Các bệnh lý liên quan đến lách thường không có triệu chứng rõ ràng, khiến việc chẩn đoán trở nên khó khăn. Nhờ sự phát triển của công nghệ y học, chẩn đoán hình ảnh, đặc biệt là siêu âm lách, đã trở thành phương pháp quan trọng giúp phát hiện sớm những bất thường về kích thước, cấu trúc cũng như các tổn thương tiềm ẩn. Vậy chẩn đoán hình ảnh lách bằng siêu âm mang lại những lợi ích gì và khi nào cần thực hiện? Cùng TCI tìm hiểu về phương pháp này trong bài viết dưới đây.
Menu xem nhanh:
1. Khái quát về chẩn đoán hình ảnh lách bằng phương pháp siêu âm
1.1. Thế nào là chẩn đoán hình ảnh lách bằng phương pháp siêu âm?
Siêu âm lách là một kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh không xâm lấn, an toàn và hoàn toàn không gây đau cho người bệnh. Nhờ vào kết quả siêu âm, bác sĩ có thể đánh giá tổng quan tình trạng của lách, đồng thời đưa ra những chỉ định cần thiết cho các xét nghiệm hoặc phương pháp điều trị tiếp theo nếu phát hiện dấu hiệu bất thường.
Do vị trí và cấu trúc đặc biệt, lách rất dễ bị tổn thương nếu gặp chấn thương mạnh, có nguy cơ bị vỡ hoặc chịu ảnh hưởng từ một số bệnh lý nghiêm trọng như u lách, phì đại lách hay các rối loạn về máu. Chính vì vậy, siêu âm lách là một phương pháp chẩn đoán đơn giản nhưng hiệu quả, giúp phát hiện sớm các bất thường, hỗ trợ tầm soát bệnh lý và điều trị kịp thời.
Nhờ vào kết quả siêu âm, bác sĩ có thể đánh giá tổng quan tình trạng của lách
1.2. Kết quả chẩn đoán hình ảnh lách bằng phương pháp siêu âm thể hiện điều gì?
Siêu âm lách là một kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh thường được thực hiện trong quá trình siêu âm bụng tổng quát.
Kết quả siêu âm cung cấp thông tin về hình dạng, kích thước, cấu trúc của lách, tình trạng lưu thông máu cũng như phát hiện các tổn thương khu trú hoặc bệnh lý toàn thân liên quan. Dựa vào đó, bác sĩ có thể đưa ra chẩn đoán ban đầu về các vấn đề như lách to, dập lách, vỡ lách do chấn thương, khối u khu trú hoặc tình trạng tăng áp lực tĩnh mạch cửa do xơ gan…
Trong trường hợp kết quả siêu âm có dấu hiệu bất thường, bác sĩ có thể chỉ định thêm các phương pháp chẩn đoán hình ảnh chuyên sâu như chụp CT hoặc MRI để hỗ trợ xác định bệnh lý chính xác hơn.
2. Đối tượng thường được chỉ định thực hiện siêu âm lá lách
Siêu âm lách là phương pháp giúp bác sĩ phát hiện các tổn thương khu trú tại lách hoặc những bệnh lý liên quan. Vì vậy, kỹ thuật này thường được chỉ định cho các nhóm đối tượng sau:
– Người bệnh bị lách to, cần theo dõi trong quá trình điều trị.
– Người gặp chấn thương vùng bụng do tai nạn lao động, tai nạn giao thông… có nguy cơ tổn thương hoặc vỡ lách.
– Người có dấu hiệu nhiễm trùng lách, áp xe lách, hoại tử lách, xoắn lách, u lympho lách hoặc xuất hiện khối u.
– Người mắc bệnh lý về gan như viêm gan, xơ gan kèm theo hội chứng tăng áp lực tĩnh mạch cửa.
3. Quy trình siêu âm lách
Siêu âm lách là một kỹ thuật chẩn đoán nhanh chóng và đơn giản. Để đảm bảo quá trình siêu âm diễn ra thuận lợi và mang lại kết quả chính xác, người bệnh cần tuân thủ các hướng dẫn của bác sĩ.
