Nhận biết các loại thuốc điều trị COPD

Ngày cập nhật: 21/08/2025

Chia sẻ:

Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) là một trong những bệnh lý hô hấp phổ biến và có xu hướng gia tăng trên toàn cầu. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tỷ lệ mắc COPD chiếm 7.1% nam trên 40 tuổi và 1.9% phụ nữ tại Việt Nam. Điều trị COPD không chỉ dựa vào thay đổi lối sống mà còn phụ thuộc lớn vào việc sử dụng đúng các loại thuốc và phương pháp hỗ trợ. Bài viết này sẽ đi sâu vào các loại thuốc điều trị COPD phổ biến, các phương pháp điều trị hỗ trợ và những lưu ý quan trọng khi sử dụng thuốc.

1. Tìm hiểu COPD được điều trị bằng các phương pháp nào

1.1. Thuốc điều trị COPD

Trong quản lý bệnh COPD, thuốc đóng vai trò then chốt nhằm kiểm soát triệu chứng và hạn chế các đợt bùng phát. Bác sĩ thường chỉ định thuốc giãn phế quản hoặc thuốc chống viêm, tùy vào mức độ bệnh. Những loại thuốc này thường được dùng dưới dạng ống hít, nhờ đó thuốc đi thẳng vào phổi, giúp giảm nhanh tình trạng khó thở.

– Đối với COPD nhẹ: Nếu bệnh ở giai đoạn đầu và các triệu chứng không thường xuyên, bác sĩ có thể kê đơn thuốc giãn phế quản tác dụng ngắn. Thuốc này có tác dụng thư giãn các cơ xung quanh đường thở, giúp đường thở mở rộng và làm cho việc hít thở dễ dàng hơn. Thuốc giãn phế quản tác dụng ngắn có hiệu lực trong khoảng 4-6 giờ và chỉ được sử dụng khi có triệu chứng.

– Đối với COPD từ trung bình đến nặng: Bạn có thể cần thuốc giãn phế quản tác dụng dài (kéo dài khoảng 12 giờ trở lên) hoặc thuốc chống viêm. Gần đây, một số loại thuốc mới đã kết hợp cả thuốc giãn phế quản và thuốc chống viêm (không phải steroid) trong cùng một dụng cụ, đồng thời giúp cơ thể loại bỏ chất nhầy.

– Đối với COPD nặng hoặc các đợt cấp thường xuyên: Bác sĩ có thể kê đơn kết hợp thuốc giãn phế quản với thuốc steroid dạng hít. Thuốc steroid giúp giảm viêm và sưng ở đường thở, làm cho việc hít thở dễ dàng hơn. Trong trường hợp các loại thuốc hít kết hợp không hiệu quả, thuốc kháng sinh cũng có thể được sử dụng để điều trị các đợt cấp do nhiễm trùng.

thuốc điều trị copd — Thuốc đóng vai trò cốt lõi giúp kiểm soát triệu chứng COPD

1.2. Phục hồi chức năng phổi

Bên cạnh việc dùng thuốc, bệnh nhân COPD còn được khuyến khích tham gia chương trình phục hồi chức năng phổi. Đây là các chương trình do chuyên gia y tế giám sát, bao gồm: tập luyện thể chất, hướng dẫn kỹ thuật thở, và giáo dục sức khỏe.

Mục tiêu là cải thiện sức bền, giảm khó thở và nâng cao chất lượng cuộc sống. Hiện nay, nhiều bệnh nhân có thể tham gia phục hồi phổi trực tuyến thông qua ứng dụng hoặc chương trình hỗ trợ từ xa, rất tiện lợi cho những ai khó đến bệnh viện.

1.3. Liệu pháp oxy

Một số bệnh nhân COPD ở giai đoạn nặng có thể bị thiếu oxy máu. Khi đó, bác sĩ sẽ chỉ định liệu pháp oxy, cung cấp oxy qua ống mũi hoặc mặt nạ.

Oxy có thể dùng trong ngắn hạn (tại bệnh viện) hoặc dài hạn (tại nhà). Người bệnh cần lưu ý an toàn, vì oxy có nguy cơ cháy nổ, tuyệt đối không hút thuốc hoặc dùng lửa gần bình oxy.

Tác dụng phụ thường gặp gồm khô mũi, đau đầu buổi sáng hoặc mệt mỏi. Tuy nhiên, nếu dùng đúng cách, oxy trị liệu sẽ giúp cải thiện tình trạng thiếu oxy máu, kéo dài tuổi thọ và giảm nhập viện.

máy phun khí dung chữa COPD — Máy phun khí dung có thể cung cấp liều lượng thuốc lớn một cách nhanh chóng và dễ dàng

1.4. Phẫu thuật

Phẫu thuật có thể là một lựa chọn cho một số người bệnh COPD khi các triệu chứng nghiêm trọng không cải thiện với thuốc.

– Phẫu thuật cắt bỏ túi khí (Bullectomy): Loại bỏ một hoặc nhiều túi khí lớn (bullae) khỏi phổi. Những túi khí này có thể lớn đến mức cản trở việc hít thở.

– Đặt stent: Các ống lưới nhỏ (stent) có thể giúp giải phóng không khí bị mắc kẹt trong phổi hoặc giữ cho đường thở luôn mở.

