Hen suyễn là một bệnh lý hô hấp mạn tính phổ biến, có thể gặp ở mọi lứa tuổi và gây ảnh hưởng đáng kể đến sinh hoạt hằng ngày nếu không được kiểm soát tốt. Đặc điểm của bệnh là tình trạng viêm và co thắt đường thở, khiến người bệnh thường xuyên cảm thấy khó thở, thở khò khè, ho kéo dài, đặc biệt là vào ban đêm hoặc khi thay đổi thời tiết. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu hen suyễn là bước quan trọng giúp người bệnh được chẩn đoán, điều trị và kiểm soát hiệu quả, hạn chế các biến chứng nguy hiểm.
Menu xem nhanh:
1. Tìm hiểu về bệnh hen suyễn
Hen suyễn, còn gọi là hen phế quản, là một bệnh lý viêm mạn tính của đường hô hấp. Tình trạng viêm khiến niêm mạc đường thở bị sưng phù, tiết nhiều dịch nhầy và co thắt khi tiếp xúc với các yếu tố kích thích như dị nguyên, không khí lạnh, gắng sức… Hệ quả là luồng không khí bị cản trở khi đi vào phổi, dẫn đến hiện tượng thiếu oxy, gây ra các triệu chứng đặc trưng như ho, cảm giác nặng ngực, tức ngực, khó thở và thở khò khè.
Hiện nay, hen suyễn vẫn chưa có phương pháp điều trị triệt để. Tuy nhiên, với việc dùng thuốc và theo dõi y tế phù hợp, người bệnh hoàn toàn có thể kiểm soát triệu chứng và sống khỏe mạnh. Việc tái phát vẫn có thể xảy ra nếu bệnh không được quản lý tốt hoặc bỏ qua các yếu tố nguy cơ.
Hen phế quản là một bệnh lý viêm mạn tính của đường hô hấp
2. Một số dấu hiệu hen suyễn phổ biến
2.1. Tầm quan trọng của việc nắm rõ các dấu hiệu hen suyễn
Việc nhận biết sớm các dấu hiệu của bệnh hen suyễn là yếu tố then chốt giúp kiểm soát bệnh hiệu quả và phòng tránh các biến chứng nguy hiểm. Hen suyễn có thể tiến triển âm thầm nhưng khi bùng phát lại gây khó thở dữ dội, thậm chí đe dọa tính mạng nếu không được xử lý kịp thời. Nắm rõ các dấu hiệu như ho kéo dài, khò khè, tức ngực, khó thở khi tiếp xúc với dị nguyên hay sau khi gắng sức sẽ giúp người bệnh chủ động đi khám sớm, từ đó có hướng điều trị phù hợp.
Ngoài ra, việc phát hiện sớm còn giúp hạn chế tối đa nguy cơ tái phát và cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh, đặc biệt là những người có cơ địa dị ứng hoặc tiền sử gia đình mắc hen suyễn.
2.2. Các dấu hiệu hen suyễn bạn cần biết
Việc nhận biết sớm các dấu hiệu cảnh báo hen suyễn đóng vai trò quan trọng trong việc chẩn đoán và điều trị kịp thời. Hen suyễn có thể khởi phát âm thầm, dễ nhầm lẫn với các bệnh hô hấp thông thường, vì vậy người bệnh cần đặc biệt chú ý đến các triệu chứng sau:
– Ho kéo dài, thường xuất hiện nhiều vào ban đêm hoặc gần sáng
– Ho sau khi gắng sức: lao động nặng, tập thể dục, leo cầu thang…
– Ho, khó thở khi thời tiết thay đổi
– Khó thở và ho khi tiếp xúc với các yếu tố gây dị ứng như bụi, lông thú, phấn hoa, hóa chất…
– Xuất hiện nhiều cơn thở khò khè, tái đi tái lại
– Cảm lạnh dai dẳng, lâu khỏi
– Triệu chứng được cải thiện rõ rệt khi sử dụng thuốc giãn phế quản
Nếu xuất hiện một hoặc nhiều dấu hiệu kể trên, đặc biệt là ở người có tiền sử gia đình mắc hen suyễn, cần chủ động đến cơ sở y tế để được thăm khám và chẩn đoán chính xác, tránh để bệnh tiến triển nặng và gây biến chứng nguy hiểm.
