Bệnh trĩ không chỉ gây đau rát, chảy máu và khó chịu trong sinh hoạt hàng ngày mà còn dễ tái phát nếu người bệnh không thay đổi lối sống, đặc biệt là chế độ ăn uống. Một chế độ ăn uống phù hợp có thể giúp làm mềm phân, giảm áp lực lên hậu môn, từ đó hỗ trợ điều trị và ngăn ngừa bệnh trĩ tái phát. Vậy bệnh trĩ hạn chế ăn gì và nên ăn gì để cải thiện tình trạng bệnh?
Menu xem nhanh:
1. Chế độ ăn ảnh hưởng như thế nào đến bệnh trĩ?
Trĩ là tình trạng các tĩnh mạch ở vùng hậu môn – trực tràng bị giãn và phình lên, tạo thành các búi trĩ. Một trong những nguyên nhân phổ biến gây ra và làm nặng thêm bệnh trĩ là táo bón kéo dài. Khi phân cứng, người bệnh thường phải rặn mạnh, tăng áp lực lên các tĩnh mạch vùng hậu môn, khiến búi trĩ phình to và dễ bị sa ra ngoài. Chế độ ăn ít chất xơ, thiếu nước hoặc quá nhiều đồ cay nóng, dầu mỡ chính là yếu tố nguy cơ gây táo bón và khiến bệnh trĩ diễn tiến trầm trọng hơn.
Vì vậy, thay đổi chế độ ăn là một bước rất quan trọng trong điều trị và phòng ngừa bệnh trĩ, giúp người bệnh kiểm soát triệu chứng hiệu quả mà không cần can thiệp y khoa quá sớm.
2. Bệnh trĩ hạn chế ăn những thực phẩm nào để tránh nặng lên?
Để hạn chế tình trạng táo bón, đầy bụng và giảm áp lực lên hậu môn, người bị bệnh trĩ nên tránh hoặc hạn chế các loại thực phẩm sau:
2.1. Bệnh trĩ hạn chế ăn gì: Thực phẩm cay, nóng, nhiều dầu mỡ
Các món ăn chứa ớt, tiêu, tỏi, mù tạt hay những món chiên xào, nhiều dầu mỡ có thể làm tăng nguy cơ kích thích niêm mạc ruột, khiến phân trở nên khô cứng và gây khó khăn khi đại tiện. Đồng thời, các thực phẩm này cũng có thể làm giãn mạch máu vùng hậu môn, từ đó khiến triệu chứng chảy máu hoặc sa búi trĩ trở nên nghiêm trọng hơn.
Bệnh nhân trĩ hạn chế thực phẩm cay, nóng, nhiều dầu mỡ
2.2. Nên hạn chế các loại thịt đỏ và thực phẩm giàu đạm khó tiêu
Thịt bò, thịt cừu, thịt dê và các loại thực phẩm chế biến sẵn từ thịt có thể cung cấp lượng đạm cao nhưng lại dễ gây đầy bụng, khó tiêu. Nếu không ăn kèm đủ chất xơ, các thực phẩm này có thể làm tăng nguy cơ táo bón – điều mà người bệnh trĩ cần đặc biệt tránh.
2.3. Bệnh trĩ hạn chế ăn gì: Đồ ăn nhanh và thực phẩm tinh chế
Các loại bánh mì trắng, bánh ngọt, mì ăn liền, gạo trắng, hay thực phẩm đóng hộp thường thiếu chất xơ và chứa nhiều muối, chất bảo quản. Chúng không những gây khó tiêu mà còn làm mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột, ảnh hưởng tiêu cực đến nhu động ruột và làm trầm trọng thêm tình trạng trĩ.
2.4. Rượu, bia, cà phê và đồ uống có ga
Các loại đồ uống có cồn hoặc chứa caffeine có thể làm cơ thể mất nước, khiến phân trở nên khô hơn và khó đẩy ra ngoài. Ngoài ra, chúng cũng có thể làm tăng áp lực lên thành mạch, khiến các tĩnh mạch ở hậu môn giãn nở mạnh hơn, gây đau rát và chảy máu.
Các loại đồ uống có cồn hoặc chứa caffeine có thể làm cơ thể mất nước, khiến phân trở nên khô hơn
3. Vậy người bệnh trĩ nên ăn gì để cải thiện triệu chứng?
Bên cạnh việc tránh những thực phẩm kể trên, một chế độ ăn lành mạnh và hợp lý có thể giúp người bệnh trĩ cải thiện triệu chứng và hỗ trợ quá trình điều trị.
3.1. Bổ sung chất xơ và thực phẩm hỗ trợ nhuận tràng
Chất xơ là “người bạn đồng hành” của bệnh nhân trĩ, bởi nó giúp hấp thu nước trong ruột, làm mềm phân và hỗ trợ tiêu hóa. Người bệnh nên tăng cường ăn các loại rau xanh như cải bó xôi, rau mồng tơi, rau dền, rau đay cùng các loại củ như khoai lang, khoai tây, củ dền. Trái cây như chuối chín, đu đủ, táo, lê hay cam cũng là những nguồn chất xơ và nước dồi dào.
