Phương pháp tán sỏi ngược dòng là kỹ thuật điều trị sỏi hiệu quả và phổ biến bậc nhất hiện nay, trong đó chủ yếu là sỏi bàng quang và sỏi niệu quản.
Menu xem nhanh:
1. Thế nào là phương pháp tán sỏi nội soi ngược dòng
Tán sỏi nội soi ngược dòng là phương pháp tán sỏi theo đường tự nhiên không can thiệp mổ mở. Bác sĩ sẽ đưa máy nội soi và dây tán laser vào cơ thể rồi tiếp cận và tán vỡ viên sỏi. Cụ thể dụng cụ sẽ được đưa “ngược dòng” với đường tiểu: đi từ niệu đạo lên bàng quang, qua niệu quản và tiếp cận sỏi.
Đây được coi là phương pháp lý tưởng để xử lý sỏi ở niệu quản 1/3 giữa – dưới; sỏi bàng quang hoặc sỏi niệu đạo… Tỉ lệ sạch sỏi của phương pháp này rất cao, độ an toàn cũng đã được kiểm chứng.
Tán sỏi nội soi ngược dòng cho bệnh nhân tại Thu Cúc TCI
2. Chỉ định và chống chỉ định của tán sỏi ngược dòng
Tuy là phương pháp điều trị sỏi phổ biến bậc nhất hiện nay nhưng không phải trường hợp nào người bệnh cũng có thể sử dụng phương pháp này.
2.1 Chỉ định phương pháp tán sỏi ngược dòng
Tán sỏi ngược dòng hay tán sỏi nội soi lội ngược dòng thường được chỉ định cho:
– Sỏi ở niệu quản ⅓ giữa và sỏi ở niệu quản ⅓ dưới
– Sỏi bàng quang > 1cm hoặc < 1cm mà không thể tự đào thải ra ngoài
Ngoài các trường hợp trên, tán sỏi ngược dòng cũng có thể áp dụng điều trị sỏi thận, sỏi niệu đạo, tuy nhiên hiệu quả điều trị không tuyệt đối.
2.2 Chống chỉ định phương pháp tán sỏi ngược dòng
Chống chỉ định điều trị tán sỏi ngược dòng với các trường hợp bệnh nhân:
– Có dị dạng về đường niệu như: hẹp niệu quản, niệu quản gấp khúc, niệu quản không đặt được máy nội soi…
– Nhiễm khuẩn tiết niệu chưa điều trị dứt điểm.
– Suy thận, thận ứ nước hoặc mất chức năng.
– Các chống chỉ định về gây mê, gây tê, đông máu…
– Bệnh nhân dị dạng khớp háng hoặc cột sống không nằm được tư thế sản khoa.
– Bệnh nhân có bệnh lý nặng chưa điều trị khỏi: ung thư, huyết áp, tim mạch…
– Phụ nữ đang mang thai.
Dị dạng đường niệu chống chỉ định với tán sỏi ngược dòng
3. Quy trình thực hiện tán sỏi ngược dòng
Trước khi bệnh nhân tiến hành phẫu thuật, người bệnh sẽ được bác sĩ chỉ định làm các xét nghiệm để xác định chính xác vị trí, tính chất của sỏi để tiến hành điều trị, cụ thể:
– Xét nghiệm nước tiểu để chẩn đoán tình trạng nhiễm trùng.
– Chụp CT để xác định vị trí của viên sỏi.
– Làm MRI để bao quát toàn bộ hệ tiết niệu, theo dõi số lượng sỏi cụ thể, tránh bỏ sót sỏi.
Quy trình tán sỏi ngược dòng diễn ra như sau:
Bước 1: Bệnh nhân được mặc đồ phẫu thuật, đưa vào phòng tán sỏi gây mê hoặc gây tê toàn thân.
Bước 2: Bệnh nhân được đặt nằm tư thế sản khoa và bác sĩ sẽ thực hiện thao tác luồn ống nội soi và dây laser đến qua niệu đạo, đến bàng quang hoặc niệu quản. Sau đó, tiếp cận vị trí có sỏi và đưa dây laser đến gần, tiếp cận viên sỏi. Toàn bộ quá trình đều được ekip tán sỏi theo dõi chặt chẽ qua màn hình lớn với độ phân giải cao để đảm bảo an toàn và tỉ lệ thành công cao cho bệnh nhân.
