Tình trạng sốc phản vệ là một phản ứng dị ứng nghiêm trọng và có thể đe dọa tính mạng nếu không điều trị kịp thời. Nếu con bị sốc phản vệ, cha mẹ càng xử lý nhanh bao nhiêu thì con càng khỏi nhanh và giảm thiểu nguy hiểu cho tính mạng của trẻ. Cùng tìm hiểu về vấn đề này qua bài viết sau.
Menu xem nhanh:
1. Tìm hiểu những thông tin về sốc phản vệ ở trẻ em
Sốc phản vệ ở trẻ là một biến chứng dị ứng nguy hiểm, xảy ra khi cơ thể tiếp tục tiếp xúc với dị nguyên lần thứ hai và phản ứng quá mẫn tức thì. Đây là một tình trạng cấp tính có thể gây ra những triệu chứng đáng lo ngại như hạ huyết áp, suy hô hấp cấp, và thậm chí là suy tim, gây ảnh hưởng đến hoạt động bơm máu của tim.
Sốc phản vệ có đặc điểm là phát triển nhanh chóng, thường xảy ra ngay lập tức hoặc trong vòng 30 phút sau tiếp xúc. Nếu triệu chứng xuất hiện sớm, tình trạng bệnh thường nặng, và tỷ lệ tử vong cao.
Sốc phản vệ ở trẻ là một tai nan rất nguy hiểm
Sốc phản vệ có thể xảy ra ở mọi độ tuổi, nhưng thường xảy ra ở trẻ từ 6 tháng trở lên. Khi độ tuổi này, trẻ thường đã có khả năng vận động, chơi đùa và dễ tiếp xúc với các chất gây sốc phản vệ. Một số trường hợp sốc phản vệ cũng có thể xảy ra ở trẻ nhỏ. Vì vậy, gia đình cần chú ý quan sát sức khỏe của trẻ để nhận biết sớm các biểu hiện liên quan đến sốc phản vệ và biết cách xử trí để tránh những tình huống bệnh tật đáng tiếc xảy ra.
2. Nguyên nhân dẫn đến khả năng sốc phản vệ ở trẻ
Sốc phản vệ ở trẻ có nguyên nhân do nhiều yếu tố khác nhau, và có ba nguyên nhân chính gây ra hiện tượng này. Đầu tiên là sử dụng một số loại thuốc như kháng sinh, chống viêm, gây tê, vaccin, huyết thanh,… Tiếp theo là thức ăn và nọc của côn trùng như ong, kiến,…
Các loại thuốc có nguy cơ cao gây sốc phản vệ hoặc triệu chứng dị ứng thuốc bao gồm nhóm penicillin, vancomycin, chloramphenicol trong nhóm kháng sinh, mofen, salicylate trong nhóm chống viêm, novocain trong nhóm gây tê, cùng với các loại vắc xin, huyết thanh và một số loại thuốc khác phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe của trẻ. Trong trường hợp phụ huynh đã biết rằng trẻ dị ứng với thành phần của một loại thuốc nào đó, họ nên thông báo cho bác sĩ để tránh tình trạng này. Ngoài ra, việc sử dụng thuốc vào cơ thể thông qua bất kỳ phương pháp nào (tiêm, uống, nhỏ mắt, thoa ngoài da,…) cũng có thể là nguyên nhân dẫn đến sốc phản vệ.
Thức ăn cũng là một nguyên nhân chính gây sốc phản vệ ở trẻ em, bao gồm một số loại hải sản như cá ngừ, cá thu, ốc, tôm,… cũng như lạc, dứa, trứng, sữa,… Do đó, khi cho trẻ ăn các loại thực phẩm này lần đầu, phụ huynh cần quan sát và theo dõi tình trạng sức khỏe của bé để nhận biết các thực phẩm gây sốc phản vệ. Trong những trường hợp trẻ gặp phản ứng sốc phản vệ do thức ăn, thông thường triệu chứng xuất hiện sau khoảng 30 phút.
Có nhiều nguyên nhân có thể gây sốc phản vệ ở trẻ
Một nguyên nhân khác gây sốc phản vệ ở trẻ là do nọc côn trùng như ong, kiến, nhện, rắn, bò cạp… Khi trẻ bị sốc phản vệ do côn trùng cắn hoặc đốt, các triệu chứng xuất hiện nhanh chóng, thường trong vài giây đến vài phút sau đó. Gia đình cần chú ý giữ môi trường xung quanh sạch sẽ và không có côn trùng gây nguy hiểm.
