Kết quả tinh dịch đồ có vai trò quan trọng trong chẩn đoán vô sinh ở nam giới đặc biệt là với những cặp vợ chồng gặp khó khăn trong quá trình thụ thai. Vậy kết quả thực hiện tinh dịch đồ như thế nào là bình thường và bạn cần lưu ý gì để có kết quả chính xác nhất?
Menu xem nhanh:
1. Khái niệm tinh dịch đồ là gì?
Tinh dịch đồ hay còn có tên gọi khác là phân tích tinh dịch, đây là xét nghiệm sử dụng tinh dịch tươi sau khi vừa được xuất tinh và thường được thu bằng phương pháp thủ công khi nam giới tự kích thích dương vật bằng tay. Đây là xét nghiệm đơn giản và thiết yếu dành cho nam giới nhằm đánh giá chất lượng của tinh trùng qua các chỉ số như: số lượng, mật độ, khả năng di chuyển, hình thái của tinh trùng, thể tích tinh trùng, tỷ lệ sống sót, độ PH, lượng bạch cầu, lượng tạp chất… từ đó bác sĩ có thể đánh giá được tình trạng sức khỏe sinh sản của nam giới và đưa phương án điều trị thích hợp hiệu quả.
Tuy nhiên, chỉ dựa vào kết quả tinh dịch đồ, bác sĩ cũng chưa thể kết luận chắc chắn nam giới có bị vô sinh hay không? Do đó, để xác định được chính xác tình trạng vô sinh, nam giới sẽ được thực hiện thêm một số yêu cầu và xét nghiệm theo chỉ định của bác sĩ.
Những đối tượng cần thực hiện xét nghiệm tinh dịch đồ là nam giới đang có nghi ngờ bị vô sinh, hiếm muộn. Bên cạnh đó, các đối tượng chuẩn bị có con cũng được khuyến khích đi thực hiện xét nghiệm này.
Tinh dịch đồ hay còn có tên gọi khác là phân tích tinh dịch, đây là xét nghiệm sử dụng tinh dịch tươi sau khi vừa được xuất tinh
2. Quy trình để thực hiện xét nghiệm tinh dịch đồ
Nam giới sẽ nhận được vật dụng là một lọ đựng mẫu sạch, vô khuẩn và thực hiện lấy tinh dịch bằng phương pháp thủ dâm rồi hứng toàn bộ lượng tinh dịch lấy được vào lọ đựng mẫu đã đưa. Người bệnh tuyệt đối không được lấy tinh dịch từ bao cao su thông thường (bao cao su có chất bôi trơn và chất diệt tinh trùng) bởi lúc này chất lượng tinh trùng không còn được đảm bảo và gây ảnh hưởng đến độ chính xác của kết quả xét nghiệm.
Trong nhiều trường hợp, người chồng không thể thủ dâm thì có thể sử dụng bao cao su chuyên dụng để giao hợp (không có chất bôi trơn và không có chất diệt tinh trùng). Đặc biệt, khi tiến hành lấy mẫu xét nghiệm, người bệnh sẽ được yêu cầu không quan hệ tình dục trong khoảng thời gian nhất định (ít nhất từ 48 tiếng)
Thời gian mà người bệnh được yêu cầu không quan hệ tình dục có thể thay đổi, tuy nhiên không quá 7 ngày kể từ ngày quan hệ cuối cùng. Những trường hợp khách hàng không thể lấy mẫu tại nơi xét nghiệm thì có thể lấy tại nhà hoặc nơi khác. Tuy nhiên, mẫu xét nghiệm phải được đảm bảo yêu cầu với nhiệt độ bảo quản là 20 – 37 độ C và cần phải chuyển ngay đến nơi xét nghiệm không quá 1 giờ kể từ lúc xuất tinh.
Bệnh nhân sẽ nhận được vật dụng là một lọ đựng mẫu sạch, vô khuẩn và thực hiện lấy tinh dịch bằng phương pháp thủ dâm
3. Kết quả tinh dịch đồ cho biết những thông tin gì?
3.1 Kết quả tinh dịch đồ cho biết sự ly giải và độ nhớt
Thông thường, tinh dịch sau khi phóng tinh ra ngoài sẽ tự hóa hỏng ở nhiệt độ là 37 độ C, hiện tượng này gọi là sự ly giải. Thời gian ly giải lâu hoặc nhanh được cho nguyên nhân là do sự bất thường của tiền liệt tuyến. Thời gian ly giải bình thường dao động khoảng 15 phút.
Độ nhớt hay còn gọi là độ đặc quánh. Tinh dịch nếu có độ nhớt cao sẽ gây khó khăn cho việc đánh giá tỷ lệ di động và mật độ của tinh trùng.
3.2 Thể tích của tinh dịch
Thành phần của tinh dịch bao gồm: tinh trùng và tinh tương… Phần lớn tinh dịch được sản xuất bởi các tuyến sinh dục phụ bao gồm: túi tinh, tuyến tiền liệt do đó phần còn lại là do tinh hoàn, mào tinh và tuyến hành niệu đạo tiết ra.
Việc đo lượng tinh dịch xuất tinh được xem như là một phần của xét nghiệm phân tích tinh dịch. Trung bình ở nam giới, mỗi lần xuất tinh sẽ khoảng từ 2 – 5ml tinh dịch.
