Thiếu máu ở trẻ nhỏ là tình trạng bất thường của hồng cầu (hay còn gọi là hồng huyết cầu) hoặc những trẻ có lượng hemoglobin thấp hơn bình thường (hemoglobin là nguyên liệu tạo nên hồng cầu). Vậy bổ sung sắt cho trẻ bằng cách nào?
Menu xem nhanh:
1. Bổ sung sắt cho bé để làm gì?
Sắt có nhiệm vụ chuyên chở oxy và đóng vai trò quan trọng trong quá trình hô hấp tế bào. Sắt đóng vai trò chủ chốt trong việc vận chuyển và lưu trữ oxy làm cofactor cho các protein và enzym, giúp hình thành tế bào hồng cầu.
Ngoài ra, sắt cũng tham gia vào việc chuyển oxy từ phổi đến các cơ quan khác trong cơ thể, giúp cơ bắp dự trữ và sử dụng oxy. Do đó, khi thiếu sắt, cơ thể của trẻ sẽ gặp thiếu máu, dẫn đến cảm giác mệt mỏi và suy nhược liên tục. Điều này cũng ảnh hưởng đến sự phát triển trí não của trẻ.
Thiếu máu kéo dài có thể gây ra các vấn đề lâu dài đối với sự phát triển nhận thức và thậm chí đe dọa tính mạng của trẻ. Vì vậy, việc bổ sung sắt là cần thiết để đảm bảo sự phát triển của trẻ.
Thiếu sắt ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của trẻ
2. Thời điểm cần phải bổ sung sắt cho bé?
Rất nhiều bố mẹ thắc mắc về thời điểm nên bổ sung sắt cho bé và cách nhận biết dấu hiệu thiếu sắt ở trẻ. Thông thường, khi thiếu sắt ở mức nhẹ, trẻ sẽ không có những triệu chứng đặc biệt.
Dưới đây là một số dấu hiệu cảnh báo cho thấy trẻ có thể bị thiếu sắt mà bố mẹ nên chú ý:
– Xanh xao, nhợt nhạt.
– Cơ thể mệt mỏi, tóc khô, móng tay dễ gãy.
– Tay chân lạnh và thân nhiệt thấp.
– Trẻ chậm tăng cân, tăng chiều cao hoặc thậm chí có dấu hiệu chậm phát triển, thấp còi.
– Thiếu hụt khẩu phần ăn, bé ăn không ngon miệng.
– Thở nhanh hơn bình thường.
– Có các vấn đề về hành vi như mất tập trung, học hành kém, phản xạ kém, cáu gắt, ít nói, có xu hướng bạo lực, sợ đám đông…
– Hệ miễn dịch suy yếu, khiến trẻ dễ bị nhiễm trùng và viêm nhiễm như cảm lạnh, dễ bầm tím và chấn thương lâu lành hơn so với người khác.
Nếu bố mẹ nhận thấy những dấu hiệu này, nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn và kiểm tra sắt máu của trẻ. Bác sĩ sẽ đưa ra đánh giá chính xác về tình trạng sắt của trẻ và đề xuất phương pháp bổ sung sắt phù hợp nếu cần thiết.
3. Những đối tượng trẻ em nào có nguy cơ thiếu sắt?
Trẻ sơ sinh và trẻ em là hai nhóm có nguy cơ thiếu sắt cao nhất. Các trường hợp sau đây đặc biệt cần chú ý:
– Trẻ sinh non hoặc nhẹ cân.
– Trẻ không nhận được nguồn bổ sung sắt từ sữa mẹ sau 4 tháng tuổi.
– Trẻ sử dụng sữa công thức không đảm bảo đủ sắt.
– Trẻ uống sữa động vật trước 1 tuổi.
– Trẻ từ 1 đến 5 tuổi uống hơn 710 ml sữa động vật mỗi ngày.
– Trẻ có các vấn đề sức khỏe nhất định như nhiễm trùng mãn tính hoặc chế độ ăn kiêng hạn chế như ăn chay trường.
– Trẻ quá ít thức ăn giàu chất sắt.
– Trẻ thừa cân hoặc béo phì.
Có thể bổ sung sắt cho trẻ bằng chế độ ăn uống phù hợp
Theo Viện hàn lâm Nhi khoa Hoa Kỳ, bắt đầu từ 4 tháng tuổi, trẻ cần bổ sung sắt khi nguồn dự trữ giảm và nhu cầu sắt tăng. Trong thời gian từ 4 tháng tuổi trở đi, trẻ nên được bổ sung thêm 1 miligam sắt cho mỗi kilogram cân nặng mỗi ngày, khi vẫn bú sữa mẹ. Khi trẻ bắt đầu ăn dặm, mẹ có thể cung cấp chất sắt qua các thực phẩm giàu sắt.
Dưới đây là các giai đoạn cần chú ý khi bổ sung sắt cho trẻ:
– Trẻ sơ sinh dưới 4 tháng tuổi: Chưa cần bổ sung sắt từ nguồn khác ngoài sữa mẹ. Tuy nhiên, trẻ sinh non hoặc nhẹ cân có nguy cơ thiếu sắt cao hơn, do đó, việc bổ sung sắt cho mẹ là cần thiết để truyền sắt qua sữa mẹ.
– Trẻ từ 4 đến 6 tháng tuổi: Bổ sung thêm 1 mg/kg cân nặng.
