Dịch bệnh sốt xuất huyết hiện đang bùng phát mạnh mẽ với số lượng người mắc tăng cao. Bệnh không lây trực tiếp từ người sang người thông qua tiếp xúc hay đường hô hấp. Tuy nhiên nếu sống trong vùng dịch thì nguy cơ mắc bệnh cao hơn, vậy nguyên nhân do đâu? Cùng tìm hiểu những cơn đường lây lây bệnh sốt xuất huyết và cách để phòng ngừa sớm tránh biến chứng nguy hiểm.
Menu xem nhanh:
1. Sốt xuất huyết và những thông tin quan trọng cần biết
Sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm cấp tính gây ra bởi virus Dengue và có thể bùng phát thành dịch bệnh nếu không được ngăn chặn sớm. Bệnh thường xảy ra ở những nước có khí hậu nhiệt đới và cận nhiệt đới. Ở Việt Nam, bệnh phát triển mạnh mẽ cả ở khu vực thành thị và nông thôn và tập trung chủ yếu trong mùa mưa ẩm.
Virus Dengue được chia thành 4 típ với các kí hiệu là D1, D2, D3 và D4 và cả 4 typt đều có thể gây sốt xuất huyết và thường luân phiên trong các mùa dịch. Cả 4 typt này đều không có miễn dịch chéo nên khi bạn mắc một trong 4 tuýp vẫn có thể bị lại bởi 3 typt còn lại.
Virus Dengue được chia thành 4 típ với các kí hiệu là D1, D2, D3 và D4 và cả 4 typt đều có thể gây sốt xuất huyết và thường luân phiên trong các mùa dịch
Bệnh sốt xuất huyết hiện nay đang có diễn biến phức tạp do đó người bệnh cần có những biện pháp phòng ngừa và ngăn chặn sớm những nguy cơ muỗi vằn sinh sôi. Sốt xuất huyết có thể khắc phục thông qua bảo vệ cơ thể, tăng sức đề kháng và nâng cao vệ sinh môi trường sống.
2. Những con đường lây của bệnh sốt xuất huyết
Hiện nay, theo Cục y tế dự phòng(Bộ Y Tế) thì sốt xuất huyết được lây truyền thông qua 2 con đường lây nhiễm chính bao gồm:
2.1 Lây nhiễm bệnh sốt xuất huyết do bị muỗi vằn đốt
Truyền bệnh trung gian của virus sốt xuất huyết là muỗi vằn(muỗi aedes). Muỗi vằn sau khi đốt và hút máu của người bệnh sốt xuất huyết hoặc người mang virus Dengue không có triệu chứng sẽ đốt sang người khỏe mạnh. Qua đó, virus sẽ truyền từ người bệnh đến người khỏe mạnh. Đặc điểm của loài muỗi này là:
– Có hai loại muỗi vằn gồm: Aedes aegypti và Aedes albopictus, loài muỗi gây bệnh phổ biến nhất là Aedes aegypti.
– Muỗi Aedes có màu đen, ở thân và chân có nhiều đốm trắng nên có tên gọi khác là muỗi vằn
– Muỗi vằn cái đa số hoạt động ban ngày, nhiều nhất vào khoảng chiều tối, đêm và sáng sớm
– Muỗi vằn thường sống ở những góc tối tăm, đậu trên quần áo hoặc một số đồ dùng trong nhà
– Muỗi vằn sinh sản ở những nơi ẩm ướt và có nước đọng như: chum, ao, hồ, dụng cụ chứa nước…
– Muỗi vằn phát triển mạnh nhất trong những mùa mưa ẩm với nhiệt độ vào khoảng trên 20 độ C, nhiệt độ càng cao thì muỗi càng sinh sản mạnh
– Virus tồn tại trong cơ thể muỗi vằn thông qua việc: muỗi vằn cái hút máu chứa virus Dengue sau đó ủ bệnh trong khoảng 8-11 ngày rồi di chuyển đến tuyến nước bọt của muỗi. Khi chúng đốt người khỏe mạnh có thể khiến virus lây truyền cho rất nhiều người khỏe mạnh mà không phải chỉ một người.
