Hen phế quản là một bệnh lý mãn tính đường hô hấp gây ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Việc lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp không chỉ giúp kiểm soát triệu chứng mà còn ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ cung cấp một số thông tin về triệu chứng thường gặp ở căn bệnh này.
Menu xem nhanh:
1. Tổng quan về bệnh hen phế quản
Hen phế quản hay còn được gọi là bệnh hen suyễn là một tình trạng viêm mạn tính của đường hô hấp, đặc trưng bởi tình trạng viêm và tăng phản ứng của đường dẫn khí. Khi gặp các yếu tố kích thích, đường thở vốn nhạy cảm của người bệnh sẽ phản ứng quá mức, dẫn đến co thắt phế quản, phù nề niêm mạc và tăng tiết dịch nhầy. Hệ quả là xuất hiện các triệu chứng điển hình như: khó thở, thở khò khè, tức ngực và ho.
Mức độ nghiêm trọng của cơn hen có thể khác nhau giữa các bệnh nhân, tùy thuộc vào cơ địa và mức độ tiếp xúc với các yếu tố kích thích. Mặc dù hen suyễn hiện chưa có phương pháp điều trị dứt điểm, nhưng nếu người bệnh tuân thủ đúng phác đồ điều trị và tránh các yếu tố khởi phát, bệnh có thể được kiểm soát hiệu quả, giúp nâng cao chất lượng cuộc sống.
Mức độ nghiêm trọng của cơn hen có thể khác nhau giữa các bệnh nhân, tùy thuộc vào cơ địa và mức độ tiếp xúc với các yếu tố kích thích.
2. Nguyên nhân gây hen suyễn
Hen suyễn là bệnh có cơ chế bệnh sinh phức tạp, thường liên quan đến sự tương tác giữa yếu tố cơ địa (di truyền) và yếu tố môi trường. Các nguyên nhân chính khởi phát cơn hen có thể chia thành hai nhóm:
2.1. Các yếu tố dị ứng (dị nguyên)
Đây là nhóm nguyên nhân phổ biến nhất, bao gồm:
– Dị nguyên ở đường hô hấp: như bụi bặm, phấn hoa,… Ngoài ra, một số hóa chất công nghiệp như bụi kim loại, khói xăng dầu, hơi sơn cũng có thể là dị nguyên.
– Dị nguyên thực phẩm: gồm các loại thực phẩm dễ gây dị ứng như hải sản (tôm, cua, sò, cá…), trứng, thịt gà, lạc (đậu phộng),…
– Thuốc: một số loại thuốc như aspirin, penicillin và các kháng sinh khác cũng có thể kích hoạt cơn hen ở người nhạy cảm.
2.2. Các yếu tố không dị ứng
Nhiễm khuẩn hô hấp: Các bệnh lý nhiễm trùng đường hô hấp trên như viêm mũi, viêm xoang, viêm họng, viêm amiđan… có thể làm khởi phát hoặc làm nặng thêm các cơn hen, đặc biệt ở những người có cơ địa dị ứng.
– Yếu tố di truyền: Nếu trong gia đình có người bị hen suyễn, nguy cơ mắc bệnh của các thành viên khác sẽ cao hơn.
– Tâm lý và thần kinh: Căng thẳng, lo âu, stress, rối loạn tâm thần hoặc sang chấn tâm lý đều có thể là yếu tố thúc đẩy hoặc làm nặng thêm bệnh.
– Rối loạn nội tiết hoặc sinh lý: như rối loạn tình dục, thay đổi nội tiết tố ở phụ nữ cũng có thể liên quan đến các cơn hen.
3. Giải đáp các vấn đề về bệnh hen suyễn
Cơn hen suyễn thường khởi phát đột ngột, đặc biệt vào ban đêm, sau khi tiếp xúc với các yếu tố kích thích. Người bệnh cảm thấy khó thở, đặc biệt là khi thở ra, đến mức phải ngồi dậy để dễ thở hơn. Có thể nghe rõ tiếng thở rít hoặc khò khè. Bên cạnh đó, bệnh nhân có thể ho nhiều, khạc đờm và trong một số trường hợp, lồng ngực có thể bị biến dạng do các cơn khó thở lặp lại.
