Xét nghiệm chẩn đoán lao phổi thường được sử dụng như chụp X-quang, lấy mẫu bệnh phẩm, nuôi cấy đờm…Đây là bệnh truyền nhiễm phổ biến ở Việt Nam và lây lan nhanh nên việc phát hiện, điều trị sớm, triệt để là rất cần thiết.
Theo các chuyên gia y tế, nguyên nhân gây bệnh là do vi khuẩn Mycobacterium tuberculosis. Vi khuẩn lao lan truyền trong không khí từ người này sang người nọ. Khi một người hít phải vi khuẩn lao, chúng sẽ khu trú ở phổi và bắt đầu sinh sản. Từ đây chúng có thể vào bằng đường máu đến nhiều nơi khác của cơ thể như thận, xương sống, não. Người mắc bệnh lao thường lây cho những người tiếp xúc thường xuyên như trong gia đình, bè bạn, đồng nghiệp.
Nguyên nhân gây bệnh lao là do vi khuẩn Mycobacterium tuberculosis thường lan truyền trong không khí từ người này sang người nọ.
Xét nghiệm chẩn đoán lao phổi
Chụp X-quang là một phương pháp chẩn đoán hình ảnh phổ biến, giúp phát hiện những tổn thương nghi ngờ lao ở phổi. Chụp phim X-quang chẩn đoán bệnh lao có độ đặc hiệu thấp, một hình ảnh bất thường trên phổi có thể do rất nhiều nguyên nhân, và lao chỉ là một trong những nguyên nhân, vì vậy phim X-quang không thể đủ để khẳng định một trường hợp bị bệnh lao.
Chụp X-quang thường sử dụng để khẳng định một trường hợp nghi ngờ lao, sau đó cần những xét nghiệm tiếp theo để tìm vi khuẩn lao.
Mẫu bệnh phẩm đờm
Lấy mẫu bệnh phẩm đờm để đem đi soi tươi hoặc nuôi cấy, nhuộm màu là một biện pháp giúp chẩn đoán lao phổi
Có hai phương pháp để tìm vi khuẩn Mycobacterium tuberculosis trong đờm thông qua xét nghiệm nhuộm hoặc nuôi cấy bệnh phẩm đờm, mục đích chung của cả hai xét nghiệm là có thể thấy vi khuẩn lao bị nhuộm màu trong bệnh phẩm đờm.
Các vi khuẩn thông thường được xác định thông qua việc nhuộm màu lên trên bề mặt vi khuẩn. Vi khuẩn khác nhau sẽ có bị nhuộm màu khác nhau với những hóa chất nhuộm khác nhau, điều này giúp phân biệt các loại vi khuẩn.
Vi khuẩn lao Mycobacterium tuberculosis có lớp thành dầy và chứa acid có tên là mycoloic, do đó không bị nhuộm màu rõ với hầu hết cá loại hóa chất, trên thực tế rất khó nhuộm màu vi khuẩn Mycobacterium bằng phương pháp nhuộm thông thường.
Soi đờm dưới kính hiển vi
Nhuộm soi đờm là phương pháp làm màu nhuộm thấm vào các acid ở tế bào của vi khuẩn. Tuy nhiên phương pháp nhuộm soi đờm không cho phép phân biệt vi khuẩn lao với các vi khuẩn khác, điều này làm khó khăn cho chẩn đoán những bệnh do vi khuẩn lao hoặc vi khuẩn lao không điển hình hay gặp ở người nhiễm HIV. Phương pháp này có độ nhậy thấp, do vậy mà vẫn có nhiều trường hợp người bệnh có tình trạng bệnh lao hoạt động không mà không được phát hiện.
Nuôi cấy định danh vi khuẩn lao
Người bệnh cần tới bệnh viện để được thăm khám, chỉ định làm các xét nghiệm, kiểm tra cần thiết nhằm chẩn đoán đúng bệnh
Với xét nghiệm này, đờm được đưa vào một môi trường nuôi cấy với những điều kiện nhiệt độ, thành phần không khí phù hợp nhất cho sự phát triển của vi khuẩn lao. Kỹ thuật viên phòng xét nghiệm sẽ kiểm tra xem vi khuẩn có phát triển hay không. Vì vi khuẩn lao phát triển rất chậm, thời gian cần thiết từ 3 tới 4 tuần hoặc nhiều hơn. Nếu có vi khuẩn lao trong đờm, vi khuẩn lao sẽ phát triển thành các khuẩn lạc có hình tròn, kết quả nuôi cấy được coi là dương tính.
Nếu bệnh nhân nghi ngờ là lao phổi mà không lấy được đờm làm xét nghiệm, có thể lấy các dịch khác của cơ thể để tìm Mycobacterium tuberculosis như: dịch dạ dày vào buổi sáng, tăm bông ngoáy hầu họng hay dịch phế quản khi soi phế quản.
Khi được chẩn đoán lao phổi, người bệnh cần tuân thủ theo đúng phác đồ điều trị của bác sĩ để loại bỏ sớm bệnh, tránh lây lan sang những người xung quanh.
