U xơ tuyến tiền liệt là một bệnh lý thường gặp ở độ tuổi trung niên, tiến triển từ từ và thường chỉ gây ra triệu chứng sau năm 50 tuổi. Tìm hiểu u xơ tuyến tiền liệt là gì, có triệu chứng như thế nào và cách hỗ trợ điều trị ra sao là điều rất cần thiết. Theo thống kê tại Việt Nam hiện nay có tới 45 – 75 % nam giới trong độ tuổi từ 45 – 75 tuổi mắc bệnh này, tuổi càng cao thì nguy cơ mắc bệnh càng lớn.
Menu xem nhanh:
U xơ tuyến tiền liệt là gì?
U xơ tuyến tiền liệt không phải là bệnh lý ác tính mà là sự phì đại lành tính của tuyến tiền liệt xảy ra ở nam giới lớn tuổi .
Trước hết cần hiểu u xơ tuyến tiền liệt không phải là bệnh lý ác tính mà là sự phì đại lành tính của tuyến tiền liệt xảy ra ở nam giới lớn tuổi . Do đó u xơ tuyến tiền liệt còn có tên gọi khác là phì đại tuyến tiền liệt lành tính. Tuyến tiền liệt bao quanh niệu đạo, là ống dẫn nước tiểu từ bàng quang ra ngoài cơ thể. Tuyến tiền liệt càng lớn, nó có thể ép hoặc chặn một phần niệu đạo, làm xuất hiện các triệu chứng rối loạn về tiểu tiện (đái khó, tia nước tiểu yếu, đái dắt, đái đêm nhiều lần…).
U xơ tiền liệt tuyến có thể là một phần bình thường của quá trình lão hóa ở nam giới, gây ra bởi những thay đổi trong cân bằng hormone và phát triển tế bào.
Triệu chứng của u xơ tuyến tiền liệt
Đi tiểu nhiều và thường xuyên muốn đi tiểu là một trong những triệu chứng thường gặp của u xơ tuyến tiền liệt.
Mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng của những người có u xơ tuyến tiền liệt là khác nhau nhưng nhìn chung các triệu chứng có xu hướng xấu dần theo thời gian.
Các dấu hiệu và triệu chứng thường gặp của u xơ tuyến liệt thường gặp bao gồm:
- Đi tiểu nhiều và thường xuyên muốn đi tiểu
- Tăng số lần đi tiểu vào ban đêm (tiểu đêm)
- Tiểu khó
- Tiểu ngập ngừng
- Cảm giác tiểu không hết
- Tiểu nhỏ giọt
Các dấu hiệu và triệu chứng u xơ tuyến tiền liệt ít gặp hơn có thể là:
- Nhiễm trùng đường tiết niệu
- Không thể đi tiểu
- Có lẫn máu trong tiểu
Mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng không liên quan tới kích thước của tuyến tiền liệt.
Nguyên nhân gây u xơ tuyến tiền liệt
Hầu hết nam giới vẫn tiếp tục tăng trưởng tuyến tiền liệt trong suốt cuộc đời. Trong nhiều trường hợp, tăng trưởng này sẽ gây ra tình trạng phì đại tuyến tiền liệt, kéo theo các triệu chứng tiết niệu hoặc ngăn chặn đáng kể lưu lượng nước tiểu.
Nguyên nhân gây u xơ tuyến tiền liệt vẫn chưa được xác định rõ ràng. Tuy nhiên có thể là do sự thay đổi trong nồng độ hormone giới tính ở nam giới lớn tuổi.
Các yếu tố nguy cơ
U xơ tiền liệt tuyến có thể là một phần bình thường của quá trình lão hóa ở nam giới, gây ra bởi những thay đổi trong cân bằng hormone và phát triển tế bào.
Các yếu tố làm tăng nguy cơ phát triển u xơ tuyến tiền liệt bao gồm:
- Lão hóa: u xơ tuyến tiền liệt hiếm khi biểu hiện triệu chứng ở nam giới dưới 40 tuổi. Khoảng 1/3 các trường hợp mắc bệnh có các triệu chứng từ trung bình đến nặng ở tuổi 60.
- Tiền sử gia đình: những người có bố, anh em trai bị u xơ tuyến tiền liệt có nguy cơ cao mắc bệnh.
- Chủng tộc: u xơ tuyến tiền liệt ít phổ biến ở nam giới châu Á hơn so với người da trắng và da đen. Đàn ông da đen có thể gặp các triệu chứng ở độ tuổi trẻ hơn người da trắng.
- Bệnh tiểu đường và bệnh tim: nghiên cứu cho thấy rằng bệnh tiểu đường, cũng như bệnh tim và việc sử dụng các thuốc chẹn beta, có thể làm tăng nguy cơ của u xơ tuyến tiền liệt.
- Lối sống: béo phì có thể làm tăng nguy cơ phát triển u xơ tuyến tiền liệt trong khi tập thể dục giúp làm giảm nguy cơ này.
Hỗ trợ điều trị u xơ tuyến tiền liệt
U xơ tuyến tiền liệt thường được hỗ trợ điều trị bằng thuốc hoặc phẫu thuật.
Lưu ý không phải tất cả các trường hợp u xơ tuyến tiền liệt đều phải hỗ trợ điều trị.
Với những người có các triệu chứng u xơ tuyến tiền liệt nhẹ, không ảnh hưởng nhiều tới sức khỏe, thường không phải hỗ trợ điều trị. Tuy nhiên cần phải theo dõi để xem tình trạng bệnh có tiến triển nặng hơn hay không, đặc biệt có cần phải PSA để xem có bị ung thư tuyến tiền liệt hay không mà xử trí kịp thời.
- Hỗ trợ điều trị nội khoa: những người có triệu chứng rối loạn tiểu tiện ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày thì trước mắt cần hỗ trợ điều trị bằng thuốc. Thuốc được sử dụng phổ biến hiện nay trong hỗ trợ điều trị u xơ tuyến tiền liệt là nhóm thuốc ức chế alpha 1 (alfuzosin (Xatral), terazosin (Hytrin), doxazosin, prazosin và tamsulosin). Loại thuốc này có tác dụng làm giãn cơ trơn thành mạch, tuyến tiền liệt và cổ bàng quang giúp làm giảm bớt tình trạng tắc nghẽn niệu đạo do phì đại tuyến tiền liệt. Ngoài ra còn một số thuốc khác như các thuốc kháng androgen như ức chế men 5-alpha-reductase nh finasteride (Proscar) và dutasteride thường được dùng phối hợp với thuốc trên để làm giảm triệu chứng.
- Hỗ trợ điều trị ngoại khoa: hiện nay phương pháp hỗ trợ điều trị ngoại khoa được áp dụng phổ biến nhất là cắt bỏ tuyến tiền liệt nội soi qua đường niệu đạo. Nếu tuyến tiền liệt quá to, không sử dụng được phương pháp nội soi thì phải mổ bóc u xơ tuyến tiền liệt.
