Bệnh sởi là một bệnh truyền nhiễm do virus gây ra, chủ yếu ảnh hưởng đến trẻ em nhưng người lớn cũng có thể mắc phải nếu chưa từng được tiêm phòng. Mặc dù sởi là một căn bệnh phổ biến và có thể được kiểm soát thông qua tiêm phòng, nhưng nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách, bệnh sởi có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về các biến chứng của bệnh sởi và tầm quan trọng của việc phòng ngừa cũng như điều trị bệnh kịp thời.
Menu xem nhanh:
1. Bệnh sởi là gì?
Sởi là một bệnh truyền nhiễm do virus sởi gây ra, lây lan qua đường hô hấp khi người bệnh ho, hắt hơi hoặc tiếp xúc với dịch tiết từ mũi, miệng của người nhiễm bệnh. Bệnh thường bắt đầu với các triệu chứng như sốt, ho khan, chảy nước mũi, viêm kết mạc, sau đó xuất hiện các nốt ban đỏ trên da. Những nốt ban này thường bắt đầu từ mặt và lan xuống toàn thân.
Mặc dù bệnh sởi có thể tự khỏi sau 1-2 tuần, nhưng trong nhiều trường hợp, đặc biệt là ở những người có hệ miễn dịch yếu, bệnh có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng.
Bệnh sởi có thể tự khỏi mà không cần điều trị nhưng trong một số trường hợp vẫn có thể biến chứng.
2. Các biến chứng của bệnh sởi hay gặp nhất
2.1. Biến chứng của bệnh sởi thường thấy: Viêm phổi
Viêm phổi là một trong những biến chứng phổ biến và nghiêm trọng nhất của bệnh sởi. Virus sởi có thể gây ra viêm phổi trực tiếp hoặc tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn xâm nhập, gây viêm phổi thứ phát. Viêm phổi do sởi có thể dẫn đến suy hô hấp và đe dọa tính mạng nếu không được điều trị kịp thời. Trẻ em dưới 5 tuổi và những người có hệ miễn dịch yếu, như người già và người nhiễm HIV, có nguy cơ cao mắc viêm phổi khi bị sởi.
2.2. Biến chứng của bệnh sởi dạng nguy hiểm: Viêm não
Viêm não là một biến chứng hiếm gặp nhưng cực kỳ nguy hiểm của bệnh sởi. Tình trạng này xảy ra khi virus sởi xâm nhập vào não, gây viêm và tổn thương các mô não. Viêm não do sởi có thể dẫn đến các triệu chứng như co giật, lú lẫn, hôn mê, và có thể để lại các di chứng nghiêm trọng như tổn thương não vĩnh viễn hoặc thậm chí gây tử vong. Tỷ lệ tử vong do viêm não ở người bệnh sởi ước tính khoảng 15%, trong khi nhiều người sống sót có thể phải đối mặt với những di chứng lâu dài như động kinh, mất khả năng vận động, hoặc các vấn đề về tâm thần.
2.3. Viêm tai giữa
Viêm tai giữa là một biến chứng thường gặp ở trẻ em mắc sởi. Virus sởi có thể gây viêm nhiễm tại các ống tai giữa, dẫn đến tình trạng đau tai, sốt, và thậm chí mất thính lực tạm thời hoặc vĩnh viễn nếu không được điều trị. Viêm tai giữa không chỉ gây khó chịu mà còn có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng hơn như viêm xương chũm hoặc viêm màng não nếu nhiễm trùng lan rộng.
Viêm tai giữa do biến chứng sởi có thể lan rộng thành viêm màng não.
2.4. Viêm kết mạc và mất thị lực
Một trong những dấu hiệu đặc trưng của bệnh sởi là viêm kết mạc, khiến mắt đỏ, sưng và chảy nước mắt. Trong một số trường hợp nghiêm trọng, viêm kết mạc do sởi có thể dẫn đến viêm giác mạc và thậm chí là mất thị lực nếu không được chăm sóc đúng cách. Biến chứng này đặc biệt nguy hiểm ở những vùng thiếu điều kiện y tế, nơi mà người bệnh không được điều trị kịp thời và đúng cách.
2.5. Sảy thai hoặc sinh non ở người mang thai
Đối với phụ nữ mang thai, mắc sởi có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng cho cả mẹ và thai nhi. Phụ nữ mang thai mắc sởi có nguy cơ cao bị sảy thai, sinh non, hoặc thai chết lưu. Ngoài ra, em bé sinh ra từ người mẹ mắc sởi trong thai kỳ có thể bị nhẹ cân hoặc gặp các vấn đề về sức khỏe do virus sởi gây ra.
3. Cách phòng ngừa biến chứng
Tiêm phòng là biện pháp hiệu quả nhất để phòng ngừa bệnh sởi và các biến chứng nguy hiểm của nó. Vắc-xin sởi, thường được kết hợp với vắc-xin rubella và quai bị trong mũi tiêm MMR (measles-mumps-rubella), giúp bảo vệ cơ thể khỏi sự xâm nhập của virus sởi. Trẻ em nên được tiêm vắc-xin sởi theo lịch tiêm chủng quốc gia để đảm bảo miễn dịch. Người lớn chưa từng mắc sởi hoặc chưa được tiêm phòng cũng nên cân nhắc tiêm vắc-xin để bảo vệ sức khỏe.
– Theo dõi điều trị sớm
Đối với những trường hợp đã mắc sởi, việc theo dõi và điều trị kịp thời là rất quan trọng để ngăn ngừa biến chứng. Khi xuất hiện các dấu hiệu bất thường như khó thở, co giật, hoặc đau tai nghiêm trọng, người bệnh cần được đưa đến cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị đúng cách. Việc điều trị sớm không chỉ giúp giảm nguy cơ biến chứng mà còn giúp người bệnh phục hồi nhanh chóng hơn.
Khi có những dấu hiệu bệnh cần đi khám sớm, nhất là với đối tượng người bệnh là trẻ nhỏ.
– Dinh dưỡng đầy đủ
Bổ sung các nhóm chất cần thiết bao gồm khoáng chất, vitamin như vitamin A, là một phần quan trọng trong việc hỗ trợ cơ thể chống lại bệnh sởi. Vitamin A đã được chứng minh là có tác dụng giảm tỷ lệ tử vong và nguy cơ biến chứng ở trẻ em mắc sởi. Bổ sung vitamin A cho trẻ dưới sự chỉ dẫn của bác sĩ là một biện pháp quan trọng trong quá trình điều trị sởi.
– Vệ sinh và chăm sóc
Duy trì vệ sinh cá nhân và môi trường sống sạch sẽ cũng góp phần quan trọng trong việc phòng ngừa lây nhiễm sởi và các biến chứng liên quan. Hạn chế tiếp xúc với người mắc bệnh, đồng thời thường xuyên rửa tay, vệ sinh bề mặt đồ vật là những biện pháp giúp hạn chế sự lây lan của virus sởi trong cộng đồng.
Bệnh sởi, dù là một bệnh truyền nhiễm phổ biến, vẫn tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm có thể gây ra những hậu quả ảnh hưởng đến tính mạng của người mắc bệnh. Việc hiểu rõ về các biến chứng của bệnh sởi và thực hiện các biện pháp phòng ngừa, từ tiêm phòng đến chăm sóc sức khỏe đúng cách, là chìa khóa để bảo vệ bản thân và gia đình khỏi những biến chứng nguy hiểm của bệnh này.