Bên cạnh đó, những thực phẩm có khả năng hỗ trợ nhuận tràng tự nhiên như đậu bắp, bột yến mạch, hạt chia, đậu phụ cũng rất tốt để thêm vào thực đơn hằng ngày.
3.2. Thực phẩm chứa lợi khuẩn hỗ trợ tiêu hóa
Để duy trì một hệ tiêu hóa khỏe mạnh, người bệnh nên bổ sung thêm những thực phẩm lên men giàu lợi khuẩn như sữa chua ăn, sữa chua uống, dưa cải muối, hành kiệu muối. Các lợi khuẩn này giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột, làm giảm nguy cơ táo bón và tăng cường khả năng hấp thu dinh dưỡng cho cơ thể.
3.3. Uống đủ nước hạn chế táo bón – tránh trĩ nặng lên
Nước đóng vai trò thiết yếu trong quá trình tiêu hóa. Khi cơ thể được cung cấp đủ nước (từ 1,5 – 2 lít mỗi ngày), phân sẽ mềm hơn, dễ di chuyển hơn trong đường ruột, giảm đáng kể nguy cơ táo bón – nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh trĩ. Người bệnh nên uống nước lọc, nước ấm, nước canh rau… và tránh sử dụng nước có gas hoặc nước ngọt chứa đường hóa học.
3.4. Thực phẩm giàu sắt – hỗ trợ người bị chảy máu do trĩ
Nếu bạn bị mất máu do chảy máu búi trĩ kéo dài, đừng quên bổ sung thực phẩm giàu sắt để tái tạo hồng cầu. Các loại thực phẩm như gan động vật, cá ngừ, lòng đỏ trứng, các loại đậu và rau lá xanh đậm sẽ giúp bạn cải thiện tình trạng thiếu máu do trĩ.
4. Kết hợp ăn uống hợp lý với sinh hoạt điều độ và thăm khám kịp thời
Chế độ ăn tốt sẽ không thể phát huy tác dụng nếu không được kết hợp với lối sống khoa học. Người bệnh trĩ nên hình thành thói quen đi đại tiện đúng giờ, tránh nhịn đi vệ sinh hoặc ngồi quá lâu trên bồn cầu. Bên cạnh đó, việc vận động nhẹ nhàng như đi bộ, tập yoga hay các bài thể dục giãn cơ cũng giúp cải thiện nhu động ruột, hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả hơn.
Ngoài ra, việc thăm khám và điều trị trĩ từ sớm cũng rất quan trọng. Nhiều người vì e ngại mà trì hoãn điều trị cho đến khi bệnh chuyển nặng, búi trĩ sa ra ngoài, gây đau đớn và nhiễm trùng. Trên thực tế, nếu được chẩn đoán sớm, người bệnh có thể điều trị hiệu quả mà không cần can thiệp phẫu thuật phức tạp.
Kết hợp ăn uống hợp lý với sinh hoạt điều độ và thăm khám kịp thời
5. Các phương pháp điều trị trĩ hiện nay
Hiện nay, có nhiều phương pháp điều trị bệnh trĩ từ nội khoa đến can thiệp y tế hiện đại. Tùy theo mức độ bệnh, bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ phù hợp.
Điều trị nội khoa – lựa chọn ban đầu cho trĩ nhẹ
Với các trường hợp trĩ nội độ 1, 2, người bệnh có thể được chỉ định sử dụng thuốc để giảm đau, chống viêm, tăng sức bền thành mạch hoặc thuốc hỗ trợ nhuận tràng. Việc kết hợp với chế độ ăn uống và sinh hoạt điều độ sẽ giúp kiểm soát bệnh hiệu quả, tránh tiến triển nặng.
Can thiệp ngoại khoa phù hợp theo chỉ định của bác sĩ
TCI hiện đang tiên phong áp dụng đốt trĩ bằng Laser Diode – ít xâm lấn, nhanh hồi phục vào điều trị cho người bệnh trĩ, có thể xử lý trĩ ngay trong giai đoạn trĩ bắt đầu tiến triển trở nặng (từ độ 2). Phương pháp hiện đại sử dụng năng lượng laser có bước sóng thích hợp để làm xẹp và chặn nguồn máu nuôi búi trĩ. Laser Diode có ưu điểm không chảy máu, không đau, thời gian phục hồi nhanh và đặc biệt phù hợp với những người bận rộn, không thể nằm viện lâu.
Ngoài ra, một số phương pháp hiệu quả phổ biến hiện nay cũng được áp dụng hiệu quả cho người bệnh trĩ như Longo, Milligan Morgan – Ferguson, thắt mạch khâu treo trĩ,…
Dù chọn phương pháp nào, người bệnh cũng nên chủ động đi khám càng sớm càng tốt, tránh để bệnh tiến triển gây biến chứng như thiếu máu, viêm hậu môn, nhiễm trùng…
“Bệnh trĩ hạn chế ăn gì” là câu hỏi mà người bệnh cần lưu tâm nếu muốn điều trị hiệu quả và ngăn ngừa tái phát. Một chế độ ăn uống lành mạnh, đầy đủ chất xơ, giàu nước, kết hợp với sinh hoạt điều độ và thăm khám kịp thời chính là giải pháp bền vững giúp bạn thoát khỏi nỗi ám ảnh mang tên “trĩ”.
