Táo bón là tình trạng rất hay xảy ra ở người già. Do đó thuốc nhuận tràng là loại thuốc được người già hay dùng để trị táo bón. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết sử dụng thuốc đúng cách và an toàn. Xem ngay bài viết dưới đây để biết được những lưu ý trong quá trình sử dụng thuốc nhé.
Menu xem nhanh:
1. Người già hay bị táo bón – Vì sao?
Người già là đối tượng dễ bị táo bón, với tần suất đại tiện dưới 3 lần/tuần, phân cứng, khó đi và kèm theo biểu hiện đau bụng dưới. Nguyên nhân dẫn tới tình trạng táo bón ở người già là do:
– Chế độ ăn uống ít chất xơ.
– Không hay uống nước hoặc không uống đủ nước mỗi ngày.
– Ít vận động, ít đi lại, lâu ngày khiến phân tồn đọng lại ở trực tràng gây táo bón.
– Ống tiêu hóa bị tổn thương hoặc mắc một số bệnh gây táo bón như: suy tuyến giáp, ung thư đại tràng,…
– Do tác dụng phụ của thuốc (thuốc an thần, thuốc hạ huyết áp, thuốc điều trị bệnh Parkinson,…).
Nếu táo bón không được điều trị đúng cách có thể rách hậu môn gây chảy máu, sa trực tràng và ngộ độc phân. Hơn nữa, tình trạng này kéo dài nhiều năm còn làm tăng nguy cơ ung thư ruột kết. Trường hợp nghiêm trọng gây bán tắc hoặc tắc ruột. Nhất là với người có bệnh tim mạch có thể gặp rủi ro như suy tim, rối loạn nhịp tim, bệnh mạch vành cấp,… nếu cố gắng rặn mạnh trong quá trình đi ngoài.
Người già ít vận động, không bổ sung nhiều chất xơ,… nên dễ bị táo bón hơn so với các đối tượng khác
2. Thuốc nhuận tràng trị táo bón ở người già có bao nhiêu loại?
Để hạn chế táo bón, người già cần bổ sung nhiều chất xơ, tạo thói quen tập thể dụng hàng ngày, đi đại tiện vào một giờ nhất định. Bên cạnh đó, bác sĩ có thể chỉ định thuốc nhuận tràng để điều trị và hỗ trợ cải thiện triệu chứng.
Thuốc thường được sử dụng trong thời gian ngắn, mục đích là để giải quyết tình trạng táo bón cấp tính hoặc tạm thời. Hiện nay, có 3 loại thuốc được sử dụng phổ biến đó là:
2.1. Thuốc nhuận tràng làm tăng lượng phân
Cơ chế hoạt động của loại thuốc này là làm tăng lượng nước và khối lượng phân, thúc đẩy phân đi qua ruột kết một cách nhanh chóng. Thuốc thường được dùng trong các trường hợp táo bón vô căn để cải thiện triệu chứng.
Với những người bị nghi tắc ruột cơ học, loét hành tá tràng, cắt đoạn dạ dày thì chống chỉ định sử dụng.
2.2. Thuốc nhuận tràng kích thích
Các thuốc nhuận tràng kích thích chứa các thành phần gây ra nhu động ruột bằng cách làm tăng tốc độ chuyển động cơ trơn tại ruột. Từ đó giúp gia tăng sự tống phân ra ngoài ở đại tràng.
Thuốc ở dạng uống, sẽ phát huy tác dụng sau 8 đến 12 tiếng. Nếu cần giảm triệu chứng nhanh hơn, bạn có thể tham khảo y kiến của bác sĩ về đường đặt ở hậu môn.
Tuy nhiên, nếu dùng kháng sinh diệt vi khuẩn ở ruột thì việc sử dụng thuốc này sẽ không có tác dụng.
Thuộc nhuận tràng kích thích không nên sử dụng trong thời gian dài
2.3. Thuốc nhuận tràng thẩm thấu
Với tác dụng làm tăng áp lực thẩm thấu trong lòng ruột, giúp bài tiết và tống xuất phân ra bên ngoài ngoài. Người bị viêm loét đại trực tràng, tắc ruột, ung thư trực tràng, mất nước, suy tim là nhóm đối tượng chống chỉ đụng dùng loại thuốc này.
