Có thai chụp X quang nguy hiểm không là thắc mắc của rất nhiều mẹ bầu, đặc biệt là những mẹ chụp X quang khi không biết mình có thai. Vậy thế nào là chụp X quang và những ảnh hưởng của X quang với thai nhi và phụ nữ có thai là gì?
Menu xem nhanh:
1. Thế nào là chụp X quang?
X quang là khái niệm chỉ một loại bức xạ năng lượng cao. Máy chụp X quang có khả năng phát ra các chùm tia có bức xạ cao và các tia này có thể đi xuyên qua các mô mềm và thành phần dịch bên trong cơ thể một cách dễ dàng, từ đó tạo hình ảnh để bác sĩ có thể chẩn đoán bệnh.
Việc thực hiện chụp X quang cần có sự chỉ định của bác sĩ trong các trường hợp cần thiết nhằm chẩn đoán bệnh một cách chính xác đặc biệt là những bệnh liên quan đến xương, khớp, tim mạch…
Việc thực hiện chụp X quang cần có sự chỉ định của bác sĩ trong các trường hợp cần thiết nhằm chẩn đoán bệnh một cách chính xác
2. Có thai chụp X quang ảnh hưởng tới thai nhi không?
Theo nghiên cứu, nếu chỉ chụp X quang một lần thì những nguy cơ gặp phải là rất hiếm. Tuy nhiên, những trường hợp mà thai phụ chụp X quang nhiều lần khi không biết có thai trong thời gian ngắn sẽ gây tiềm ẩn những nguy cơ xấu ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và bé. Nguyên gây được cho bởi một số tế bào trong cơ thể có thể bị tia X quang làm cho tổn thương và nghiêm trọng hơn về sau có thể tiến triển thành các tế bào ung thư.
Khi bệnh nhân chụp X quang, liều bức xạ luôn được giữ ở mức tối ưu và có thể thu được hình ảnh rõ nét nhất nhằm đảm bảo sức khỏe cho người chụp. Tuy nhiên, nếu không thực sự cần thiết thì phụ nữ khi mang thai không nên chụp X quang vì có thể gây ảnh hưởng tới sức khỏe của mẹ và thai nhi. Do đó, để tránh những rủi ro không mong muốn có thể xảy ra khi chụp X quang mà trước khi chụp, bác sĩ sẽ hỏi người chụp có đang có thai hay không thì mới quyết định thực hiện thủ thuật này.
Khi bệnh nhân có thai chụp X quang, liều bức xạ luôn được giữ ở mức tối ưu và có thể thu được hình ảnh rõ nét nhất nhằm đảm bảo sức khỏe cho người chụp.
3. Những ảnh hưởng khi chụp X quang đối với thai nhi
3.1. Ảnh hưởng theo khu vực chụp X quang
Khả năng và mức độ ảnh hưởng của tia bức xạ khi chụp X quang đối với sức khỏe con người phụ thuộc vào nhiều yếu tố như: liều tia, thời gian tiếp xúc, số lần nhận tia…
So với tia bức xạ được dùng để điều trị bệnh thì chụp X quang thường có liều thấp hơn. Do đó, cũng có sự khác nhau về mức độ nguy hại khi tiếp xúc với tia X.
Trong một số trường hợp, người chụp X quang khi ở các cơ quan như: phổi, tim mà không biết mình mang thai thì nguy cơ bị dị tật bẩm sinh là rất thấp bởi tia X không chiếu được vào vùng bào thai, nếu có thì chỉ có một số tia thấp cấp chạm tới nhưng liều lượng cũng khá nhỏ và không gây ảnh hưởng đến thai nhi.
3.2. Mức độ ảnh hưởng theo độ tuổi của thai nhi
Tuy cùng là 1 liều bức xạ, tùy thuộc vào sự phát triển của tuổi thai mà mức độ nguy hại khi chụp X quang với thai nhi cũng có sự khác nhau:
– Mẹ bầu chụp X quang khi mang thai 1 tuần: Ở giai đoạn này, chưa có một nghiên cứu cụ thể nào cho thấy việc chụp X quang gây ảnh hưởng đến thai nhi.
– Chụp X quang khi thai được 2-7 tuần: Lúc này, thai nhi sẽ bị ảnh hưởng nếu liều bức xạ cao.
