Mất ngủ mạn tính (mất ngủ kinh niên) với các triệu chứng khó ngủ, trằn trọc, thường xuyên tỉnh giấc… kéo dài có thể gây giảm chất lượng cuộc sống cũng như nhiều vấn đề về sức khỏe, đặc biệt là các bệnh lý như lo âu, trầm cảm, tim mạch, đột quỵ…
Menu xem nhanh:
1. Mất ngủ mạn tính là bệnh gì?
Mất ngủ mạn tính là tình trạng mất ngủ diễn ra trong thời gian tối thiểu 3 lần/tuần hoặc liên tục trong hơn 1 tháng với các triệu chứng:
– Trằn trọc, không thể đi vào giấc ngủ một cách dễ dàng.
– Hay tỉnh giấc lúc nửa đêm và rất khó để ngủ trở lại.
– Thường thức giấc sớm và thấy mệt mỏi, không thoải mái khi thức dậy.
– Không cảm thấy được nghỉ ngơi sau khi ngủ dậy.
– Lờ đờ, uể oải, hay buồn ngủ, thiếu tỉnh táo vào ban ngày.
– Khó chịu với mọi thứ, hay bồn chồn, dễ cáu giận.
– Thường xuyên lo âu, dễ trầm cảm.
– Khó tập trung, giảm sự chú ý và trí nhớ.
– Hay bị nhức đầu, chóng mặt.
– Khó đưa ra quyết định một cách sáng suốt.
– Dễ bị tác động bởi lời nói và hành vi của người khác.
– Một số trường hợp có thể xuất hiện ảo giác.
Nếu tình trạng mất ngủ xảy ra từ vài ngày đến vài tuần thì (ít hơn 1 tháng) thì được gọi là mất ngủ cấp tính hay mất ngủ ngắn hạn.
Mất ngủ kinh niên hay mạn tính là tình trạng mất ngủ diễn ra trong thời gian tối thiểu 3 lần/tuần hoặc liên tục trong hơn 1 tháng.
2. Mất ngủ kinh niên có gây nguy hiểm hay không?
Giấc ngủ ngon và sâu giúp duy trì sức khỏe cả về thể chất và tinh thần, phục hồi thể trạng, tái tạo năng lượng, giúp bạn tràn đầy sức sống và hứng khởi để bắt đầu một ngày mới. Thông thường thời gian ngủ của một người trưởng thành sẽ từ 7 – 8 giờ/ngày.
Mất ngủ trong thời gian ngắn có thể không gây ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe và công việc của người bệnh. Nhưng nếu tình trạng này kéo dài có thể làm giảm chất lượng cuộc sống và gây ra nhiều bệnh lý. Bên cạnh đó chất lượng giấc ngủ kém làm tăng nặng các triệu chứng và nguy cơ gặp phải biến chứng ở những người mắc các bệnh lý sẵn có. Cụ thể:
– Gây mệt mỏi, uể oải và giảm sự tỉnh táo vào ngày hôm sau, dễ sai sót trong quá trình làm việc, từ đó làm giảm hiệu quả học tập, làm việc.
– Tình trạng mệt mỏi thường xuyên làm tăng nguy cơ tai nạn giao thông, tai nạn lao động,…
– Rối loạn cảm xúc, thường xuyên căng thẳng, hay lo âu và buồn bã quá mức, dễ dẫn đến trầm cảm.
– Gây suy giảm trí nhớ, tăng nguy cơ mắc các bệnh đột quỵ, tim mạch, tiểu đường, xương khớp,…
– Làm giảm hoạt động của hệ miễn dịch, tạo điều kiện cho các bệnh viêm nhiễm.
– Gây rối loạn kinh nguyệt, từ đó làm giảm khả năng thụ thai ở phụ nữ.
Do vậy, việc tìm ra nguyên nhân và điều trị sớm bệnh mất ngủ là vô cùng quan trọng đối với những người mắc chứng mất ngủ.
3. Nguyên nhân gây ra tình trạng mất ngủ kinh niên
Dưới đây là một số nguyên nhân khiến người bệnh bị mất ngủ kéo dài:
3.1 Các bệnh lý gây mất ngủ mạn tính
Nhiều bệnh lý có thể liên quan đến tình trạng mất ngủ như:
– Bệnh lý xương khớp: Tình trạng đau nhức xương khớp, thoái hoá đốt sống, thoái hóa khớp, loãng xương,… có thể khiến người bệnh khó chịu, gây cản trở giấc ngủ.
