Phương pháp tán sỏi nội soi và những điều bạn cần biết

Tham vấn bác sĩ
Phó Giáo sư, Tiến sĩ

Vũ Văn Khiên

Phó giám đốc phụ trách Nội soi tiêu hóa

Tán sỏi nội soi là phương pháp can thiệp ít xâm lấn mang lại hiệu quả cao. Phương pháp này giúp ngăn ngừa viêm đài bể thận, suy thận cấp,…Bệnh nhân điều trị ít phải chịu đau đớn, giảm chảy máu và khả năng phục hồi nhanh chóng.

1. Tán sỏi nội soi là gì?

Tán sỏi nội soi là phương pháp can thiệp ít xâm lấn. Phương pháp này có tỷ lệ lấy sạch sỏi cao. Thời gian phục hồi sau điều trị nhanh chóng. Nhờ những ưu điểm vượt trội mà phương pháp này ngày càng phổ biến và dần thay thế phương pháp mổ truyền thống.

Trước khi thực hiện tán sỏi bác sĩ sẽ thăm khám và chẩn đoán hình ảnh. Các phương pháp thường dùng như: Chụp ảnh X-quang, phân tích nước tiểu, siêu âm,…

Tán sỏi nội soi là phương pháp điều trị ít xâm lấn

Tán sỏi nội soi là phương pháp điều trị ít xâm lấn

2. Phân loại tán sỏi nội soi

Theo các chuyên gia, kỹ thuật tán sỏi nội soi sẽ phụ thuộc vào vị trí, kích thước của sỏi.

2.1 Nội soi lấy sỏi sau phúc mạc

Phương pháp này áp dụng cho sỏi có kích thước > 10mm và vị trí ⅓ trên, trường hợp thất bại khi điều trị nội khoa. Người bệnh không được tán sỏi sau phúc mạc khi có tiền sử phẫu thuật ở vùng thắt lưng, rối loạn đông máu,…

Sau khi gây mê, người bệnh nằm nghiêng góc 90 độ về bên không có sỏi. Bác sĩ tạo đường vào khoang phúc mạc. Khi đã xác định được vị trí của sỏi, bác sĩ sẽ mở dọc niệu quản ở đầu trên để lấy sỏi ra.

2.2 Tán sỏi nội soi bằng ống soi mềm

Tán sỏi nội soi bằng ống soi mềm là phương pháp điều trị ít xâm lấn áp dụng cho người bị sỏi niệu quản kích thước 1,5 cm. Phương pháp này có ưu điểm là ít bị sót sỏi, bảo tồn tối đa chức năng thận, ít để lại sẹo, hạn chế nhiễm trùng.

Phương pháp này được chỉ định cho trường hợp tán sỏi ngoài cơ thể không thành công hoặc dùng để hỗ trợ lấy phần sỏi vụn sót lại. Thủ thuật này chống chỉ định với người đang bị nhiễm khuẩn đường tiết niệu, hẹp niệu đạo, niệu quản.

Bệnh nhân được đặt thông niệu quản khoảng 10 ngày trước khi tán sỏi. Vào ngày phẫu thuật, người bệnh được gây mê. Sau đó bệnh nhân nằm theo tư thế sản khoa và đưa ống mềm nội soi vào niệu quản tán sỏi thành mảnh nhỏ bằng sóng laser. Các mảnh vỡ của sỏi được bơm rửa, lấy ra ngoài bằng rọ. Sau khi kiểm tra đã hết sỏi, bác sĩ sẽ rút ống soi mềm, đặt thông niệu quản ngược dòng để hoàn thành.

2.3 Tán sỏi nội soi bằng ống soi cứng

Phương pháp này sử dụng ống soi nhỏ và cứng cho phép bác sĩ đưa các dụng cụ vào bên trong. Các tia laser phá vỡ sỏi nằm ở vị trí ⅓ giữa hoặc ⅓ dưới của niệu quản. Kỹ thuật này giúp làm sạch sỏi tới 99%.

Bệnh nhân không có chống chỉ định ngoại khoa sẽ được áp dụng phương pháp này. Sau khi gây mê nội khí quản hoặc gây tê tủy sống, người bệnh nằm ngửa và luồn dây vào đường tiểu để tiếp cận sỏi ở niệu quản. Tia laser ở tần số cao sẽ nghiền nát sỏi thành mảnh vụn và được hút ra ngoài.

Hiện nay có ba phương pháp tán sỏi nội soi

Hiện nay có ba phương pháp tán sỏi nội soi

3. Khi nào được chỉ định tán sỏi nội soi

Việc sử dụng phương pháp tán sỏi nào sẽ phụ thuộc vào đặc điểm của sỏi như: Vị trí, tính chất, kích thước,…

– Kích thước của sỏi: 0.6 – 2cm

– Đã điều trị nội khoa nhưng không chuyển biến tích cực

– Người bệnh áp dụng phương pháp tán sỏi khác nhưng không thành công hoặc vẫn còn sót sỏi.

– Sỏi đã được điều trị bằng các phương pháp khác nhưng không di chuyển vị trí

– Người bệnh không chống chỉ định với các phương pháp gây mê hoặc không gặp các vấn đề về đông máu, viêm hoặc hẹp đường tiết niệu.

Phương pháp này áp dụng cho sỏi có kích thước từ 0,6 - 2cm

Phương pháp này áp dụng cho sỏi có kích thước từ 0,6 – 2cm

4. Những ưu điểm vượt trội khi so sánh với các phương pháp khác

Tuy nội soi tán sỏi không thể thay thế phương pháp mổ truyền thống nhưng được đánh giá là tiến bộ vượt bậc của nền y học.

