Chuyển giao thời tiết, đặc biệt vào mùa hè nắng nóng dễ khiến đột quỵ xảy ra ở bất kỳ người nào bị tăng huyết áp, bệnh tỏ ra nguy hiểm hơn ở những người cao tuổi.
Đột quỵ hay còn gọi là cơn tai biến mạch máu não có thể xảy quanh năm nhưng bệnh phổ biến gặp vào những khi thay đổi thời tiết (nắng quá, lạnh quá). Đây là nguyên nhân gây tử vong được xếp thứ 3 chỉ sau bệnh tim mạch và ung thư. Theo thống kê mỗi năm trên thế giới có khoảng 5 triệu người bị đột quỵ, riêng ở nước ta có mỗi năm có khoảng 200.000 người, trong đó tử vong có khoảng 100.000 người.
Choáng váng bất chợt là có thể là dấu hiệu cảnh báo tiền đột quỵ
Nguyên nhân gây đột quỵ
Đột quỵ là tình trạng thiếu máu não đột ngột, máu đến rất ít hoặc không đến nuôi não, tình trạng này có thể do hẹp hoặc tắc động mạch não. Khi máu lên não bị thiếu dẫn tới các tế bào não bộ sẽ ngưng hoạt động và có thể bị chết trong vài phút. Đây là nguyên nhân dẫn đến cơ thể yếu, tê bì, tê liệt nửa người, không nói được, miệng méo, thậm chí có thể tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời. Rất nhiều trường hợp được cứu sống nhưng có thể bị tàn phế suốt đời, giảm tuổi thọ và mất khả năng lao động,…
Đột quỵ là do những tổn thương ở mạch máu gây xuất huyết não. Bệnh phổ biến gặp ở những người trên 55 tuổi, đặc biệt những người có bệnh tăng huyết áp hoặc người bị đái tháo đường, người mắc chứng béo phì, người bị rối loạn lipid máu, người nghiện rượu bia, thuốc lá, người thường xuyên căng thẳng đầu óc, stress. Trong đó, tăng huyết áp là nguyên nhân đầu tiên, phổ biến gây đột quỵ, tăng huyết áp có thể gây ra hiện tượng tắc mạch máu não và do chảy máu não tăng huyết áp có kèm theo xơ vữa động mạch làm hẹp lòng động mạch gây cản trở lưu thông dòng máu, hình thành cục máu đông và gây tắc mạch.
Tư thế nằm nghiêng trên mặt phẳng tốt cho bệnh nhân bị đột quỵ
Dấu hiệu cảnh báo đột quỵ
Khi thấy nhức đầu, choáng váng, ngáp vặt liên tục, tê nửa người và có dấu hiệu tăng huyết áp, người cảm giác bừng bừng thì cần cẩn thận, có thể là những dấu hiệu tiền triệu của cơn đột quỵ. Đột quỵ thường khởi phát bằng các triệu chứng như đau nhức đầu, chóng mặt, mất định hướng, yếu một tay, một chân cùng phía, miệng méo, nhân trung lệch sang bên lành, nói khó. Đột quỵ khi phát hiện muộn người bệnh thường bị hôn mê, mất tự chủ khi đại, tiểu tiện.
Lưu ý trong sơ cứu và phòng bệnh
Ngay khi phát hiện triệu chứng của đột quỵ, cần nới lỏng quần áo và để người bệnh nằm ở trên một mặt phẳng, ở tư thế nằm nghiêng để tránh nguy cơ bị sặc do các chất tiết ra từ miệng. Ở thời điểm này, tuyệt đối không cho người bệnh ăn uống bất kỳ một loại thuốc nào khi nghi ngờ bệnh nhân bị đột quỵ.
Khẩn trương đưa người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất là nguyên tắc vàng trong cấp cứu người bị đột quỵ
Trường hợp bệnh nhân có dấu hiệu đột quỵ nhưng vẫn còn tỉnh táo, cần bảo người bệnh thở đều và thật sâu nhằm giúp máu lưu thông lên não tốt hơn. Và sau đó lập tức đưa người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất để được cấp cứu kịp thời, khẩn trương là nguyên tắc trong cấp cứu bệnh nhân đột quỵ.
Vì đột quỵ thường xảy ra một cách bất ngờ, do đó việc đề phòng đột quỵ cần thiết loại trừ các yếu tố nguy cơ đồng thời phòng ngừa tái phát đối với bệnh nhân bị đột quỵ.
Những người có bệnh cao huyết áp, đái tháo đường, tim mạch, …cần được khám bệnh định kỳ, đặc biệt là những người có bệnh về tăng huyết áp.
Cảnh giác với sự thay đổi đột ngột của thời tiết, quá nóng hoặc quá lạnh.
Chế độ dinh dưỡng có vai trò quan trọng giúp phòng ngừa bệnh: Chế độ dinh dưỡng hợp lý để hạn chế xơ vữa động mạch như: tránh ăn mỡ động vật, nên ăn nhiều cá, bổ sung chất xơ từ rau xanh, uống đủ lượng nước hàng ngày
Đối với những người nghiện thuốc lá, bia rượu cần bỏ và duy trì thói quen sinh hoạt khoa học, bao gồm chế độ dinh dưỡng và chế độ tập luyện thể dục thể thao đều đặn, vừa sức.
