Ợ nóng là một triệu chứng phổ biến, nhưng nếu không được chẩn đoán và điều trị đúng cách, nó có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Vậy ợ nóng là gì, nguyên nhân nào gây ra hiện tượng này, và làm thế nào để chẩn đoán, điều trị ợ nóng hiệu quả?
Menu xem nhanh:
1. Ợ nóng là gì? Triệu chứng, nguyên nhân và biểu hiện
1.1. Triệu chứng ợ nóng được hiểu như thế nào?
Ợ nóng thường được mô tả là cảm giác nóng rát hoặc khó chịu ở vùng ngực, kéo dài từ phần dưới xương ức lên đến cổ họng. Cơn ợ nóng có thể xảy ra sau bữa ăn lớn, khi cúi người hoặc nằm xuống, và thường đi kèm với cảm giác chua trong miệng.
Triệu chứng này tuy không quá nguy hiểm nếu xảy ra đôi khi, nhưng nếu xuất hiện thường xuyên, ợ nóng có thể là dấu hiệu cảnh báo của các vấn đề tiêu hóa nghiêm trọng.
Ợ nóng thường được mô tả là cảm giác nóng rát hoặc khó chịu ở vùng ngực, kéo dài từ phần dưới xương ức lên đến cổ họng
1.2. Nguyên nhân gây ra triệu ợ nóng là gì?
Hiện tượng ợ nóng bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm cả yếu tố sinh lý và bệnh lý:
– Suy yếu cơ vòng thực quản dưới (LES): Cơ vòng thực quản dưới là cấu trúc cơ ngăn cách thực quản và dạ dày, có nhiệm vụ đóng kín để ngăn axit trào ngược. Nếu cơ này suy yếu, nó không đóng kín hoàn toàn, khiến axit dễ dàng đi ngược lên thực quản.
– Thoát vị hoành: Đây là tình trạng một phần của dạ dày bị đẩy lên qua cơ hoành, gây ảnh hưởng đến chức năng của cơ vòng thực quản dưới. Điều này làm tăng nguy cơ trào ngược axit và gây ợ nóng.
– Rối loạn chức năng tiêu hóa: Các bệnh lý như viêm loét dạ dày tá tràng, trào ngược dạ dày thực quản (GERD) làm tăng khả năng trào ngược axit.
– Ăn uống không điều độ: Ăn quá nhanh hoặc quá no khiến dạ dày căng đầy, tăng áp lực lên cơ vòng thực quản. Ngoài ra nếu tiêu thụ nhiều thực phẩm kích thích như đồ ăn cay nóng, chua, hoặc các loại đồ uống chứa cồn, cà phê cũng làm tăng tiết axit dạ dày.
– Thói quen sinh hoạt không lành mạnh: Nằm ngay sau bữa ăn làm axit dễ trào ngược lên thực quản do trọng lực bị giảm. Bên cạnh đó, hút thuốc lá ảnh hưởng tiêu cực đến chức năng của cơ vòng thực quản. Đặc biệt, tình trạng căng thẳng kéo dài làm tăng tiết axit, gây khó chịu cho hệ tiêu hóa.
– Thừa cân, béo phì, thai kỳ, tác dụng phụ của thuốc,..
1.3. Biểu hiện đi kèm của ợ nóng
Biểu hiện ợ nóng không chỉ dừng lại ở cảm giác nóng rát mà còn đi kèm với các triệu chứng sau:
– Đau hoặc cảm giác tức ngực, đặc biệt là sau bữa ăn.
– Ợ chua, đôi khi đắng kèm khó nuốt hoặc cảm giác nghẹn khi ăn.
– Ho kéo dài hoặc đau họng, nhất là vào buổi sáng.
Nếu ợ nóng xuất hiện liên tục và đi kèm với các biểu hiện trên, cần nhanh chóng thăm khám để tìm ra nguyên nhân và cách trị phù hợp.