3. Những dấu hiệu và cách xử trí khi trẻ bị sốc phản vệ
3.1. Dấu hiệu của tình trạng sốc phản vệ ở trẻ em
Sốc phản vệ ở trẻ có hai giai đoạn chính, bao gồm giai đoạn khởi phát và giai đoạn toàn phát. Trong giai đoạn khởi phát, trẻ có những dấu hiệu sức khỏe ban đầu như sự bồn chồn, khó thở, toát mồ hôi, ngứa tay chân, tim đập nhanh,…
Trong giai đoạn toàn phát, các biểu hiện của sốc phản vệ trở nên nghiêm trọng hơn và ảnh hưởng đến các cơ quan trong cơ thể bao gồm hệ hô hấp, hệ tim mạch, hệ thần kinh, hệ tiêu hóa. Ngoài ra, cơ thể trẻ cũng có thể trải qua các tình trạng như phù, mày đay, mẩn đỏ, toát mồ hôi nhiều, mệt mỏi,…
Sốc phản vệ ở trẻ được chia thành ba mức độ từ nhẹ đến nặng như sau:
– Mức độ nhẹ: người bệnh có cảm giác chóng mặt, đau đầu, xuất hiện nổi mẩn đỏ hoặc mày đay, sưng phù có thể gây ngứa, huyết áp giảm, nhịp tim đập nhanh và khó thở.
– Mức độ trung bình: xuất hiện các triệu chứng như choáng váng, khó thở nghiêm trọng, da tái xanh, huyết áp hạ, co giật.
– Mức độ nặng: các triệu chứng xảy ra nhanh chóng, người bệnh phải đối mặt với các triệu chứng đáng lo ngại như co giật, mất ý thức, huyết áp không đo được, da toàn thân tái xanh, có thể ngừng thở và có nguy cơ tử vong cao nếu không được cấp cứu kịp thời.
Nếu không phát hiện và xử trí sốc phản vệ kịp thời, bệnh có thể tiến triển thành giai đoạn nặng và gây ra các biến chứng và tình huống nguy hiểm. Do đó, gia đình cần chú ý đến các hoạt động và nhận thấy bất thường về sức khỏe của trẻ để phòng tránh tác nhân có hại và phát hiện bệnh càng sớm càng tốt.
3.2. Cách xử trí tình trạng sốc phản vệ
Cách xử lý sốc phản vệ ban đầu là rất quan trọng để hạn chế sự tiến triển nặng của bệnh. Khi trẻ bị sốc phản vệ, người thân cần thực hiện các bước sau:
Sơ cứu kịp thời và đưa trẻ đến cơ sở y tế là phương án tốt nhất để bảo vệ tính mạng cho trẻ
– Đặt trẻ nằm thấp đầu và kê chân cao. Trong trường hợp trẻ nôn mửa, họ nên nằm nghiêng.
– Tránh cho trẻ tiếp xúc với tác nhân gây phản vệ. Nếu sốc phản vệ do thuốc, ngừng ngay việc tiêm hoặc uống thuốc.
– Hỗ trợ đường thở của trẻ, giúp làm sạch đường hô hấp và đo huyết áp thường xuyên. Nếu cần thiết, lấy đờm dãi cho bệnh nhân. Tránh tập trung quá nhiều người xung quanh trẻ.
– Nếu có khả năng, tiêm Adrenalin cho trẻ. Chú ý tiêm theo liều lượng phù hợp với trẻ và chỉ cho người có chuyên môn thực hiện tiêm.
– Khi đưa trẻ đến bệnh viện, người thân cần cung cấp thông tin chi tiết về tình trạng sức khỏe của trẻ và nêu rõ nguyên nhân gây phản vệ cũng như việc tiêm Adrenalin nếu có. Bác sĩ sẽ dựa vào tình trạng của trẻ để đưa ra quyết định về việc sử dụng thuốc và thiết bị y tế để kiểm soát bệnh. Đồng thời, trẻ sẽ được theo dõi và quan sát sát xao tại bệnh viện.
Trên đây là những thông tin cần thiết liên quan đến sốc phản vệ ở trẻ em mà các phụ huynh cần lưu ý để phát hiện bệnh sớm nhất có thể.
