Bệnh động kinh là một rối loạn của hệ thống thần kinh trung ương gây ảnh hưởng đến nhiều người trên thế giới. Đặc trưng của bệnh là sự thay đổi hoạt động của não gây co giật hoặc hành vi, cảm giác bất thường. Cùng tìm hiểu về chứng động kinh qua những thông tin sau đây.
Menu xem nhanh:
1. Bệnh động kinh là gì?
Bệnh động kinh là một bệnh lý thần kinh mạn tính xảy ra do sự bất thường trong hoạt động của não bộ. Điều này gây kích thích cùng lúc một nhóm các tế bào thần kinh của vỏ não, dẫn đến tình trạng phóng điện đột ngột và không thể kiểm soát.
Sự kích thích vỏ não ở các vùng khác nhau, tùy theo dạng động kinh và mức độ bệnh có thể gây ra những biểu hiện bệnh khác nhau. Trong đó co giật là biểu hiện động kinh thường gặp nhất. Bên cạnh đó là các cơn vắng ý thức đột ngột, tình trạng co cứng chân tay…
Bệnh có thể gặp ở mọi đối tượng, không phân biệt độ tuổi, giới tính, có thể khởi phát từ nhỏ nhưng cũng có thể bắt đầu ở những người trên 60 tuổi.
Động kinh là một bệnh lý của hệ thần kinh xảy ra do hoạt động phóng điện não bất thường.
2. Phân loại và triệu chứng
Bệnh động kinh thường được chia thành 2 loại chính là động kinh khu trú và động kinh toàn thể.
2.1 Động kinh khu trú
Là loại động kinh xảy ra từ hoạt động bất thường ở một phần của não. Động kinh dạng này lại được chia thành 2 loại sau:
– Động kinh khu trú nhưng không có mất ý thức
Bệnh nhân có thể thay đổi cảm xúc hoặc thay đổi cách nhìn, cảm nhận, lắng nghe, khả năng ngửi, nếm… nhưng không bị mất ý thức. Ngoài ra, các cử động co thắt không tự nguyện có thể xảy ra ở một bộ phận của cơ thể như cánh tay hoặc chân. Bên cạnh đó là các triệu chứng cảm giác tự phát như ngứa ran, chóng mặt và đèn nhấp nháy.
– Động kinh khu trú có thay đổi ý thức
Ở dạng động kinh này, bệnh nhân có thể mất hoặc thay đổi ý thức. Các biểu hiện của bệnh có thể là: nhìn chằm chằm vào không gian, không cảm nhận hoặc phản ứng với môi trường, thực hiện các động tác lặp đi lặp lại theo vòng tròn, như xoa tay, nhai, nuốt hoặc đi…
2.2 Động kinh toàn thể
Những cơn động kinh toàn thể xuất hiện khi hoạt động phóng điện bất thường trong não xảy ra quá nhiều, gây tác động lớn và ảnh hưởng đến toàn thể não bộ. Động kinh toàn thể cũng có 2 dạng thường gặp nhất là cơn vắng ý thức và cơn co cứng – co giật toàn thể. Trong đó:
– Cơn co cứng và co giật toàn thể
Dạng động kinh này khá phổ biến và dễ nhận biết ở người trưởng thành bởi có những biểu hiện khá rõ ràng. Người bệnh thường mất ý thức, dần mất thăng bằng và đột ngột ngã xuống. Kèm theo đó có thể là tiếng kêu, la hét tuy nhiên không phải vì họ đau đớn. Trong trường hợp này, bệnh nhân xuất hiện những cơn co giật thực sự, các cơ rung giật mạnh khiến họ không kiểm soát được tay chân. Các cơn động kinh có thể xảy ra trong khoảng vài phút hoặc lâu hơn, có thể kèm theo tình trạng tiểu mất kiểm soát và sùi bọt mép.
– Cơn vắng ý thức
Dạng động kinh này hay xảy ra ở trẻ em thay vì người lớn. Biểu hiện cơn vắng ý thức rất đặc trưng. Đó là tình trạng mất ý thức trong khoảng 5 – 15 giây. Bệnh nhân nhìn chằm chằm, đôi khi đảo mắt lên trên, dễ đánh rơi đồ vật… Nhiều trẻ bị động kinh dạng này thường không thể tập trung vào việc học và dẫn đến kết quả học tập sa sút nghiêm trọng.
