Bệnh tay chân miệng trẻ em: Cách nhận biết và phòng ngừa

Tham vấn bác sĩ
Bác sĩ CKII

Nguyễn Thị Mai Hoa

Trưởng khoa Nhi - Bệnh viện ĐKQT Thu Cúc TCI

Các bé dưới 5 tuổi thường có nguy cơ mắc các bệnh truyền nhiễm, trong đó có bệnh tay chân miệng. Cùng tìm hiểu dấu hiệu nhận biết và cách điều trị bệnh tay chân miệng trẻ em qua những thông tin dưới đây nhé!

1. Tìm hiểu nguyên nhân gây bệnh tay chân miệng ở trẻ em

Bệnh tay chân miệng ở trẻ em chủ yếu do nhóm virus đường ruột có tên là Enterovirus gây nên, đặc biệt là Coxsackie A16 và Enterovirus typ 71:

– Virus Coxsackie A16 có thể tự khỏi trong vài ngày và ít gây ra các biến chứng về thần kinh.

– Virus Enterovirus týp 71 (EV71) thì nghiêm trọng hơn, bởi những biến chứng nguy hiểm mà virus này gây ra gồm: Viêm não, viêm màng não, viêm cơ tim, viêm phổi… thậm chí có thể dẫn đến tử vong.

– Một vài chủng virus khác thuộc nhóm A như Coxsackie A4-A7, A9, A10 hoặc virus nhóm B – Coxsackie (B1-B3, và B5) cũng có thể là nguyên nhân gây bệnh.

Bệnh tay chân miệng trẻ em chủ yếu do nhóm virus đường ruột có tên là Enterovirus gây nên.

Bệnh tay chân miệng trẻ em chủ yếu do nhóm virus đường ruột có tên là Enterovirus gây nên.

2. Nhận biết sớm bệnh tay chân miệng qua những dấu hiệu nào?

Tùy vào từng giai đoạn, bệnh tay chân miệng ở trẻ em sẽ có những dấu hiệu nhận biết khác nhau

2.1. Giai đoạn ủ bệnh và khởi phát bệnh tay chân miệng trẻ em

– Giai đoạn ủ bệnh: Giai đoạn này thường diễn ra trong từ 3 – 6 ngày.

– Giai đoạn khởi phát: Giai đoạn này bắt đầu với các triệu chứng dễ nhận thấy gồm:

+ Trẻ mệt mỏi, sốt  nhẹ (37,5-38 độ C) hoặc bị sốt cao (38-39 độ C).

+ Đau họng, bỏ ăn.

+ Miệng và răng bị tổn thương, đau rát.

+ Chảy nhiều nước bọt.

+ Tiêu chảy nhiều lần trong ngày.

Giai đoạn khởi phát bệnh, trẻ thường sốt nhẹ, quấy khóc, bỏ ăn...

Giai đoạn khởi phát bệnh, trẻ thường sốt nhẹ, quấy khóc, bỏ ăn…

2.2. Giai đoạn toàn phát bệnh tay chân miệng trẻ em

Giai đoạn này, các triệu chứng điển hình của bệnh bắt đầu xuất hiện:

– Xuất hiện mụn nước:

Ở lòng bàn tay, bàn chân hoặc mông của trẻ xuất hiện những nốt phát ban dạng phỏng nước, có đường kính 2 – 10mm. Những nốt mụn nước thường mọc ẩn hoặc nổi trên da, khi sờ có cảm giác phồng cộm nhưng không đau, không ngứa.

– Loét miệng:

Ngoài những vị trí trên thì trong khoang miệng, niêm mạc má, lợi và lưỡi của trẻ cũng xuất hiện những mụn nước. Tuy nhiên, mụn nước trong khoang miệng có kích thước nhỏ hơn, chỉ từ 2 – 3mm và rất dễ vỡ. Khi những mụn nước này vỡ sẽ tạo thành các vết loét trong miệng, khiến trẻ đau, xót và quấy khóc.

– Dấu hiệu toàn thân: Mê sảng, co giật, rối loạn tri giác…

+ Trường hợp trẻ mắc bệnh nhẹ thì chỉ sau 7 – 10 ngày chăm sóc tại nhà, trẻ có khả năng sẽ hồi phục hoàn toàn.

+ Trường hợp trẻ bị sốt cao (39 độ C trở lên) kèm theo cáo triệu chứng nôn mửa, tay chân run, co giật, tim đập nhanh… và cơn sốt kéo dài hơn 48 giờ thì cha mẹ nên đưa trẻ nhập viện càng sớm càng tốt.

Giai đoạn toàn phát bệnh, các mụn nước dần xuất hiện ở tay, chân. trong khoang miệng... của trẻ.

Giai đoạn toàn phát bệnh, các mụn nước dần xuất hiện ở tay, chân. trong khoang miệng… của trẻ.

2.3. Giai đoạn sau khỏi bệnh

Bệnh do virus gây ra nên sau khi khỏi bệnh, thường cơ thể của trẻ sẽ có khả năng miễn dịch với chủng virus gây bệnh. Tuy nhiên, vẫn có nhiều trường hợp trẻ bị tái phát nhiều lần. Nguyên nhân là do các chủng virus gây bệnh lần sau không giống lần đầu.

3. Bệnh tay chân miệng trẻ em lây qua đường nào?

Có thể nói, virus gây bệnh tay chân miệng ở trẻ em có khả năng lây lan khá nhanh và rất dễ trở thành dịch. Bệnh thường lây trực tiếp từ người sang người, thông qua nước bọt, dịch tiết từ mũi, họng hoặc phân của những trẻ mắc bệnh.