3.1. Hen phế quản có lây không?
– Hen suyễn không phải là bệnh truyền nhiễm, không do vi khuẩn hay virus gây ra nên không lây từ người này sang người khác qua tiếp xúc, hô hấp hay sinh hoạt chung. Vì vậy, người bệnh hen suyễn không gây nguy hiểm lây nhiễm cho người xung quanh.
– Tuy nhiên, bệnh lại có yếu tố di truyền, tức là nếu trong gia đình có người mắc hen suyễn (đặc biệt là bố hoặc mẹ), thì nguy cơ các thành viên khác mắc bệnh sẽ cao hơn.
3.2. Đối tượng có nguy cơ mắc hen phế quản
– Người có cơ địa dị ứng, hay bị viêm mũi dị ứng, chàm, mề đay.
– Người có tiền sử gia đình mắc bệnh hen hoặc các bệnh dị ứng.
– Những người thường xuyên tiếp xúc với tác nhân kích thích đường hô hấp như khói bụi, hóa chất, lông động vật, khói thuốc lá…
– Trẻ nhỏ, người cao tuổi hoặc người có hệ miễn dịch yếu cũng dễ mắc bệnh hơn.
Những người thường xuyên tiếp xúc với tác nhân kích thích đường hô hấp như khói bụi, hóa chất, lông động vật, khói thuốc lá thường dễ mắc bệnh hen
3.3. Phòng ngừa bệnh hen phế quản bằng cách nào?
– Tránh tiếp xúc với dị nguyên: Giữ gìn môi trường sống sạch sẽ, tránh bụi bẩn, lông động vật, phấn hoa, nấm mốc, khói thuốc và hóa chất.
– Duy trì chế độ ăn phù hợp: Nếu đã biết dị ứng với thực phẩm nào, cần kiêng tuyệt đối thực phẩm đó.
– Phòng ngừa nhiễm khuẩn hô hấp: Như viêm họng, viêm mũi, cảm cúm… bằng cách giữ ấm, đeo khẩu trang khi ra ngoài, rửa tay thường xuyên.
– Giữ tâm lý ổn định: Tránh căng thẳng, lo âu quá mức – những yếu tố có thể làm khởi phát cơn hen.
– Tuân thủ theo những chỉ dẫn mà bác sĩ đã căn dặn.
4. Biện pháp điều trị hen suyễn
4.1. Nội khoa
– Thuốc kiểm soát hen suyễn dài hạn: Đây là biện pháp chính trong điều trị hen suyễn, giúp kiểm soát hen hàng ngày và hạn chế xuất hiện cơn hen cấp.
– Thuốc cắt cơn tác dụng nhanh để cải thiện các triệu chứng của cơn hen suyễn cấp ngay lập tức.
– Điều trị dị ứng có thể được đặt ra ở bệnh nhân hen suyễn dị ứng.
4.2. Lối sống
– Vận động cơ thể thường xuyên.
– Ăn uống hợp lý, bổ sung trái cây và rau xanh.
– Phòng tránh các tác nhân dễ gây khởi phát như: hạn chế tiếp xúc khói bụi, vệ sinh nhà cửa,…
Việc lựa chọn biện pháp điều trị còn tùy thuộc vào độ tuổi, triệu chứng của bệnh,… Người bệnh nên được theo dõi và tái khám định kỳ, để bác sĩ có thể đánh giá mức độ kiểm soát hen, sau đó sẽ có những điều chỉnh hợp lý về phác đồ điều trị trong thời gian tiếp theo.
Bệnh nhân bị hen suyễn nên ăn uống hợp lý, bổ sung trái cây và rau xanh
Việc điều trị hen phế quản cần sự kiên trì, tuân thủ đúng phác đồ và lối sống lành mạnh. Hai biện pháp điều trị trên đều mang lại hiệu quả nếu được áp dụng đúng cách và dưới sự hướng dẫn của bác sĩ. Đừng chủ quan với các triệu chứng hen suyễn – hãy chủ động chăm sóc sức khỏe để sống vui khỏe mỗi ngày.