Ngoài ra, động kinh toàn thể còn gồm hội chứng West. Hội chứng này thường gặp ở trẻ sơ sinh từ 3 đến 8 tháng tuổi nên còn có tên gọi khác là chứng co thắt sơ sinh. Một số biểu hiện của bệnh gồm: đầu trẻ gật mạnh xuống trong vài giây, cơ thể uốn cong về phía trước, tay chân co gập lên phía trước. Triệu chứng co thắt thường kéo dài 2 giây rồi dừng lại, sau đó dừng lại rồi tiếp tục thành chuỗi liên tục.
Trẻ mắc bệnh trong một thời gian rồi chuyển sang một dạng động kinh khác khi lên 4 tuổi. Trẻ mắc dạng động kinh này thường chậm phát triển cả về thể chất và trí tuệ, quá trình học tập bị ảnh hưởng nghiêm trọng và có thể dẫn tới tự kỷ. Nguyên nhân chủ yếu gây ra tình trạng này được nhận định là những bất thường trong cấu trúc và chức năng của não do vấn đề về gen, rối loạn chuyển hóa, hiện tượng ngạt khi sinh, nhiễm trùng não…
Mất ý thức tạm thời, mất tập trung có thể là những biểu hiện của cơn động kinh.
2. Nguyên nhân gây bệnh động kinh
2.1 Yếu tố di truyền làm tăng nguy cơ mắc bệnh động kinh
Các nhà khoa học cho biết, một số loại động kinh sẽ có sự liên kết với các gen cụ thể. Tuy nhiên, những gen này chỉ là khiến người bệnh nhạy cảm hơn khi bị tác động bởi môi trường có tiềm ẩn nguy cơ động kinh. Cũng có nghĩa, yếu tố gen chỉ có thể tác động chứ không phải quyết định và chắc chắn gây bệnh.
Các nghiên cứu lâm sàng cũng cho thấy, yếu tố gen cũng là nguyên nhân chính gây nên bệnh động kinh. Đặc biệt thể động kinh toàn thể có thể di truyền với một tỷ lệ nhất định từ bố mẹ hoặc ông bà sang con cháu. Theo đó, nếu bố hoặc mẹ có tiền sử mắc động kinh thì tỷ lệ con mắc bệnh cũng cao hơn. Trong đó, những người trưởng thành bị động kinh nguyên phát, không tìm ra được nguyên nhân gây bệnh sẽ có khả năng di truyền sang con cái cao nhất.
Kết quả nghiên cứu và thống kê cho thấy, tỷ lệ di truyền bệnh động kinh qua các thế hệ trung bình là khoảng 2%.
– Nếu bố mẹ bị động kinh sẽ có tỷ lệ di truyền sang con là 5%, tỷ lệ này đối với dạng động kinh toàn thể sẽ cao hơn, ở mức từ 9 – 12%.
– Nếu mẹ bị động kinh thì tỷ lệ thai nhi trong bụng mắc bệnh là 5%. Nếu có bố bị động kinh, con sinh ra sẽ có tỷ lệ mắc bệnh khoảng 2 – 4%.
2.2 Chấn thương sọ não
Những tai nạn nghiêm trọng có thể khiến cho vùng nào bị chấn thương, khiến hoạt động phóng điện của não xảy ra bất thường. Đây là một trong những nguyên nhân gây động kinh.
Ngoài ra, những bệnh gây tổn thương não như khối u trong não, đột quỵ… sẽ gây rối loạn hệ thần kinh trung ương, làm cho hoạt động não có nhiều thay đổi. Nguy cơ mắc bệnh động kinh cũng vì vậy mà tăng lên.
2.3 Một số bệnh lý có thể gây bệnh động kinh
Các bệnh lý như viêm màng não, viêm não, cấu trúc não bất thường cũng được cho là nguyên nhân gây bệnh động kinh.
Các trường hợp mẹ bị nhiễm trùng, thiếu dinh dưỡng, em bé sinh ra dễ bị tổn thương não và mắc chứng động kinh. Trẻ nhỏ bị sốt cao, co giật kéo dài cũng dễ mắc bệnh này.
Các tổn thương, bệnh lý ở não có thể là nguyên nhân gây động kinh.
2.4 Sử dụng thuốc, chất kích thích
Việc sử dụng các loại thuốc chống trầm cảm, những chất kích thích (rượu bia, thuốc lá, ma túy…) cũng là một trong những nguyên nhân gây khởi phát cơn động kinh.
Qua đây có thể thấy bệnh động kinh tiềm ẩn rất nhiều nguy hiểm. Khi thấy người thân có các triệu chứng của bệnh, bạn cần đưa họ đi khám chuyên khoa nội thần kinh sớm để được chẩn đoán và điều trị, hạn chế nguy cơ tái phát và biến chứng.
