Tai biến mạch máu não hay còn gọi là đột quỵ. Đây là tình trạng mất đột ngột lưu lượng máu lên não hoặc chảy máu bên trong hộp sọ gây giảm, mất chức năng hoặc chết các tế bào não. Nhận biết sớm biểu hiện tai biến mạch máu não để chặn nguy cơ tử vong và hạn chế tối đa biến chứng nguy hiểm xảy ra.
Menu xem nhanh:
1. Biểu hiện tai biến mạch máu não sớm
1.1 Đau đầu
Tùy theo dạng tai biến mà cơn đau đầu (dấu hiệu cảnh báo tai biến mạch máu não) cũng có sự khác nhau.
– Nếu là tai biến thể thiếu máu não (tắc mạch): cơn đau đầu thường âm ỉ, kéo dài.
– Nếu là tai biến thể xuất huyết não (vỡ mạch): cơn đau thường đột ngột, dữ dội.
Tuy nhiên khi cơn đột quỵ xuất hiện, triệu chứng đau đầu thường diễn ra nhanh chóng và rầm rộ, có cảm giác muốn nổ tung đầu. Mức độ đau ngày càng nghiêm trọng hơn.
Khi có biểu hiện đau đầu tuyệt đối không nên chủ quan, coi chừng nguy cơ đột quỵ có thể xảy ra.
1.2 Tê, yếu nửa người – Biểu hiện tai biến mạch máu não
Tê bì vùng mặt, chân, tay; khả năng cử động của cánh tay, chân giảm dần; thậm chí một phần của cơ thể (nửa người) tê bì, yếu liệt.
Thông thường, người bệnh sẽ bị tê liệt một cánh tay trước sau đó tê liệt một phần cơ thể, thậm chí là nửa người. Các bộ phận khác cũng khó cử động hơn.
Nếu người bệnh không được cấp cứu kịp thời, dễ có nguy cơ liệt vĩnh viễn.
Tê, yếu nửa người, lú lẫn, miệng méo, cánh tay yếu liệt,… cần đưa ngay người bệnh đến cơ sở cấp cứu.
1.3 Lú lẫn, nói lắp hoặc không nói được – Biểu hiện tai biến mạch máu não
Người bệnh đột ngột mất ý thức, lơ mơ, không nhận biết được. Kèm biểu hiện ú ớ do không nó được hoặc nói lắp.
Cụ thể: khi được hỏi, người bệnh không nói được câu nào hoặc nói không rõ lời, nói khó hiểu, vô nghĩa.
1.4 Giảm thị lực
Lượng máu lưu thông lên não không đủ, khiến khả năng thị lực của người bệnh bị suy giảm. Giảm thị lực là biểu hiện khó nhận biết được khi bị tai biến mạch máu não. Nếu phát hiện được cần báo ngay cho bác sĩ.
Lý giải cho nguyên nhân giảm thị lực là do thùy não chịu trách nhiệm về khả năng nhìn không được cung cấp đầy đủ oxy, điều này làm cho hoạt động của não bộ giảm dần, khiến thị lực của người bệnh bị ảnh hưởng.
Người bị giảm thị lực do tai biến mạch máu não sẽ nhìn thấy mọi thứ nhòe đi, mờ dần.
1.5 Nói lắp
Không nói được hoặc nói lắp, nói không tròn câu, nói không rõ lời, nói khó hiểu, … kèm theo một số biểu hiện khác như đã nêu, báo hiệu cho một cơn đột quỵ (tai biến mạch máu não) cần tuyệt đối thận trọng.
1.6 Khuôn mặt buồn rầu, mặt bị méo một bên
Nếu bạn từng nhìn thấy người bị tai biến bạn sẽ dễ dàng nhận thấy trên khuôn mặt người bệnh có sự buồn rầu, một phần hoặc nửa khuôn mặt người bệnh bị tê liệt, không cử động được, các bộ phận cân đối trên khuôn mặt như mắt, miệng sẽ bị méo xệ 1 bên.
Sở dĩ có điều này là do khi không được cung cấp đủ lượng máu cho não bộ đã gây tình trạng tổn thương thần kinh, tác động đến cơ mặt.
Mặt, miệng méo xệ là dấu hiệu tai biến mạch máu não đặc trưng, cần đưa người bệnh đi cấp cứu ngay.
1.7 Hoa mắt, chóng mặt
Bên cạnh biểu hiện đau đầu, người bệnh bị tai biến mạch máu não còn đi kèm dấu hiệu hoa mắt, chóng mặt, ù tai.
Nhiều người lầm tưởng là bị bệnh rối loạn tiền đình do các triệu chứng này khá giống nhau. Tuy nhiên, tai biến mạch máu não rầm rộ hơn và thường đi kèm với các biểu hiện như trên, chứ không biểu hiện các triệu chứng đơn lẻ.
1.8 Dáng đi bất thường
Người bệnh không thể đi lại hoặc đi lại khó khăn, đây là dấu hiệu nhận biết tai biến mạch máu não. Thường bạn sẽ thấy người bị tai biến mạch máu não sẽ đi hoặc đứng loạng choạng vài phút sau đó thường ngã xuống.
Có thể kèm biểu hiện nấc cụt hoặc khó thở.
2. Các yếu tố làm tăng nguy cơ bị tai biến mạch máu não
2.1 Tăng huyết áp
Huyết áp tăng cao là “hung thủ” của nhiều bệnh trong đó có tai biến mạch máu não. Theo nghiên cứu khi huyết áp ở mức 160/95 mmHg thì tỷ lệ đột quỵ tăng 2,9 lần (nữ) và 3,1 lần (nam) so với người có huyết áp ở mức bình thường.
2.2 Bệnh tim mạch
Các bệnh lý về tim mạch như: thiếu máu cơ tim, nhồi máu cơ tim, suy tim, xơ vữa động mạch,… dễ làm tăng nguy cơ gây tai biến mạch máu não.
2.3 Hút thuốc lá
Người hút thuốc lá có nguy cơ nhồi máu não và xuất huyết não cao hơn người bình thường.
Sở dĩ điều này là do thuốc lá chứa rất nhiều chất độc, gây hại cho tim, phổi, não,.. Nếu bạn đang hút, hay bỏ hút thuốc lá sẽ làm giảm tỷ lệ mắc bệnh rõ rệt.
2.4 Uống nhiều bia, rượu
Sử dụng nhiều bia, rượu, các chất kích thích sẽ làm tăng tỷ lệ tử vong do đột quỵ (tai biến mạch máu não) lên gấp nhiều lần.
2.5 Đái tháo đường
Đái tháo đường làm tăng tình trạng xơ vữa động mạch não. Đặc biệt, đái tháo đường cùng với tăng huyết áp sẽ làm tỷ lệ nhồi máu não tăng cao.
2.6 Stress
Sự căng thẳng thần kinh não bộ do phải lo lắng, căng thẳng, bi quan, hồi hộp lo ấu,… khiến nhịp tim yếu đi, động mạch não co lại, rối loạn nhịp tim, huyết áp thay đổi đột ngột,… Nếu stress trên nền bệnh nhân bị tăng huyết áp hoặc xơ vữa động mạch thì nguy cơ tai biến mạch máu não tăng cao.
Bên cạnh đó, một số yếu tố nguy cơ như rối loạn chuyển hóa Lipid, rối loạn hormone nội tiết tố nữ, tăng cholesterol máu,…
