng huyết có thể làm giảm khả năng sản xuất hormone corticosteroid của tuyến thượng thận.
2.2. Phẫu thuật tuyến thượng thận
Các phẫu thuật liên quan đến tuyến thượng thận, chẳng hạn như loại bỏ tuyến thượng thân hoặc phẫu thuật nút trên tuyến thượng thận, có thể gây ra suy tuyến thượng thận cấp.
2.3. Xuất huyết tuyến thượng thận
Một sự xuất huyết nội tiết vào tuyến thượng thận có thể gây suy giảm chức năng của nó. Ví dụ, một chấn thương nghiêm trọng hoặc việc xảy ra u tuyến thượng thận có thể gây xuất huyết và làm giảm khả năng sản xuất hormone.
2.4. Sử dụng kháng đông
Một số loại thuốc kháng đông, chẳng hạn như heparin, khi được sử dụng trong liều cao có thể gây ra suy tuyến thượng thận cấp. Cơ chế chính là do ảnh hưởng đến sản xuất corticosteroid.
Sử dụng thuốc kháng đông có thể gây suy tuyến thượng thận cấp
2.5. Ngừng Corticoid
Nếu một người đang sử dụng corticosteroid từ lâu và bất ngờ ngừng sử dụng, điều này có thể gây ra suy tuyến thượng thận cấp. Do lâu dần, tuyến thượng thận của người đó sẽ giảm khả năng sản xuất hormone corticosteroid tự nhiên.
2.6. U tuyến thượng thận
U tuyến thượng thận là một khối u ác tính trong tuyến thượng thận có thể làm suy giảm chức năng của tuyến. U tuyến thượng thận có thể gây ảnh hưởng trực tiếp đến việc sản xuất hormone.
3. Cách chẩn đoán bệnh suy tuyến thượng thận cấp
3.1. Chẩn đoán lâm sàng
– Hỏi bệnh sử và triệu chứng: Bác sĩ sẽ tiến hành một cuộc phỏng vấn kỹ lưỡng để thu thập thông tin về bệnh sử của bệnh nhân, bao gồm triệu chứng hiện tại, thời gian bắt đầu và mức độ nghiêm trọng của triệu chứng.
– Kiểm tra cơ bản: Bác sĩ sẽ tiến hành một số kiểm tra cơ bản, bao gồm kiểm tra huyết áp, nhịp tim và nhiệt độ của bệnh nhân.
3.2 Chẩn đoán cận lâm sàng
– Xét nghiệm máu: Giúp đánh giá chức năng tuyến thượng thận, bao gồm đo nồng độ cortisol, ACTH (adrenocorticotropic hormone), và các chỉ số điện giải.
– Xét nghiệm chức năng tuyến thượng thận: Một xét nghiệm tín hiệu sẽ được thực hiện để đánh giá khả năng phản ứng của tuyến thượng thận với ACTH. Thông thường, dùng cortisol synthetic như dexamethasone hoặc Corticotropin Releasing Hormone (CRH) để thử nghiệm chức năng tuyến thượng thận.
– Chụp cắt lớp: Trong một số trường hợp, các kỹ thuật hình ảnh như siêu âm, cộng hưởng từ (MRI) hoặc tomography dẫn truyền (CT) có thể được sử dụng để xem xét kích thước và hình dạng của tuyến thượng thận.
– Xét nghiệm bổ sung: Các xét nghiệm bổ sung khác ví dụ như xét nghiệm nội tiết tố, xét nghiệm chức năng thận, hoặc xét nghiệm miễn dịch để loại trừ các nguyên nhân khác gây suy tuyến thượng thận cấp.
4. Điều trị suy tuyến thượng thận cấp
4.1. Điều trị suy tuyến thượng thận cấp bằng hormone corticosteroid
Điều trị suy tuyến thượng thận cấp ban đầu thường bao gồm việc tiêm hormone corticosteroid, chẳng hạn như hydrocortisone hoặc dexamethasone. Loại hormone và liều lượng cụ thể sẽ được bác sĩ điều chỉnh tùy thuộc vào mức độ suy giảm chức năng tuyến thượng thận.
4.2. Điều trị suy tuyến thượng thận cấp bằng nước và điện giải
Trong suy tuyến thượng thận cấp, cân bằng nước và điện giải thường bị ảnh hưởng. Nếu suy tuyến thượng thận cấp gây ra mất cân bằng điện giải, việc điều trị sẽ tập trung vào việc cân bằng điện giải trong cơ thể. Điều này có thể đòi hỏi việc sử dụng dung dịch điện giải qua tĩnh mạch hoặc các biện pháp điều chỉnh cân bằng natri, kali và các chất điện giải khác.
Điều trị suy tuyến thượng thận cấp bằng nước điện giải
4.3. Điều trị nguyên nhân gốc
Nếu có nguyên nhân cụ thể dẫn đến suy tuyến thượng thận cấp, như nhiễm trùng hay ngừng sử dụng corticosteroid, việc xử lý nguyên nhân gốc cũng là một phần quan trọng của điều trị. Điều này có thể bao gồm điều trị nhiễm trùng, điều chỉnh liều dùng corticosteroid hoặc loại bỏ nguyên nhân phẫu thuật nếu có.
4.4. Theo dõi chặt chẽ và hỗ trợ tối ưu
Bệnh nhân điều trị suy tuyến thượng thận cấp cần được theo dõi chặt chẽ để đánh giá chức năng tuyến thượng thận, cân bằng điện giải và các triệu chứng lâm sàng. Điều này đảm bảo rằng liệu pháp đang được áp dụng hiệu quả và có thể điều chỉnh tùy theo tình trạng của bệnh nhân.
4.5. Xử lý bệnh phối hợp khác
Nếu có bệnh phối hợp khác đi kèm, điều trị sẽ tùy thuộc vào loại bệnh và đặc điểm của từng bệnh nhân. Việc hợp tác giữa các chuyên gia chuyên về các lĩnh vực tương ứng như nội tiết tố, tim mạch, tiêu hóa, hoặc tâm thần là quan trọng để đưa ra quyết định điều trị phù hợp.