3.1. Trước khi siêu âm lá lách
Trong trường hợp cấp cứu, siêu âm lách có thể được thực hiện ngay mà không cần chuẩn bị trước, chẳng hạn như nhịn ăn hay uống bất kỳ loại thuốc nào.
Đối với các trường hợp khám bệnh thông thường, để hình ảnh siêu âm rõ nét hơn, người bệnh nên nhịn ăn từ 4 – 6 tiếng trước khi siêu âm và có thể uống nhiều nước.
Trước khi thực hiện siêu âm, bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám lâm sàng, khai thác tiền sử bệnh và có thể chỉ định thêm một số xét nghiệm hoặc phương pháp chẩn đoán hình ảnh khác nếu cần thiết.
3.2. Tiến hành siêu âm lá lách
Trong quá trình siêu âm, người bệnh cần để lộ vùng cần kiểm tra và nằm ở tư thế ngửa hoặc nghiêng sang phải theo hướng dẫn của bác sĩ. Bác sĩ sẽ sử dụng đầu dò cong có tần số 3.5 – 5 MHz để thực hiện siêu âm. Trước khi bắt đầu, một lớp gel chuyên dụng sẽ được thoa lên vùng da cần siêu âm và đầu dò để loại bỏ các túi khí, giúp thu được hình ảnh rõ nét hơn.
Người bệnh cần phối hợp với bác sĩ bằng cách điều chỉnh nhịp thở theo hướng dẫn nhằm tối ưu chất lượng hình ảnh. Siêu âm lách được thực hiện với nhiều lát cắt liên tục theo mặt cắt ngang, dọc và đứng để đánh giá toàn diện lá lách từ các góc độ khác nhau, đảm bảo chẩn đoán chính xác.
Siêu âm lách là một kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh thường được thực hiện trong quá trình siêu âm bụng tổng quát
3.3. Sau khi siêu âm lá lách
Sau khi nhận được kết quả siêu âm, bác sĩ sẽ trực tiếp phân tích kết quả để đưa ra chẩn đoán ban đầu và chỉ định các bước tiếp theo nếu cần thiết, đồng thời tư vấn phương hướng theo dõi hoặc điều trị phù hợp.
– Hình ảnh siêu âm lách bình thường: Ở người trưởng thành khỏe mạnh, lách có hình dạng cong lồi lên trên và ra ngoài, lõm xuống dưới và vào trong, với cấu trúc phản âm đồng nhất. Kích thước trung bình của lách khoảng 12 cm (dài), 7 cm (rộng), 3 – 4 cm (dày), và trọng lượng khoảng 150 gram. Kích thước và trọng lượng lách có thể thay đổi theo độ tuổi, tình trạng dinh dưỡng hoặc trong quá trình tiêu hóa.
– Hình ảnh siêu âm lách bất thường: Siêu âm có thể phát hiện các vấn đề như lách to bất thường, dị tật bẩm sinh (lách phụ, không có lách, đa lách), tổn thương khu trú (nang lách, u lách), tổn thương đa ổ (di căn), hoặc chấn thương nghiêm trọng như dập – vỡ lách.
Sau khi siêu âm, người bệnh không cần kiêng cữ hay áp dụng chế độ chăm sóc đặc biệt. Mọi hoạt động sinh hoạt, ăn uống đều có thể diễn ra bình thường.
Sau khi nhận được kết quả siêu âm, bác sĩ sẽ trực tiếp phân tích kết quả để đưa ra chẩn đoán
Siêu âm lách là một phương pháp chẩn đoán hình ảnh quan trọng, giúp bác sĩ đánh giá chính xác tình trạng của lách và phát hiện sớm các bệnh lý liên quan. Với ưu điểm không xâm lấn, an toàn và cho kết quả nhanh chóng, siêu âm lách đóng vai trò thiết yếu trong việc theo dõi sức khỏe, đặc biệt đối với những người có nguy cơ mắc các bệnh lý về lách hoặc đang trong quá trình điều trị. Việc thực hiện siêu âm định kỳ theo chỉ định của bác sĩ sẽ giúp tầm soát, phát hiện sớm và điều trị hiệu quả các vấn đề sức khỏe, đảm bảo chất lượng cuộc sống tốt hơn cho người bệnh.