Bước 3: Bác sĩ tán vỡ sỏi bằng năng lượng laser và lấy rọ/ kim chuyên dụng gắn ở đầu dây nội soi để gom mảnh vụn sỏi to đưa ra ngoài, mảnh vụn nhỏ sẽ được đào thải ra khỏi cơ thể 2 – 3 tuần khi người bệnh đi tiểu.
Bước 4: Bệnh nhân nằm nghỉ ngơi tại chỗ trong khoảng 30-45 phút để tránh tác dụng phụ của thuốc gây mê/ thuốc tê. Sau đó bệnh nhân được ngồi dậy và di chuyển ra ngoài.
Bước 5: Bệnh nhân sẽ ở lại viện để bác sĩ theo dõi tình trạng trong khoảng 24h và xuất viện về nhà.
4. Những lưu ý sau khi tán sỏi ngược dòng
4.1 Lưu ý về những biến chứng có thể gặp phải
– Một số trường hợp, để thông tiểu, bác sĩ có thể đặt một ống thông tiểu để hỗ trợ, dụng cụ này sẽ được tháo sau 24h.
– Bác sĩ có thể chỉ định bệnh nhân uống nước hoặc sử dụng một số loại thuốc như kháng sinh hoặc giảm đau.
– Một vài trường hợp, bệnh nhân có thể cảm thấy đau đớn hoặc xuất hiện máu nhạt trong nước tiểu. Tuy nhiên, bệnh nhân hoàn toàn yên tâm vì tình trạng này sẽ sớm tự biến mất, cảm giác đau đớn khó chịu cũng không còn.
– Do vụn sỏi đào thải qua đường tiểu nên 1 – 3 tuần đầu, người bệnh có thể bị khó chịu nhẹ khi đi tiểu. Tuy nhiên khi vụn sỏi đào thải hế ra ngoài, người bệnh sẽ không còn cảm giác này.
– Đặc biệt lưu ý, khi người bệnh sốt cao bất thường lâu không dứt thì cần liên hệ ngay với bác sĩ điều trị bởi đây là biểu hiện của việc bị nhiễm trùng.
Một số trường hợp bệnh nhân có thể đi tiểu ra máu nhạt
4.2 Lưu ý về tuân thủ theo chỉ định của của bác sĩ điều trị
Ngoài ra, để quá trình hồi phục và đào thải sỏi diễn ra nhanh chóng, ngăn ngừa sỏi tái phát, bệnh nhân cần tuân thủ nghiêm ngặt theo chỉ định của bác sĩ, cụ thể:
– Chế độ ăn uống sinh hoạt lành mạnh, hợp lí:
+ Chế độ ăn: Ăn nhiều rau củ quả; tránh các loại thực phẩm chứa nhiều oxalat, canxi; hạn chế ăn nhiều muối, đồ ăn đóng hộp, thịt đỏ hoặc hải sản đông lạnh…
+ Chế độ uống: Uống nhiều nước(ít nhất 2,5 – 3 lít nước mỗi ngày), uống nước ép hoa quả tươi, hạn chế sử dụng rượu bia, cà phê…
+ Chế độ sinh hoạt: Người bệnh có thể dành thời gian nghỉ ngơi từ 1-3 tuần để cơ thể khỏe hẳn, ổn định tình trạng sỏi. Đồng thời có thể kết hợp với chế độ tập thể dục nhẹ nhàng để tăng cường sức khỏe.
– Tránh vận động quá mạnh hoặc quan hệ tình dục 2 tuần sau điều trị.
– Khám lại tình trạng sỏi theo thời gian chỉ định của bác sĩ:
+ Nhiều bệnh nhân chủ quan sỏi đã hết nên không đi tái khám, dẫn đến tình trạng nhiều bệnh nhân sót sỏi, sỏi tái phát…
+ Tái khám để bác sĩ nắm bắt được tình trạng của người bệnh và đưa ra những lời khuyên hữu ích, giúp người bệnh phòng ngừa biến chứng, tránh sỏi tái phát sau điều trị.
Trên đây là những thông tin cơ bản về phương pháp tán sỏi nội soi ngược dòng người bệnh có thể tham khảo. Bên cạnh đó, khi phát hiện dấu hiệu của bệnh sỏi bàng quang, sỏi niệu quản nói riêng và sỏi tiết niệu nói chung; người bệnh nên điều trị sớm để đạt hiệu quả cao nhất, tránh những biến chứng nguy hiểm về sau.
