Tuyến thượng thận là một phần quan trọng của hệ nội tiết, chịu trách nhiệm sản xuất nhiều hormone quan trọng có ảnh hưởng đến nhiều chức năng trong cơ thể. Teo tuyến thượng thận là tình trạng khi cơ quan này giảm kích thước và thường đi kèm với sự suy giảm chức năng. Hãy cùng Thu Cúc TCI tìm hiểu về tình trạng teo tuyến thượng thận nhé.
Menu xem nhanh:
1. Kích thước bình thường của tuyến thượng thận
Tuyến thượng thận ở người thường có hình chóp với bên trái lớn hơn và có hình dạng bán nguyệt. Điều này tạo nên sự đối lập về hình dạng giữa hai tuyến thượng thận.
Kích thước của tuyến thượng thận trong người dao động trong các khoảng sau:
– Chiều rộng: Khoảng 3 cm.
– Chiều dài: 5,0 cm.
– Chiều dày: Lên tới 1,0 cm.
Trọng lượng kết hợp của cả hai tuyến thượng thận ở người trưởng thành dao động từ 7 đến 10 gram. Kích thước bình thường của tuyến thượng thận giúp đảm bảo chức năng nội tiết hiệu quả và duy trì sức khỏe toàn diện. Bất kỳ biến động nào bất thường về kích thước có thể là dấu hiệu báo động của vấn đề sức khỏe và cần được theo dõi.
Teo tuyến thượng thận là tình trạng gây khó chịu với người bệnh
2. Nguyên nhân teo tuyến thượng thận
2.1. Ung thư tuyến thượng thận
Ung thư tuyến thượng thận có thể làm thay đổi cấu trúc tổ chức của tuyến thượng thận. Các tế bào ung thư có thể xâm nhập và làm thay đổi tổ chức tuyến, làm mất cân bằng trong quá trình duy trì kích thước và chức năng của tuyến.
Tuyến thượng thận chịu ảnh hưởng lớn từ các tác động của ung thư, đặc biệt là khi khối u bắt đầu xâm lấn vào các khu vực quan trọng của tuyến như vỏ thượng thận và tủy thượng thận. Điều này có thể gây tổn thương và làm suy giảm khả năng sản xuất hormone quan trọng.
2. Viêm nhiễm tuyến thượng thận
Viêm nhiễm tuyến thượng thận có thể làm tăng sản xuất các dấu hiệu viêm nhiễm như đau, sưng, đỏ. Quá trình viêm nhiễm này có thể làm tổn thương cấu trúc của tuyến thượng thận và dẫn đến suy giảm kích thước, còn gọi là teo tuyến thượng thận.
3. Thiếu máu và thiếu dinh dưỡng
Máu không chỉ cung cấp dưỡng chất, oxi đến tuyến thượng thận mà còn chứa các hormone và dạng hormone tiền chất. Thiếu máu có thể làm suy giảm chức năng nội tiết của tuyến, đặc biệt là sản xuất cortisol và aldosterone.
Thiếu máu và thiếu dinh dưỡng có thể làm giảm cung cấp chất đến tuyến thượng thận, gây giảm kích thước và chức năng của tuyến.
4. Tác động của thuốc
Một số loại thuốc ảnh hưởng đến hệ thống nội tiết có thể gây ra teo tuyến thượng thận. Việc sử dụng lâu dài một số loại thuốc có thể có tác động tiêu cực đến sức khỏe của tuyến này.
5. Suy tuyến thượng thận
Tuyến thượng thận suy giảm hoạt động sẽ khiến sản xuất cortisol giảm. Cortisol chịu trách nhiệm trong việc giữ cho cơ bắp, xương, các cơ quan nội tạng khác hoạt động bình thường.
Thiếu hụt cortisol có thể dẫn đến việc suy giảm chức năng của nhiều cơ quan và hệ thống trong cơ thể, ảnh hưởng đến sự cân bằng nước và khoáng chất, gây ra mệt mỏi và yếu đuối.