3.3 Kết quả tinh dịch đồ cho biết số lượng tinh trùng
Việc xét nghiệm tinh dịch đồ sẽ cho biết được mật độ của tinh trùng. Việc đếm số lượng của tinh trùng trong một đơn vị thể tích tinh dịch được xuất ra là một phần của các phân tích tinh dịch đồ. Mật độ của tinh trùng được xem là số lượng tinh trùng có trong 1 ml của tinh dịch đó.
3.4 Đánh giá tính di động của tinh trùng
Kết quả tinh dịch đồ còn cho biết được khả năng bơi, di động của tinh trùng. Số lượng tinh trùng di chuyển so với tinh trùng không di chuyển được ghi nhận theo tỷ lệ phần trăm trên tổng số tinh trùng.
3.5 Đánh giá hình thái tinh trùng
Hình thái của tinh trùng bình thường bao gồm các bộ phận: đầu, cổ, phần giữa và đuôi.
– Đầu của tinh trùng có hình bầu dục với các đường nét rõ ràng, cực đầu chiếm từ 40 – 70% thể tích vùng đầu, không có không bào.
– Phần giữa của tinh trùng bình thường sẽ có hình thái thon, gắn thẳng với trục đầu.
– Phần đuôi được xem là bình thường khi đuôi thẳng, đều thon ở giữa, không cuộn, có tỷ lệ dài gấp 10 lần chiều dài của đầu.
Do đó, tất cả các tinh trùng có hình dạng không đúng như mô tả bên trên thì đều được xem là tinh trùng có hình thái không bình thường và không đảm bảo chất lượng yêu cầu.
3.6 Cho biết độ PH tinh dịch
Độ pH giúp đánh giá xem tinh dịch có tính axit hay tính kiềm. Tinh dịch thường hơi kiềm. Nếu tinh dịch bị axit hóa kết hợp với một số số lượng tinh dịch thấp có thể nguyên nhân là do sự tắc nghẽn trong các ống dẫn tinh hoặc thậm chí là hiện tượng bất sản ống dẫn tinh/ túi tinh.
3.7 Phát hiện các tế bào lạ
Kết quả xét nghiệm tinh dịch đồ đôi khi còn có sự hiện hiện của các tế bào mà không phải là tinh trùng, trong đó có thể bao gồm các tế bào lạ có liên quan đến bệnh lý. Các tế bào này còn được gọi là tế bào tròn, bao gồm: biểu mô, bạch cầu, tinh trùng non, hồng cầu.
Kết quả tinh dịch đồ cho biết sự ly giải và độ nhớt
4. Những lưu ý để có kết quả tinh dịch đồ chính xác nhất
Kết quả xét nghiệm tinh dịch đồ cần được thực hiện đánh giá trên mỗi cặp vợ chồng cụ thể và trong điều kiện sức khỏe lâm sàng cụ thể nhằm đưa ra quyết định phù hợp và chính xác nhất.
Bệnh nhân khi thực hiện xét nghiệm cần lưu ý rằng, kết quả sẽ có tính dao động cao và phụ thuộc vào yếu tố khách quan và chủ quan, liên quan đến cả bệnh nhân cũng như kỹ thuật viên thực hiện xét nghiệm. Do đó, để thu được chính xác, người bệnh cần lưu ý một số điểm như sau:
– Tuân thủ quy định kiêng xuất tinh từ 2- 7 ngày trước khi tiến hành làm xét nghiệm.
– Các mẫu xét nghiệm nên được thực hiện bằng phương pháp thủ dâm, nếu trong những trường hợp không thể thực hiện được bằng phương pháp này người bệnh có thể sử dụng bao cao su chuyên dụng.
– Bệnh nhân không nên lấy mẫu xét nghiệm vào những ngày ốm, sốt uống nhiều bia rượu, thuốc lá… Trong những trường hợp bắt buộc cần thực hiện xét nghiệm này thì người bệnh cần phải thông báo tình trạng sức khỏe với bác sĩ hoặc nhân viên y tế.
– Mẫu xét nghiệm được khuyến khích thực hiện tại cơ sở xét nghiệm. Nếu trong trường hợp mẫu xét nghiệm được thực hiện tại nhà thì cần được bảo quản trong điều kiện nhiệt độ phòng đảm bảo từ 25- 37 độ C và chuyển đến cơ sở xét nghiệm trong khoảng thời gian không quá 1 giờ đồng hồ kể từ lúc xuất tinh.
– Kết quả xét nghiệm tinh dịch đồ sẽ cho bác sĩ một số gợi ý để đánh giá về mức độ và khả năng sinh sản của nam giới. Tuy nhiên, kết quả thấp không có nghĩa là nam giới không có khả năng có con. Một số người có số lượng tinh trùng ít nhưng vẫn có khả năng di động và hình thái tinh trùng bình thường nên vẫn có thể thụ thai.
Kết quả xét nghiệm tinh dịch đồ sẽ cho bác sĩ một số gợi ý để đánh giá về mức độ và khả năng sinh sản của nam giới
Trên đây là tất cả các thông tin liên quan đến kết quả tinh dịch đồ. Tuy đây là xét nghiệm đơn giản nhưng để đảm bảo tính chính xác, bệnh nhân nên tuân thủ theo lời khuyên của bác sĩ cũng như lựa chọn các cơ sở xét nghiệm uy tín, đảm bảo chất lượng cùng hệ thống máy móc hiện đại, tiên tiến.
