Đừng bỏ lỡ: 5 loại thực phẩm khiến bé ho có đờm lâu khỏi

Ho có đờm là một phản xạ sinh lý quan trọng của cơ thể, giúp đường hô hấp tống xuất dịch tiết, vi khuẩn và các tác nhân gây kích thích ra ngoài. Ở trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ dưới 6 tuổi, hệ miễn dịch và sức đề kháng còn non nớt, vì vậy triệu chứng ho có đờm xuất hiện khá phổ biến. Một trong những thắc mắc thường gặp của phụ huynh là bé ho có đờm nên kiêng ăn gì để không làm bệnh trầm trọng hơn. Ngoài việc tuân theo chỉ định của bác sĩ, dinh dưỡng đóng vai trò thiết yếu trong việc hỗ trợ làm loãng đờm, giảm kích thích niêm mạc hô hấp và tăng cường sức đề kháng.

1. Cơ chế hình thành đờm và vai trò của dinh dưỡng

Đờm là sản phẩm của phản ứng viêm tại đường hô hấp. Khi niêm mạc bị kích thích bởi vi khuẩn, virus hoặc dị nguyên, các tế bào tiết nhầy (goblet cells) và tuyến dưới niêm mạc tăng cường sản xuất chất nhầy. Chất nhầy này kết hợp với bạch cầu, vi sinh vật và mảnh tế bào tạo thành đờm.

Đối với trẻ em, khả năng tự tống đờm còn hạn chế do:

– Đường thở nhỏ, dễ bị bít tắc.

– Phản xạ ho chưa hoàn thiện, đặc biệt ở trẻ dưới 3 tuổi.

– Cơ hô hấp yếu, khó tạo áp lực đủ mạnh để tống xuất đờm.

Do đó, bất kỳ yếu tố nào khiến đờm trở nên đặc quánh, tăng tiết dịch hoặc kích thích thêm niêm mạc hô hấp đều có thể làm tình trạng ho kéo dài. Chế độ ăn không phù hợp chính là một trong những nguyên nhân.

2. Bé ho có đờm nên kiêng gì? Những nhóm thực phẩm cần lưu ý

Dựa trên phân tích khoa học về cơ chế hô hấp và dinh dưỡng, dưới đây là các nhóm thực phẩm được khuyến cáo nên hạn chế:

2.1. Đồ ngọt chứa quá nhiều nhiều đường tinh luyện

Kẹo ngọt, bánh quy, nước ngọt có gas hay siro chứa nhiều đường tinh luyện thường khiến phản ứng viêm trong cơ thể trở nên mạnh hơn. Khi lượng đường trong máu tăng cao, môi trường hô hấp cũng thuận lợi hơn cho vi khuẩn phát triển, từ đó làm đờm đặc quánh và khó tống ra ngoài.

Nếu trẻ đang ho có đờm mà vẫn sử dụng thường xuyên những loại thực phẩm này, tình trạng ho kéo dài và nguy cơ bội nhiễm sẽ cao hơn. Cha mẹ nên hạn chế, đồng thời thay thế bằng trái cây tươi giàu vitamin C để tăng cường sức đề kháng.

2.2. Bé ho có đờm nên kiêng ăn gì? – Các món ăn chiên rán chứa quá nhiều dầu mỡ

Các món chiên, rán với nhiều dầu mỡ thường gây đầy bụng, khó tiêu và khiến trẻ cảm thấy nặng nề. Chất béo bão hòa cũng làm chậm quá trình tiêu hóa và có thể kích thích phản ứng viêm trong cơ thể. Khi đó, dịch nhầy trong đường hô hấp trở nên đặc hơn, khiến trẻ khó khạc đờm, thậm chí dễ bị nôn trớ sau cơn ho. Vì vậy, trong giai đoạn này cha mẹ nên ưu tiên các món hấp, luộc hoặc nấu mềm để vừa dễ tiêu hóa vừa hỗ trợ quá trình hồi phục.

2.3. Bé ho có đờm nên kiêng ăn gì? – Thực phẩm quá lạnh

Đồ uống lạnh, kem hay đá viên thường gây co mạch đột ngột ở niêm mạc họng, khiến máu lưu thông kém và làm phản ứng viêm nặng thêm. Niêm mạc bị kích thích bởi hơi lạnh sẽ tiết dịch nhiều hơn, dẫn tới tình trạng ho có đờm nặng hơn.