– Van nội phế quản một chiều: Các van này được cấy vào ống phế quản, cho phép không khí thoát ra khỏi các phần phổi bị tổn thương nhưng không cho không khí đi vào lại.

– Phẫu thuật giảm thể tích phổi: Loại bỏ mô phổi bị tổn thương để giúp phổi hoạt động hiệu quả hơn.

1.5. Ghép phổi

Đây là lựa chọn cuối cùng khi bệnh đã tiến triển quá nặng. Ghép phổi giúp bệnh nhân có cơ hội sống lâu hơn và cải thiện chất lượng cuộc sống. Sau phẫu thuật, bệnh nhân cần theo dõi y tế chặt chẽ, dùng thuốc chống thải ghép và tái khám định kỳ.

2. Các loại thuốc điều trị COPD phổ biến

2.1. Thuốc hít giãn phế quản tác dụng ngắn

Các loại thuốc giãn phế quản tác dụng ngắn hoạt động trong vài phút để thư giãn cơ bắp, mở rộng đường thở và làm ngưng các triệu chứng. Thuốc này thường được gọi là thuốc cấp cứu hoặc thuốc xịt giảm khó thở.

Thuốc giãn phế quản tác dụng ngắn phù hợp nhất cho những người bị khó thở khi hoạt động. Bạn có thể sử dụng chúng tối đa bốn lần một ngày và thuốc có thể giúp cải thiện việc thở trong khoảng 4-6 giờ.

– Nhóm thuốc chủ vận beta-2 tác dụng ngắn (SABA): ví dụ như salbutamol và terbutaline.

– Nhóm thuốc đối kháng muscarinic tác dụng ngắn (SAMA): ví dụ như ipratropium.

2.2. Thuốc điều trị COPD tác dụng lâu dài

Trong trường hợp người bệnh vẫn xuất hiện triệu chứng thường xuyên hoặc hay bị tái phát dù đã dùng thuốc giãn phế quản tác dụng ngắn, bác sĩ có thể chỉ định loại thuốc này. Cơ chế của chúng tương tự thuốc tác dụng ngắn, nhưng hiệu quả duy trì lâu hơn, thường từ 12 giờ trở lên, nên chỉ cần sử dụng 1-2 lần mỗi ngày.

2.3. Thuốc hít steroid

Nếu bạn thường xuyên bị đợt cấp COPD cần điều trị, bác sĩ có thể kê thêm thuốc hít chứa một lượng nhỏ steroid. Thuốc hít steroid cũng hữu ích cho những người có các đặc điểm giống hen suyễn, ví dụ như tiền sử hen suyễn hoặc dị ứng. Không phải ai mắc COPD cũng cần sử dụng steroid dạng hít. Thuốc điều trị COPD dạng steroid hoạt động bằng cách giảm viêm và sưng trong đường thở theo thời gian. Bạn thường sẽ được kê đơn một dụng cụ hít kết hợp cả thuốc giãn phế quản và steroid. Điều quan trọng là bạn phải luôn sử dụng thuốc steroid đúng theo chỉ định.

3. Lưu ý khi sử dụng thuốc điều trị COPD

Để việc điều trị bệnh COPD đạt hiệu quả cao, bạn cần tuân thủ những nguyên tắc sau:

– Sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ: Chỉ dùng thuốc khi đã được bác sĩ chuyên khoa chỉ định. Tuyệt đối không tự ý tăng, giảm, hoặc ngừng liều khi chưa có ý kiến của bác sĩ.

– Tuân thủ hướng dẫn: Sử dụng thuốc điều trị COPD đúng liều lượng, đúng thời gian và đúng cách theo hướng dẫn của bác sĩ. Nếu gặp tác dụng phụ, hãy báo ngay cho bác sĩ để được xử lý kịp thời.

– Nhận biết dấu hiệu cấp cứu: Trong quá trình dùng thuốc, nếu bạn cảm thấy khó thở nghiêm trọng, sưng miệng, lưỡi, cổ họng, môi hoặc móng tay chuyển sang màu xanh, tim đập nhanh, có dấu hiệu lú lẫn hoặc khó tập trung, hãy gọi cấp cứu hoặc đến ngay cơ sở y tế gần nhất.

– Tránh các tác nhân gây kích ứng: Bỏ thuốc lá, hạn chế tiếp xúc với các yếu tố có thể làm bùng phát triệu chứng, như khói thuốc lá, ô nhiễm không khí, khói từ các sản phẩm tẩy rửa, nến thơm, hoặc sự thay đổi nhiệt độ đột ngột.

tuân thủ chỉ định của bác sĩ — Người bệnh nên tuân thủ chỉ định bác sĩ và đi khám định kỳ để kiểm tra tiến triển của COPD

COPD là một bệnh lý mạn tính, nhưng nếu được điều trị đúng cách, đặc biệt là sử dụng đúng thuốc điều trị COPD, người bệnh hoàn toàn có thể kiểm soát triệu chứng và giảm biến chứng. Việc tuân thủ phác đồ của bác sĩ, hiểu rõ về từng loại thuốc và biết cách phòng ngừa đợt cấp chính là chìa khóa để sống khỏe cùng COPD.