Thông thường, ngay từ những ngày đầu tiên (giai đoạn ủ bệnh), bệnh nhân đã có khả năng phát bệnh. Tuy nhiên, virus có thể tồn tại trong dịch tiết từ mũi, họng, nước bọt hoặc phân của người bệnh… nên thời gian lây nhiễm có lên tới vài tuần.

Chủ yếu, bệnh tay chân miệng ở trẻ em thường lây qua những đường sau:

– Trẻ tiếp xúc trực tiếp với nước bọt, dịch tiết từ mũi hoặc họng của người bệnh khi nói chuyện, ăn chung, uống chung hoặc người bệnh hắt hơi, ho…

– Trẻ tiếp xúc với dịch từ những mụn nước hoặc phân của người bệnh.

– Trẻ cầm nắm đồ chơi hoặc chạm vào các bề mặt chứa dịch tiết từ người bệnh.

– Lây gián tiếp, thông qua người chăm sóc trẻ vì đã tiếp xúc với người bệnh.

Việc vui chơi nơi đông người, tiếp xúc các bề mặt có chứa dịch tiết từ người bệnh là một trong những nguy cơ lây bệnh.

Việc vui chơi nơi đông người, tiếp xúc các bề mặt có chứa dịch tiết từ người bệnh là một trong những nguy cơ lây bệnh.

4. Các biến chứng nguy hiểm của bệnh tay chân miệng

Nếu được phát hiện và có biện pháp điều trị sớm, bệnh sẽ không để lại biến chứng nguy hiểm gì. Ngược lại, nếu phụ huynh chủ quan, không phát hiện kịp thời, bệnh sẽ tiến triển nặng và dẫn đến một số biến chứng nghiêm trọng.

– Viêm màng não virus: Với bệnh này, triệu chứng thường là sốt, đau đầu, cứng cổ và đau lưng… Trẻ mắc bệnh cần nhập viện ngay lập tức để điều trị.

– Tê liệt hoặc bại liệt: Triệu chứng của hiện tượng này là trẻ quấy khóc nhiều, mất ngủ, thường xuyên giật mình, hoảng hốt, tay chân run, nói lảm nhảm, sốt cao, co giật, méo miệng…

Nhìn chung, những biến chứng này nếu không được phát hiện và điều trị, trẻ có nguy cơ tử vong chỉ trong vài giờ.

5. Phòng ngừa bệnh tay chân miệng như thế nào?

Giai đoạn chuyển mùa là thời điểm bệnh tay chân miệng bùng phát mạnh nhất. Đặc biệt, khi thời tiết nóng ẩm sẽ là điều kiện thuận lợi để virus phát triển và tấn công gây bệnh. Địa điểm dễ bùng phát dịch bệnh chính là trường học, nhà trẻ và những khu vui chơi, nơi tập trung đông người.

Hiện nay, bệnh tay chân miệng chưa có vaccine phòng bệnh. Vì thế, cha mẹ hãy lưu ý những cách sau để phòng bệnh cho bé yêu, đồng thời ngăn chặn sự lây lan của bệnh:

– Cha mẹ hãy thường xuyên rửa tay kỹ càng với xà phòng trước khi chăm sóc trẻ, chuẩn bị thức ăn, cho trẻ ăn hoặc sau khi đi vệ sinh, thay bỉm cho trẻ…

– Cha mẹ cũng nên hướng dẫn và nhắc nhở bé hoặc giúp bé rửa tay sạch sẽ trường khi ăn, chơi đồ chơi…

– Thường xuyên rửa sạch và khử trùng đồ chơi, các vật dụng của bé.

– Hạn chế ôm, hôn, mặc chung quần áo, đồ dùng cá nhân với những trẻ đã nhiễm bệnh.

– Khi trẻ nhiễm bệnh, cha mẹ không nên cho con đi học, đi chơi hay đến nơi đông người để hạn chế dịch bệnh lây lan.

– Hướng dẫn và nhắc nhở trẻ dùng tay che miệng mỗi khi ho hoặc hắt xì.

Cha mẹ nên hướng dẫn và nhắc nhở bé hoặc giúp bé rửa tay sạch sẽ trường khi ăn, chơi đồ chơi…

Cha mẹ nên hướng dẫn và nhắc nhở bé hoặc giúp bé rửa tay sạch sẽ trường khi ăn, chơi đồ chơi…

Có thể nói, tay chân miệng là một bệnh truyền nhiễm có thể tự khỏi sau 7 – 10 ngày. Tuy nhiên, nếu không được phát hiện và điều trị đúng thời điểm, bệnh sẽ để lại nhiều biến chứng đáng tiếc. Do đó, cha mẹ hoàn toàn có thể chăm sóc bé tại nhà theo hướng dẫn của bác sĩ nhưng nếu thấy trẻ có biểu hiện bất thường như sốt cao, sốt li bì, mất tỉnh táo hoặc co giật thì nên nhập viện sớm nhất có thể.

Hy vọng bài viết trên đã giúp cha mẹ hiểu hơn về bệnh tay chân miệng ở bé và có cách bảo vệ con yêu!

Lưu ý, các thông tin trên chỉ dành cho mục đích tham khảo và tra cứu, không thay thế cho việc thăm khám, chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Người bệnh cần tuân theo hướng dẫn của bác sĩ, không tự ý thực hiện theo nội dung bài viết để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.

Chia sẻ:
Từ khóa:
Tin tức mới
Đăng ký nhận tư vấn
Vui lòng để lại thông tin và nhu cầu của Quý khách để được nhận tư vấn
Connect Zalo TCI Hospital