Ngoài ra, người già có thể sử dụng thuốc thụt hậu môn để:
– Giải quyết nhanh tình trạng táo bón, làm sạch và giúp đường tiêu hóa thông thoáng.
– Giúp giảm bớt áp lực cho đường ruột, đặc biệt là hệ thống tiêu hóa dưới.
Thuốc thường dùng cho các trường hợp táo bón khi nằm lâu để làm mềm phân. Tuy nhiên, người bệnh không nên kéo dài thời gian dùng thuốc. Vì nếu dùng thuốc quá lâu có thể ảnh hưởng tiêu cực lên màng nhầy ruột.
3. Lưu ý trong việc sử dụng thuốc
Người già sử dụng thuốc nhuận tràng trong điều trị táo bón thì cần lưu ý một số điều sau:
– Hỏi ý kiến của chuyên gia y tế trước khi sử dụng thuốc để tránh xảy ra những rủi ro không đáng có.
– Không tự ý sử dụng trong thời gian dài vì có thể dẫn đến lệ thuộc thuốc.
– Ngoài dùng thuốc, cần kết hợp với các biện pháp khác như thay đổi chế độ ăn uống, ăn nhiều rau xanh, tăng cường hoạt động thể chất. Như vậy mới có thể giải quyết được tình trạng táo bón hiệu quả.
– Rèn luyện thói quen đi đại tiện vào một giờ cố định trong ngày, tốt nhất nên đi vào buổi sáng. Trong quá trình đại tiện cần có tư thế ngồi đúng với phần bụng và đùi tạo góc 45 độ, dưới 2 bàn chân nên kê 1 chiếc ghế nhỏ.
– Tránh nhịn đại tiện vì sẽ khiến phân rắn lại càng khó đi hơn.
– Theo dõi các triệu chứng bất thường có thể xảy ra trong quá trình sử dụng thuốc như đau bụng, tiêu chảy, buồn nôn và nôn…
– Nếu đang sử dụng bất kỳ loại thuốc nào để điều trị bệnh hay không thì vẫn cần báo cho bác sĩ biết. Những người mắc các bệnh liên quan đến đường tiêu hóa, suy tim, suy thận… thì càng cần thận trọng trong việc dùng thuốc.
– Trong khi sử dụng thuốc thì việc uống đủ nước rất cần thiết.
– Cần đến bệnh viện kiểm tra để tìm ra nguyên nhân táo bón và tiếp nhận phác đồ điều trị phù hợp nếu tình trạng táo bón không được cải thiện.
Sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ để đạt hiệu quả tối ưu
4. Lạm dụng thuốc thì sao?
Người cao tuổi rất hay có xu hướng lạm dụng thuốc. Tuy nhiên việc làm này có thể gây tổn hại đại tràng và khiến đại tràng phụ thuộc vào thuốc để đi tiêu.
Lạm dụng thuốc để điều trị táo bón có thể gây ra nhiều vấn đề và nguy cơ xấu cho sức khỏe người già. Gồm:
– Giảm hiệu quả của thuốc: Vì lúc này ruột đã dần quen với tác động của thuốc, người già cần phải dùng liều lượng cao hơn để đạt được cùng hiệu quả ban đầu. Sau này tình trạng táo bón càng trở nên khó khăn hơn, việc điều trị không còn dễ dàng như trước.
– Mất cân bằng điện giải: Do cơ chế hoạt động bằng cách tăng cường sự chuyển động của ruột nên dẫn đến tình trạng mất nước và điện giải quan trọng cho hoạt động cơ thể.
– Tác dụng phụ khác: đau bụng, buồn ngủ, mất ngủ,…
Như vậy, chỉ cần lưu ý một số điều kể trên là người già hoàn toàn yên tâm trong việc sử dụng thuốc nhuận tràng để trị chứng táo bón. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào khác thì hãy hỏi ngay bác sĩ chuyên môn để được tư vấn, giải đáp kỹ hơn nhé.