– Sốt xuất huyết lây chủ yếu qua muỗi vằn cái nên diệt trừ muỗi là cách phòng bệnh hiệu quả và an toàn ưu tiên hàng đầu.
Sốt xuất huyết lây chủ yếu qua muỗi vằn cái nên diệt trừ muỗi là cách phòng bệnh hiệu quả và an toàn ưu tiên hàng đầu
2.2 Lây bệnh sốt xuất huyết qua đường máu hoặc sử dụng bơm kim tiêm
Con đường lây nhiễm thứ 2 của virus sốt xuất huyết có thể là đường máu hoặc bơm kim tiêm tuy nhiên con đường này thường không phổ biến và ít gặp. Có 2 trường hợp lây nhiễm bệnh có thể xảy ra như sau:
– Bệnh có thể lây lan nếu lấy máu của người chứa mầm bệnh truyền cho người khỏe mạnh
– Hoặc có thể lây khi người bệnh và người khỏe mạnh sử dụng chung bơm kim tiêm.
Hai con đường lây nhiễm này tuy ít phổ biến nhưng cũng có nhiều trường hợp gặp phải nên bạn cần đề phòng khi điều trị hay thăm khám tại bệnh viện hay truyền máu. Điều này cũng có thể xảy ra khi người bệnh nhận cơ quan hiến tạng từ người hiến mắc sốt xuất huyết.
2.3 Các đường lây truyền ít gặp
Bên cạnh những con đường lây nhiễm chính, sốt xuất huyết cũng có thể lây bằng một số cách khác, tuy ít gặp nhưng không có nghĩa là không thể xảy ra:
– Lây bệnh sốt xuất huyết ở bệnh viện: Virus lây truyền qua chế phẩm máu, tổn thương niêm mạc, phơi nhiễm với tổn thương kim tiêm. Bởi người cho máu kể cả không có triệu chứng vẫn có thể mang trong mình virus.
– Lây truyền dọc: Người mẹ mang virus Dengue trong máu(mắc bệnh trong thời gian 10 ngày trước sinh) có thể lây truyền cho con. Nếu có biểu hiện bất thường con có thể được sàng lọc khi được 4 đến 11 ngày tuổi.
3. Phòng ngừa sốt xuất huyết theo Cục Y Tế Dự Phòng – Bộ Y Tế
3.1 Tiêu diệt trung gian gây bệnh – muỗi vằn
Bạn có thể diệt muỗi, loăng quăng và bọ gậy trong nhà bằng cách:
– Tiêu diệt những nơi ẩm ướt, những khu vực chứa nước nơi muỗi có thể sinh sản
– Thả cá vào công cụ chứa nước để diệt bọ gậy và loăng quăng
– Rửa sạch sẽ những dụng cụ chứa nước thường xuyên
– Tránh chứa nhiều rác thải ở nơi sống, dọn sạch những dụng cụ có thể đọng nước
Dọn dẹp sạch sẽ rác thải trong môi trường sống để phòng tránh muỗi vằn sinh sôi
– Vệ sinh môi trường sống, dọn dẹp những bụi cây rậm rạp um tùm
– Thay nước thường xuyên ở bình hoa để tránh muỗi làm tổ.
3.2 Bảo vệ cơ thể, vệ sinh cá nhân
– Mặc những quần áo dài
– Ngủ trong màn dù ngủ ngày hay đêm
– Sử dụng các dụng cụ diệt muỗi như: kem chống muỗi, vợt điện, nhang muỗi…
– Phun thuốc chống muỗi định kỳ theo chỉ đạo của chính quyền địa phương
– Hạn chế lây nhiễm chéo cho người nhà khi ngủ ở khu vực riêng có màn.
Bệnh sốt xuất huyết hiện nay vẫn chưa có vắc xin để phòng bệnh và thuốc điều trị đặc hiệu nên phòng tránh sớm những con đường lây bệnh sốt xuất huyết là cách tốt nhất để ngăn nguy cơ. Đối với những bệnh nhân chưa từng mắc bệnh cần lưu ý tích cực phòng tránh để bệnh không bùng thành ổ dịch lớn và nhanh chóng đến các cơ sở y tế để được thăm khám sớm nếu có dấu hiệu bất thường.