So sánh với phương pháp mổ mở

Tán sỏi nội soi ít gây đau đớn, giảm chảy máu, dễ chăm sóc và nhanh hồi phục

– Ít gây biến chứng, tính thẩm mỹ cao, hiệu quả tán sạch sỏi tới 99%

– Người bệnh nhanh phục hồi, tiết kiệm chi phí, không cần nằm viện dài ngày

So sánh với phương pháp tán sỏi ngoài cơ thể

– Hiệu quả tán sạch sỏi lớn hơn do tiếp cận trực tiếp với sỏi

– Người bệnh không cần thực hiện nội soi nhiều lần do đã tiêu diệt sỏi triệt để

– Không cần mất thời gian từ 1 tới 2 tuần để chờ mảnh vụn sỏi thoát ra khỏi niệu quản

– Tiết kiệm kinh tế, thời gian đi lại, ít ảnh hưởng tới công việc

5. Biến chứng sau khi tán sỏi

Mặc dù phương pháp này ít xâm lấn và giảm thiểu rủi ro nhưng không thể tránh khỏi một số biến chứng như:

– Chảy máu: Niêm mạc niệu quản khá dày nên dễ bị chảy máu sau khi đặt ống nội soi và tán sỏi

– Nhiễm trùng: Tỷ lệ nhiễm khuẩn sau khi nội soi khoảng 2-5%. Nguyên nhân do dụng cụ tán sỏi không đảm bảo vệ sinh, vi khuẩn đi theo ống nội soi vào niệu quản,…

– Hẹp niệu quản: Tình trạng này xảy ra khi niệu quản bị viêm, thủng hoặc đứt.

– Tắc niệu quản cấp tính: Nguyên nhân do máu đông, vụn sỏi hoặc niêm mạc niệu quả bị phù nề. Sau khi phẫu thuật nếu bị tắc niệu quản cấp tính sẽ bị đau quặn thận.

6. Chuẩn bị trước khi phẫu thuật

Để đảm bảo quá trình nội soi thuận lợi, người bệnh sẽ cần thực hiện các biện pháp lâm sàng và được tư vấn chi tiết.

– Chẩn đoán phân biệt lâm sàng, xét nghiệm nước tiểu, chẩn đoán hình ảnh, phân tích thành phần cấu tạo sỏi,…

– Nếu người bệnh đang dùng các thuốc giảm khả năng kết tập tiểu cầu, thuốc chống đông sẽ được yêu cầu dừng thuốc 1 tuần. Nếu không thể dừng thuốc bệnh nhân sẽ được bác sĩ tư vấn sử dụng liều lượng thấp để không ảnh hưởng tới nội soi.

– Bác sĩ sẽ tư vấn và phân tích về các ưu, nhược điểm của từng phương pháp, mô tả quy trình. Người bệnh sẽ được ký giấy cam kết đồng ý phẫu thuật.

– Trước ngày phẫu thuật bệnh nhân cần nhịn uống 2 tiếng và nhịn ăn 6 tiếng

– Bệnh nhân được tiêm thuốc kháng sinh và bắt vào phẫu thuật

Bệnh nhân sẽ được thực hiển các chẩn đoán lâm sàng nhằm xác định tình trạng sỏi

Bệnh nhân sẽ được thực hiển các chẩn đoán lâm sàng nhằm xác định tình trạng sỏi

7. Chăm sóc sau phẫu thuật

Thời gian phục hồi sau khi phẫu thuật của mỗi người sẽ khác nhau. Tuy nhiên ngay trong ngày đầu phẫu thuật bệnh nhân có thể tự xuống giường đi lại nhẹ nhàng. Ống dẫn lưu sẽ được rút vào ngày tiếp theo. Ngày thứ 3 bệnh nhân sẽ được siêu âm kiểm tra tình trạng sỏi. Sau một tuần người bệnh có thể quay lại cuộc sống bình thường.

Việc chăm sóc sau khi điều trị cũng vô cùng quan trọng. Chăm sóc tốt sẽ hỗ trợ giúp cơ thể phục hồi nhanh chóng.

– Uống thuốc giảm đau, kháng sinh theo chỉ định để giảm nguy cơ nhiễm trùng và giúp người bệnh đỡ đau đớn

– Vận động nhẹ nhàng

– Nhớ lịch tái khám

– Nếu phát hiện có các triệu chứng bất thường như: Sốt cao, ớn lạnh, tiểu ít, tiểu máu bệnh nhân cần tới ngay bệnh viện để kiểm tra

– Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, giàu rau xanh, trái cây tươi

– Giảm lượng muối trong thức ăn, ăn ít chất đạm từ động vật

– Uống nhiều nước mỗi ngày để tránh hình thành sỏi bởi vì những người đã từng bị sỏi rất dễ tái nhiễm.

Người bị sỏi thận nên uống nhiều nước nhằm loại bỏ cặn bã tích tụ

Người bị sỏi thận nên uống nhiều nước nhằm loại bỏ cặn bã tích tụ

Tán sỏi nội soi với những ưu điểm vượt trội giúp người bệnh không còn sợ hãi mỗi khi cần phẫu thuật. Đồng thời phương pháp này cũng giúp tiêu diệt sỏi sạch tới 99% vì thế người bệnh không cần phải điều trị nhiều lần.

Lưu ý, các thông tin trên chỉ dành cho mục đích tham khảo và tra cứu, không thay thế cho việc thăm khám, chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Người bệnh cần tuân theo hướng dẫn của bác sĩ, không tự ý thực hiện theo nội dung bài viết để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.

Chia sẻ:
Từ khóa:

Tin tức mới
Đăng ký nhận tư vấn
Vui lòng để lại thông tin và nhu cầu của Quý khách để được nhận tư vấn
Connect Zalo TCI Hospital