Ợ nóng đôi khi đắng kèm khó nuốt hoặc cảm giác nghẹn khi ăn
2. Trị ợ nóng cần chẩn đoán đúng nguyên nhân
2.1. Tầm quan trọng của việc chẩn đoán đúng ợ nóng
Để trị ợ nóng hiệu quả, việc chẩn đoán chính xác nguyên nhân gốc rễ là điều tiên quyết. Nhiều người thường tự ý sử dụng các biện pháp hoặc thuốc không theo hướng dẫn, điều này không chỉ khiến triệu chứng tái phát mà còn làm bệnh nặng thêm.
Chẩn đoán đúng không chỉ giúp tìm ra nguyên nhân gây ợ nóng mà còn hỗ trợ xây dựng phác đồ điều trị tối ưu, giảm nguy cơ tái phát và hạn chế biến chứng.
2.2. Tham khảo phương pháp chẩn đoán ợ nóng đem lại hiệu quả cao hiện nay
Chẩn đoán ợ nóng thường cần sự hỗ trợ của các phương pháp kỹ thuật hiện đại. Dưới đây là ba phương pháp chẩn đoán được đánh giá cao hiện nay:
2.2.1. Nội soi tiêu hóa
Đây là phương pháp phổ biến giúp kiểm tra tình trạng thực quản, dạ dày và tá tràng. Nội soi không chỉ phát hiện các tổn thương, viêm loét mà còn giúp loại trừ các bệnh lý nghiêm trọng khác có thể gây triệu chứng ợ nóng.
2.2.2. Đo áp lực và nhu động thực quản (HRM)
Phương pháp HRM (High-Resolution Manometry) giúp đánh giá chính xác chức năng của cơ vòng thực quản và nhu động thực quản. Đây là bước tiến quan trọng trong việc chẩn đoán các rối loạn liên quan đến trào ngược và ợ nóng.
2.2.3. Đo pH thực quản 24 giờ
Đo pH thực quản là tiêu chuẩn vàng trong chẩn đoán trào ngược axit. Phương pháp này theo dõi sự thay đổi độ pH trong thực quản suốt 24 giờ, từ đó xác định mức độ trào ngược và mối liên hệ với các triệu chứng ợ nóng.
Thu Cúc TCI áp dụng toàn diện ba phương pháp trên trong chẩn đoán ợ nóng. TCI không chỉ đảm bảo quy trình chẩn đoán chính xác, nhanh chóng mà còn đặc biệt đi đầu trong đo áp lực và nhu động thực quản HRM cùng đo pH thực quản 24 giờ.
Bác sĩ Thu Cúc TCI đang áp dụng toàn đo HRM thực quản cho bệnh nhân
3. Trị ợ nóng như thế nào?
Điều trị ợ nóng cần tập trung vào việc giảm triệu chứng và giải quyết nguyên nhân gốc rễ. Phương pháp điều trị bao gồm thay đổi lối sống, áp dụng các biện pháp y khoa và sử dụng thuốc theo chỉ định.
Trước hết, người bệnh cần thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh, tránh các thực phẩm và thói quen gây kích thích như đồ cay nóng, chất kích thích, hay nằm ngay sau bữa ăn. Ngoài ra, duy trì cân nặng hợp lý và hạn chế căng thẳng cũng là yếu tố quan trọng giúp kiểm soát triệu chứng.
Đối với trường hợp ợ nóng do bệnh lý, các biện pháp điều trị y khoa sẽ được bác sĩ chỉ định tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng và nguyên nhân cụ thể. Những phương pháp này có thể bao gồm can thiệp điều trị nội khoa hoặc các kỹ thuật khác để giảm sự trào ngược axit.
Tại bệnh viện TCI, phác đồ điều trị luôn được cá nhân hóa dựa trên kết quả chẩn đoán và tình trạng của từng bệnh nhân. Đây là lý do khiến nhiều bệnh nhân tin tưởng lựa chọn TCI làm nơi thăm khám và điều trị các vấn đề liên quan đến ợ nóng.
Ợ nóng không chỉ gây khó chịu mà còn có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng nếu không được chẩn đoán và điều trị đúng cách. Việc áp dụng các phương pháp chẩn đoán hiện đại giúp người bệnh sớm tìm ra nguyên nhân và xây dựng phác đồ trị ợ nóng đem lại hiệu quả.