– Trẻ từ 6 đến 12 tháng tuổi: Khi trẻ bắt đầu ăn dặm, sắt có thể được cung cấp qua các thực phẩm giàu sắt.
– Trẻ từ 1 đến 5 tuổi: Nhóm trẻ này, đặc biệt là trẻ mẫu giáo dưới 6 tuổi, có nguy cơ thiếu sắt cao nhất. Lý do chính là do chế độ dinh dưỡng không đáp ứng đủ nhu cầu tăng trưởng của trẻ.
Bên cạnh trẻ sơ sinh và trẻ dưới 6 tuổi, các bé gái tuổi vị thành niên cũng có nguy cơ thiếu sắt cao hơn do mất máu trong thời kỳ kinh nguyệt. Tuy nhiên, để xác định chắc chắn về tình trạng thiếu sắt ở trẻ và quyết định liệu cần bổ sung sắt và liều lượng nào, cha mẹ nên đưa trẻ đến các trung tâm y tế để được khám lâm sàng và xét nghiệm sắt.
4. Những lời khuyên khi muốn bổ sung sắt cho trẻ
4.1. Cha mẹ có được tự bổ sung sắt cho trẻ?
Trong mọi trường hợp, cha mẹ không nên tự ý bổ sung sắt cho trẻ bằng cách uống thuốc tại nhà khi chưa có chỉ định của bác sĩ.
Thuốc bổ sung sắt cho trẻ cần được bác sĩ chỉ định
Việc uống bổ sung sắt có thể gây ra một số tác dụng phụ và trong những trường hợp nghiêm trọng, trẻ có thể bị ngộ độc sắt. Cha mẹ tuyệt đối không nên tự mình chẩn đoán và tự ý bổ sung thuốc. Để đảm bảo an toàn, cha mẹ cần được tư vấn bởi bác sĩ về cách bổ sung sắt cho bé một cách hợp lý, tránh việc lạm dụng hoặc bổ sung sai cách, gây ảnh hưởng không tốt cho trẻ. Điều này đặc biệt quan trọng đối với trẻ dưới 1 tuổi vì cơ thể của bé vẫn chưa hoàn thiện và khả năng thích nghi của bé với sắt còn hạn chế.
4.2. Thời gian cha mẹ có thể bổ sung sắt cho trẻ
Bé nên uống sắt vào thời điểm nào là tốt nhất? Tốt nhất là bổ sung sắt cho bé khi bé đang đói, đặc biệt là trước khi ăn sáng ít nhất 25-30 phút. Hàm lượng sắt trong cơ thể bé thường giảm xuống sau giấc ngủ dài, vì vậy buổi sáng sớm là thời điểm tốt nhất để bổ sung sắt cho bé, giúp cung cấp đủ sắt cho các hoạt động trong ngày của bé. Tuy nhiên, đối với những bé dễ bị đau bụng hoặc buồn nôn khi uống sắt trước khi ăn, cha mẹ có thể cho bé uống sắt trong hoặc sau khi ăn, bắt đầu với liều thấp để bé từ từ quen dần.
4.3. Nên hay không việc uống thêm sắt cho bé hàng ngày?
Quyết định có nên bổ sung sắt hàng ngày cho bé phụ thuộc vào độ tuổi và chế độ dinh dưỡng của bé.
– Trẻ từ 4 tháng tuổi chỉ bú sữa mẹ hoàn toàn: Từ 4 tháng tuổi, trẻ chỉ bú sữa mẹ sẽ cần phải được bổ sung 1 mg sắt cho mỗi kg cân nặng cơ thể mỗi ngày cho đến khi trẻ bắt đầu ăn dặm hoặc theo chỉ định của bác sĩ.
– Trẻ sinh non hoặc nhẹ cân: Trẻ sinh non hoặc nhẹ cân cần được bổ sung sắt. Cách bổ sung, liều lượng và thời gian bổ sung phụ thuộc vào cân nặng sơ sinh và chế độ dinh dưỡng. Phụ huynh cần thảo luận với bác sĩ để được tư vấn về liều lượng và cách bổ sung sắt phù hợp cho con.
– Trẻ từ 1 tuổi trở lên: Trẻ từ 1 tuổi trở lên thường không cần uống bổ sung sắt hàng ngày, trừ khi trẻ không ăn đủ thực phẩm giàu chất sắt hoặc có một số bệnh lý làm giảm hấp thu sắt. Nếu phụ huynh cho rằng trẻ cần uống bổ sung sắt hàng ngày, họ nên thảo luận với bác sĩ của con để được tư vấn cụ thể.
Lưu ý: Việc bổ sung sắt cho bé nên được thực hiện dưới sự hướng dẫn của bác sĩ.
Qua bài viết này, bố mẹ đã được cung cấp đầy đủ thông tin về bổ sung sắt cho bé. Bố mẹ hiểu rõ khi nào cần bổ sung sắt cho bé, thời gian bổ sung sắt và cách bổ sung sắt cho bé một cách khoa học nhất.
Tuy nhiên, khi bé có biểu hiện thiếu sắt, hãy đưa bé đến khoa dinh dưỡng của Thu Cúc TCI để được thăm khám và điều trị kịp thời. Chuyên gia dinh dưỡng sẽ đưa ra đánh giá chi tiết về tình trạng sắt của bé và chỉ định phương pháp điều trị phù hợp, bao gồm bổ sung sắt qua thực phẩm hoặc sử dụng thuốc.