Ho kéo dài (thường xuất hiện nhiều vào ban đêm hoặc gần sáng)
3. Nguyên nhân gây nên căn bệnh hen suyễn
Hen suyễn là bệnh lý hô hấp mạn tính có thể khởi phát do nhiều yếu tố khác nhau, trong đó phổ biến nhất là khi cơ thể phản ứng với các dị nguyên (yếu tố kích thích). Dưới đây là một số nguyên nhân thường gặp làm bùng phát cơn hen:
3.1. Khói thuốc lá
Khói thuốc là tác nhân gây hại không chỉ với người hút mà cả những người xung quanh. Đặc biệt, với người mắc hen suyễn, chỉ cần hít phải khói thuốc thụ động cũng đủ để gây kích thích và khởi phát cơn hen nghiêm trọng.
3.2. Mạt bụi nhà
Đây là những sinh vật cực nhỏ sống trong bụi và thường có mặt ở chăn, gối, nệm, thảm… Mạt bụi là nguyên nhân phổ biến gây dị ứng và khởi phát cơn hen. Cần thường xuyên vệ sinh nhà cửa, sử dụng nước nóng để giặt chăn ga và tránh dùng vật dụng có chứa lông.
3.3. Ô nhiễm không khí
Khói bụi từ xe cộ, nhà máy, hoặc các nguồn đốt khác là nguyên nhân phổ biến làm tình trạng hen trở nên nặng hơn. Người bệnh nên hạn chế ra ngoài khi chỉ số chất lượng không khí (AQI) ở mức kém.
3.4. Gián và phân gián
Gián và các chất thải từ gián có thể làm gia tăng phản ứng dị ứng và khởi phát hen suyễn. Việc giữ vệ sinh nhà cửa sạch sẽ, đặc biệt là khu vực bếp, sẽ giúp giảm nguy cơ tiếp xúc với dị nguyên này.
3.5. Lông và vảy da thú cưng
Vật nuôi như chó, mèo có thể mang đến những dị nguyên từ lông hoặc da bong tróc. Người bệnh hen nên hạn chế tiếp xúc gần và vệ sinh nhà cửa thường xuyên để giảm nguy cơ tái phát bệnh.
3.6. Nấm mốc
Nấm mốc phát triển ở những nơi ẩm ướt như nhà tắm, phòng bếp, dưới sàn hoặc sau tường. Hít phải bào tử nấm mốc có thể gây phản ứng mạnh ở người mắc hen. Giữ độ ẩm không khí dưới 50% và khắc phục các chỗ rò rỉ nước là cách phòng ngừa hiệu quả.
3.7. Khói từ đốt củi, rơm rạ
Khói từ việc đốt gỗ, đốt cỏ chứa các hạt bụi mịn có thể thâm nhập vào đường hô hấp, làm tăng nguy cơ lên cơn hen. Cần tránh xa môi trường có khói và thông gió nhà ở thường xuyên.
3.8. Một số tác nhân khác
Hen suyễn cũng có thể khởi phát do:
– Nhiễm virus đường hô hấp như cảm lạnh, cảm cúm.
– Viêm xoang, trào ngược dạ dày thực quản (GERD).
– Các yếu tố thời tiết như không khí lạnh, khô.
– Một số loại thuốc (aspirin, thuốc chống viêm không steroid).
– Chất bảo quản thực phẩm như sulfite có trong tôm, dưa chua, rượu vang, trái cây sấy khô.
– Tác động từ cảm xúc mạnh như lo âu, cười to hoặc stress.
Nhận diện được các tác nhân khởi phát hen suyễn sẽ giúp người bệnh chủ động phòng ngừa và kiểm soát tốt hơn các đợt bùng phát của bệnh.
Có nhiều nguyên nhân gây nên bệnh hen suyễn
Nhận diện sớm các dấu hiệu hen suyễn là bước quan trọng trong việc kiểm soát và tránh những cơn hen suyễn đột ngột, nguy hiểm. Nếu bạn hoặc người thân có bất kỳ triệu chứng nào như ho dai dẳng, khó thở hoặc khò khè, đừng ngần ngại đến bệnh viện để được kiểm tra và chẩn đoán chính xác. Việc phát hiện và điều trị sớm sẽ giúp giảm thiểu các cơn hen và nâng cao chất lượng cuộc sống. Hãy luôn lắng nghe cơ thể và chủ động bảo vệ sức khỏe hô hấp của mình.