– Bệnh lý tim mạch: Các bệnh lý tim mạch như cao huyết áp, thiếu máu cơ tim, suy tim có thể gây đau tức ở ngực, khó thở,… Tình trạng này kéo dài lâu ngày có thể dẫn đến mất ngủ kinh niên.
– Bệnh về hô hấp: Đa số người bệnh bị giãn phế quản, hen phế quản sẽ bị ho nhiều, khó thở vào ban đêm, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng giấc ngủ.
– Bệnh về tiêu hoá: Các vấn đề tiêu hóa có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến giấc ngủ như bệnh đau dạ dày, viêm đại tràng mạn, rối loạn tiêu hoá với các triệu chứng ợ hơi, ợ nóng, khó tiêu, trào ngược,… .
– Bệnh đường tiết niệu: Các bệnh nhân có sỏi tiết niệu, u xơ tuyến tiền liệt, tiểu đường thường tiểu nhiều lần vào ban đêm, gây gián đoạn giấc ngủ.
– Bệnh tâm thần: Những bất ổn về tâm lý khiến người bệnh bị mất ngủ mạn tính nhiều hơn và khó ngủ lại hơn.
3.2 Môi trường ngủ
Không gian ngủ có ảnh hưởng lớn đến chất lượng giấc ngủ. Nếu ngủ trong không gian quá chật hẹp, đông đúc, nhiều tiếng ồn, không sạch sẽ, thoáng mát,… thì giấc ngủ cũng sẽ khó được đảm bảo.
Phòng ngủ ồn ào, có âm thanh lớn có thể là một nguyên nhân gây cản trở giấc ngủ.
3.3 Thói quen ăn uống thiếu lành mạnh
Ăn quá no hoặc đồ ăn khó tiêu trước khi ngủ; uống quá nhiều nước; uống nhiều rượu, bia, cà phê, trà, hút thuốc lá… là những thói quen ăn uống thiếu lành mạnh gây ảnh hưởng không nhỏ tới giấc ngủ.
3.4 Rối loạn tâm sinh lý có thể gây mất ngủ mạn tính
Bệnh trầm cảm, những cảm xúc tức giận, ghen tị, buồn rầu, lo lắng quá độ, căng thẳng trong thời gian dài… đều tác động tiêu cực đến giấc ngủ, khiến người bệnh ngủ không được ngon giấc.
3.5 Thay đổi hormone
Trong thời kỳ kinh nguyệt hoặc tiền mãn kinh – mãn kinh, lượng hormone trong cơ thể có thể tăng, giảm bất thường. Đây cũng được xem là một trong những nguyên nhân gây ra bệnh mất ngủ kinh niên.
4. Điều trị mất ngủ kinh niên
Tùy vào tình trạng mất ngủ và các bệnh lý đi kèm sẽ có những phương pháp khác nhau để điều trị bệnh mất ngủ. Trong những trường hợp nhẹ, bệnh nhân có thể chỉ cần thực hiện một số biện pháp thay đổi lối sống để cải thiện tình trạng này. Đối với các trường hợp mất ngủ do bệnh lý, cần điều trị hiệu quả các bệnh nền gây mất ngủ kết hợp với thay đổi lối sống.
Đối với những trường hợp nặng, bệnh nhân có thể được kê một số loại thuốc ngủ, thuốc an thần, thuốc chống trầm cảm để có thể dễ đi vào giấc ngủ hơn. Tuy nhiên việc dùng thuốc cần có chỉ định của bác sĩ và sự tuân thủ của người bệnh để đạt hiệu quả cao và tránh những tác dụng phụ không mong muốn.
Khi bị mất ngủ kéo dài, bạn nên chủ động đi khám chuyên khoa Nội thần kinh để được chẩn đoán và tư vấn điều trị đúng cách.
Như vậy, mất ngủ mạn tính gây ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Khi có những dấu hiệu mất ngủ đầu tiên, bạn nên thăm khám chuyên khoa Nội thần kinh để được khám, tìm ra nguyên nhân gây mất ngủ và có biện pháp khắc phục phù hợp, giúp sớm lấy lại giấc ngủ ngon.
