Steroid là gì và công dụng của chúng như thế nào là điều mà không phải ai cũng biết. Bài viết này gửi đến quý độc giả những thông tin hữu ích và quan trọng giúp bạn sử dụng steroid một cách hiệu quả và an toàn.
Menu xem nhanh:
1. Steroid là gì, có những loại nào?
Steroid, một nhóm hormon tổng hợp quan trọng trong y học, được chia thành hai loại chính: steroid đồng hóa và corticosteroid. Mỗi loại này có một chức năng và mục đích khác nhau, được ứng dụng trong các trường hợp riêng.
Steroid đồng hóa, một loại hormone nam giới phiên bản tổng hợp, có khả năng thúc đẩy sự hình thành cơ bắp và giảm lượng mỡ tích tụ trong cơ thể. Chúng có thể hỗ trợ điều trị chậm dậy thì, mất khối lượng cơ do bệnh hoặc tình trạng nam giới có chức năng tinh hoàn kém.
Corticosteroid là một loại chất chống viêm được sử dụng để điều trị các vấn đề như hen suyễn, da, hệ miễn dịch và các cơ quan khác, bao gồm dị ứng và bệnh tự miễn. Có thể sử dụng corticosteroid dưới dạng thuốc uống, tiêm hoặc kem bôi để điều trị viêm khớp, da liễu và các bệnh khác liên quan đến các vấn đề kể trên.
Corticosteroid liều thấp thường được dùng trong điều trị hen suyễn
Cần lưu ý rằng việc sử dụng steroid phải được chỉ định và theo dõi bởi bác sĩ. Tác dụng phụ nghiêm trọng có thể xảy ra do lạm dụng hoặc sử dụng không đúng cách; chúng có thể ảnh hưởng đến cân bằng hormone và rối loạn trong sự phát triển chiều cao và tình dục của thanh thiếu niên.
2. Các chức năng chính của steroid là gì?
Cùng tìm hiểu kỹ hơn về chức năng của từng loại steroid: steroid đồng hóa và Corticosteroid.
2.1. Đối với steroid đồng hóa
Steroid đồng hóa có thể hoạt động tốt cho cơ thể khi được sử dụng với liều lượng chính xác và đúng cách.
Steroid đồng hóa có các chức năng chủ yếu như sau:
– Tăng sức mạnh của cơ bắp: Steroid đồng hóa làm tăng sức mạnh của cơ bắp, tác dụng này có thể xuất hiện sau khoảng 3-12 tuần sử dụng (theo liều lượng được bác sĩ chỉ định và giám sát). Ngoài ra, steroid đồng hóa còn giúp tăng khối lượng cơ trong cơ thể, giúp tăng khả năng chịu đựng và hoạt động thể chất và có thể ngăn ngừa tích tụ chất béo.
Steroid đồng hóa có thể giúp tăng sức mạnh cơ bắp
– Tăng ham muốn tình dục: Steroid làm tăng hormone sinh dục nam, tăng ham muốn.
– Cải thiện sản sinh tế bào máu: Steroid đồng hóa được cho là có thể hỗ trợ cải thiện sản sinh tế bào máu, đặc biệt ở phụ nữ và trẻ em, tuy nhiên đến nay chưa nhiều nghiên cứu và bằng chứng cụ thể để đảm bảo tính an toàn đối với công dụng này.
2.2. Đối với Corticosteroid
Corticosteroid được sử dụng để điều trị nhiều bệnh và tình trạng khác nhau. Thông thường, chúng được bác sĩ chỉ định sử dụng trong một số trường hợp sau:
– Hen suyễn: Viêm trong đường khí quản và nguy cơ các cơn hen suyễn đột ngột có thể được cải thiện bằng cách sử dụng corticosteroid liều thấp hàng ngày. Điều này làm giảm triệu chứng khò khè, khó thở cũng như cản trở co bóp đường hô hấp.
– Viêm khớp dạng thấp: Corticosteroid có thể được sử dụng để giảm viêm và triệu chứng sưng đau trong màng hoạt dịch của khớp dưới dạng tiêm hoặc dạng viên.
– Ung thư: Corticosteroid có thể được chỉ định sử dụng cùng với các loại thuốc khác trong quá trình điều trị ung thư để giảm triệu chứng như nôn mửa do hóa trị. Ngoài ra, corticosteroid cũng giảm sưng và đau. Corticosteroid có thể được sử dụng cùng với hóa trị để loại bỏ tế bào ung thư trong một số trường hợp ung thư. Tuy vậy, để được đảm bảo an toàn, bệnh nhân cần tuân thủ chỉ định của bác sĩ trong sử dụng.
– Một số trường hợp khác: Corticosteroid trong một vài trường hợp không phổ biến được sử dụng trong hỗ trợ điều trị một số bệnh như lupus ban đỏ, viêm khớp mãn tính và bệnh tự miễn Addison.
Có nhiều lợi ích khi điều trị với corticosteroid, nhưng cần lưu ý rằng chúng phải được chỉ định và giám sát bởi bác sĩ. Điều này giúp đảm bảo liều lượng và thời gian sử dụng phù hợp, ngăn chặn tác dụng phụ và tối ưu hóa kết quả điều trị.
3. Những tác dụng phụ của thuốc steroid là gì?
3.1. Tác dụng phụ của steroid là gì: Gây ra mất cân bằng hormone
Rối loạn hormone có thể bắt nguồn từ việc sử dụng steroid không kiểm soát. Mức hormone cân bằng rất quan trọng đối với sự phát triển đặc điểm giới tính ở thanh thiếu niên.
Lạm dụng steroid có thể dẫn đến các vấn đề như teo tinh hoàn và giảm số lượng tinh trùng ở nam giới.
Ở nữ giới, lạm dụng steroid có thể dẫn đến sự nam tính quá mức, giọng nói trầm hơn, lông rậm hơn và giảm kích thước ngực.
3.2. Tác dụng phụ của steroid là gì: Nguy cơ thấp bé ở thanh thiếu niên
Thanh thiếu niên sử dụng steroid trong tuổi dậy có thể không đạt được chiều cao trung bình của người trưởng thành. Khi steroid khiến hormone đạt đến một mức nhất định, cơ thể gửi tín hiệu cho hệ cơ xương rằng đã qua tuổi dậy thì, do đó cơ xương sẽ ngừng phát triển.
3.3. Những tác dụng phụ nghiêm trọng khác
Steroid khi sử dụng quá mức có thể dẫn đến tử vong bởi chúng có thể ảnh hưởng đến nhiều cơ quan và cơ bắp trong cơ thể, từ đó gây ra khối u gan và ung thư. Lạm dụng steroid cũng gây ra bệnh ứ máu gan, một tình trạng trong đó gan có các u nang chứa máu và có thể gây xuất huyết nội.
Bên cạnh các tác dụng phụ nghiêm trọng trên, lạm dụng steroid có thể gây ra mụn và tình trạng rụng tóc.
Lạm dụng steroid có thể gây rụng tóc
Nhiều nghiên cứu chỉ ra được mối tương quan giữa lạm dụng steroid và xu hướng bạo lực gia tăng, kích thích cơn giận.
Bởi vậy, việc sử dụng steroid cần được chỉ dẫn và giám sát từ các chuyên gia y tế. Tuyệt đối không tự ý sử dụng để tránh những tác dụng phụ không mong muốn.
Hy vọng bài viết giúp bạn hiểu hơn về steroid là gì, các công dụng và tác dụng phụ của chúng để sử dụng một cách an toàn, hợp lý.