Suy tuyến thượng thận gây teo tuyến thượng thận
6. Yếu tố gen và nhiễm trùng
Có yếu tố gen có thể làm tăng nguy cơ teo tuyến thượng thận. Nếu có lịch sử gia đình về các vấn đề về tuyến thượng thận, như các khối u hoặc các rối loạn nội tiết khác, người đó có thể có nguy cơ cao mắc bệnh.
Nhiễm trùng và viêm nhiễm có thể làm tăng khả năng xuất hiện teo tuyến thượng thận. Nếu cơ thể phải đối mặt với nhiễm trùng kéo dài hoặc có những tình trạng viêm nhiễm không kiểm soát, tuyến thượng thận có thể bị tổn thương và teo nhỏ..
7. Rối loạn autoimmune
Các rối loạn autoimmune, nơi hệ thống miễn dịch tấn công tuyến thượng thận nhầm lẫn với cơ thể, có thể làm giảm kích thước và chức năng của tuyến.
3. Các triệu chứng đi kèm teo tuyến thượng thận
– Mức độ mệt mỏi tăng lên, thậm chí sau những giấc ngủ dài hoặc trong suốt cả ngày.
– Cơ bắp yếu, khó khăn trong việc thực hiện các hoạt động thường ngày.
– Da có thể trở nên nhợt nhạt, mất sức sống, khô ráp.
– Khả năng tập trung giảm sút, khả năng nhớ và xử lý thông tin cũng bị ảnh hưởng.
– Cảm giác căng thẳng, lo lắng, buồn bã, thậm chí là trầm cảm có thể xuất hiện.
– Rối loạn giấc ngủ, khó chịu khiến người bệnh khó ngủ vào ban đêm.
– Huyết áp có thể giảm xuống, đường huyết thường dao động, gây ra các vấn đề về đường huyết.
– Libido giảm có thể gây vấn đề về tình dục, như giảm ham muốn tình dục.
– Cảm giác ớn lạnh hơn thường xuyên, đặc biệt là tay và chân.
4. Phương pháp điều trị teo tuyến thượng thận
Phương pháp điều trị teo tuyến thượng thận thường tập trung vào việc thay thế hormone thiếu hụt và xử lý các triệu chứng. Dưới đây là một số phương pháp điều trị thông thường:
3.1. Thay thế hormone điều trị teo tuyến thượng thận
– Thuốc cortisol thay thế được kê đơn để cung cấp hormone cortisol thiếu hụt.
– Liều lượng, lịch trình uống thuốc thường được điều chỉnh để đảm bảo duy trì mức cortisol trong cơ thể ổn định.
3.2. Điều chỉnh liều lượng hormone
Liều lượng hormone cần được điều chỉnh theo từng giai đoạn của cuộc sống hoặc theo tình trạng sức khỏe cụ thể của người bệnh.
3.3. Theo dõi định kỳ
– Người bệnh cần tham khảo ý kiến của bác sĩ để đảm bảo liều lượng hormone đúng đắn và theo dõi tình trạng sức khỏe chung.
– Định kỳ kiểm tra huyết áp, đường huyết, các chỉ số khác để đảm bảo rằng điều trị đang diễn ra hiệu quả và không có tình trạng suy tuyến thượng thận ngược.
3.5. Chăm sóc tăng cường đối với bệnh nhân teo tuyến thượng thận
– Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh với đủ năng lượng, dinh dưỡng.
– Tăng cường vận động thể chất để duy trì sức khỏe và giảm nguy cơ tăng cân đột ngột.
– Học các kỹ thuật giảm stress như thiền, yoga, hoặc tham khảo ý kiến của chuyên gia tâm lý để hỗ trợ quản lý stress.
Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh phòng ngừa bệnh
3.6. Dự trữ dự phòng
Trong tình trạng khẩn cấp, người bệnh cần biết cách tăng liều lượng hormone để ngăn chặn cảm giác mệt mỏi, yếu đuối.
Việc điều trị teo tuyến thượng thận cần thăm khám bác sĩ định kỳ để đảm bảo rằng hormone được thay thế đúng cách và tình trạng sức khỏe được duy trì ổn định. Người bệnh không nên tự y áp dụng điều trị mà không có sự hướng dẫn của bác sĩ.