Trẻ dễ bị ho dai dẳng, kèm viêm họng hoặc viêm phế quản nếu thường xuyên dùng thực phẩm lạnh. Do đó, cha mẹ nên cho bé uống nước ấm hoặc dùng các món súp, cháo ấm để làm dịu cổ họng và giúp long đờm hiệu quả hơn.

2.4. Thực phẩm cay nóng

Gia vị như ớt, tiêu hay mù tạt chứa hoạt chất gây kích thích mạnh, khiến niêm mạc đường hô hấp của trẻ – vốn rất nhạy cảm – dễ bị phù nề và tăng tiết nhầy. Điều này không chỉ làm trẻ ho nhiều hơn mà còn gây cảm giác nóng rát, khó chịu, thậm chí nôn trớ sau khi ăn.

Trong giai đoạn trẻ đang ho có đờm, tốt nhất cha mẹ nên hạn chế tối đa việc nêm các gia vị cay, thay vào đó có thể dùng rau thơm dịu nhẹ để tạo hương vị cho món ăn.

2.5. Đồ uống chứa caffeine

Các loại đồ uống có chứa caffeine như cà phê, trà đặc hay socola không phù hợp với trẻ nhỏ. Caffein gây lợi tiểu nhẹ, khiến cơ thể dễ mất nước, trong khi nước lại là yếu tố cần thiết để làm loãng dịch tiết hô hấp. Nếu trẻ không được bổ sung đủ nước, đờm sẽ đặc lại và rất khó khạc ra ngoài, làm cơn ho kéo dài. Vì vậy, tốt nhất là tránh hoàn toàn nhóm thực phẩm này, thay bằng nước ấm hoặc sữa.

3. Thực phẩm nên bổ sung để hỗ trợ long đờm

Song song với việc tìm hiểu bé ho có đờm nên kiêng gì, phụ huynh cũng cần chú trọng bổ sung nhóm thực phẩm có lợi:

– Rau xanh và trái cây giàu vitamin C, A, E: Tăng cường miễn dịch, chống oxy hóa, giảm viêm.

– Thực phẩm giàu kẽm: Hàu, ngũ cốc nguyên cám, đậu giúp nâng cao sức đề kháng.

– Thực phẩm dễ tiêu, giàu protein: Thịt gà, cá nạc, trứng (nếu không dị ứng) hỗ trợ hồi phục nhanh.

– Uống đủ nước ấm: Giúp loãng đờm, duy trì độ ẩm niêm mạc đường hô hấp.

– Mật ong (cho trẻ trên 1 tuổi): Có đặc tính kháng khuẩn, làm dịu cổ họng và hỗ trợ giảm ho.

4. Những lưu ý khi chăm sóc trẻ ho có đờm

Trong quá trình chăm sóc, nhiều cha mẹ thường mắc phải một số sai lầm khiến tình trạng của trẻ trở nên nặng hơn. Dưới đây là những lưu ý khi chăm sóc trẻ ho có đờm:

– Không nên kiêng hoàn toàn sữa và các sản phẩm từ sữa: Nhiều người lo ngại sữa làm tăng tiết đờm. Tuy nhiên, chưa có bằng chứng khoa học nào chứng minh về điều này.

– Không tự ý dùng thuốc long đờm: Việc dùng thuốc phải theo chỉ định của bác sĩ.

– Nếu trẻ ho có đờm kéo dài trên 10 ngày, kèm sốt cao, thở nhanh, khò khè hoặc bú kém, cần đưa trẻ đi khám ngay.

– Kết hợp dinh dưỡng hợp lý với việc nhỏ mũi bằng dung dịch muối sinh lý, giữ ấm cơ thể và đảm bảo độ ẩm không khí trong phòng.

Câu hỏi “bé ho có đờm nên kiêng ăn gì” không chỉ là vấn đề dinh dưỡng đơn thuần mà còn gắn liền với cơ chế sinh lý của đường hô hấp. Những thực phẩm giàu đường, dầu mỡ, quá lạnh, cay nóng hay dễ gây dị ứng có thể làm tình trạng đờm nặng hơn và kéo dài thời gian hồi phục. Ngược lại, bổ sung rau xanh, trái cây, thực phẩm dễ tiêu và uống đủ nước ấm sẽ giúp trẻ nhanh chóng cải thiện triệu chứng. Cha mẹ nên kết hợp chế độ ăn khoa học với việc tuân thủ phác đồ điều trị y tế, theo dõi sát dấu hiệu bất thường để bảo đảm sức khỏe hô hấp tối ưu cho trẻ.