– Chụp X quang khi thai từ 8- 40 tuần: Nguy cơ ảnh hưởng đến thai nhi sẽ không cao bởi đây là giai đoạn thai nhi phát triển mạnh mẽ và các cơ quan cũng đã dần hoàn thiện
Bên cạnh tuổi thai thì mức độ của tia X đến thai nhi còn phụ thuộc lớn vào vị trí của các cơ quan được chụp. Cụ thể là:
– Chụp X quang ở khu vực vùng bụng, khung chậu: Liều bức xạ từ 0,1 đến 1, với liều bức xạ này thì thai nhi có tỷ lệ tổn thương là 1/100000 – 1/10000.
– Khu vực chụp ở đầu, ngực: liều bức xạ ở khu vực này là 0,001 – 0,0001 và tỷ lệ thương tổn thai nhi ở mức dưới 1/1000000.
– Chụp X-quang khu vực vùng đầu, ngực: liều bức xạ 0,001 – 0,0001 và tỷ lệ thương tổn thai nhi là dưới 1/1000000.
– Chụp X-quang ở thắt lưng, cột sống: liều bức xạ ở khu vực này là 1 – 10, tỷ lệ thương tổn thai nhi từ 1/10000 – 1/1000.
3.3 Ảnh hưởng của liều chụp X quang với thai nhi
– Thai nhi ở giai đoạn từ 2-8 tuần tuổi: Giai đoạn này tia X không có khả năng gây ảnh hưởng đến thai nhi, do đó cũng không có tác động gây sảy thai, dị tật bẩm sinh hay làm cho thai nhi chậm phát triển.
– Thai nhi ở giai đoạn từ 8 -15 tuần tuổi: Giai đoạn này, hệ thần kinh của thai nhi đã bắt đầu phát triển và có những sự nhạy cảm nhất định đối và ảnh hưởng tới thai nhi nếu liều từ ở mức 300 millisievert trở lên.
– Thai nhi từ 20 tuần tuổi trở lên: Ở giai đoạn này, khả năng chịu đựng tia X của thai nhi đã tốt hơn trước, các cơ quan đã phát triển ổn định nên việc chụp X quang sẽ không gây ảnh hưởng đến thai nhi.
Có nhiều trường hợp bắt buộc phải chụp X quang khi mang thai, để đảm bảo và phòng tránh những rủi ro không đáng có, thai phụ sẽ được mặc áo che chắn nhằm giảm sự phơi nhiễm của tia X đối với thai nhi.
Đặc biệt, người chụp X quang nếu nghi ngờ có thai hoặc đang mang thai cần phải khai báo với bác sĩ để được tư vấn và chỉ định phương pháp chẩn đoán phù hợp.
Chụp X quang thai phụ sẽ được mặc áo che chắn nhằm giảm sự phơi nhiễm của tia X đối với thai nhi.
4. Phải làm gì nếu tiếp xúc với tia X quang khi mang thai?
Khi mang thai, nếu tiếp xúc với tia X, bạn cũng không nên quá lo lắng bởi lượng bức xạ mà thai nhi tiếp xúc vẫn nằm trong giới hạn an toàn. Đặc biệt, bạn cần phải thông báo cho bác sĩ hoặc kỹ thuật viên về việc bạn đang có thai để được che chắn cẩn thận hoặc chỉ định chẩn đoán hình ảnh bằng phương pháp khác.
Bên cạnh đó, các loại máy X quang dùng trong chẩn đoán y khoa thường không phát ra các tia X vượt quá liều cho phép, do đó nếu lỡ chụp X quang trong giai đoạn có thai, bạn hãy thông báo ngay cho bác sĩ chuyên môn để được tư vấn và theo dõi thai cẩn thận trong suốt thai kỳ.
Một số trường hợp cần thiết, để đảm bảo an toàn cho thai nhi, bác sĩ sẽ chỉ định thai phụ thực hiện thêm một số kiểm tra, xét nghiệm chuyên sâu nếu cần.
Bạn hãy thông báo ngay cho bác sĩ chuyên môn để được tư vấn và theo dõi thai cẩn thận trong suốt thai kỳ
Nếu việc chụp X quang là cần thiết và được chỉ định bởi bác sĩ chuyên môn, để đảm bảo an toàn và hạn chế những rủi ro cho sức khỏe của mẹ và bé, mẹ bầu nên lựa chọn những cơ sở y tế đảm bảo chất lượng, hệ thống máy móc hiện đại và được thực hiện bởi đội ngũ bác sĩ, chuyên viên có kinh nghiệm. Cơ thể phụ nữ mang thai luôn nhạy cảm và sức đề kháng kém, do vậy việc chụp X quang cần được thực hiện một cách cẩn thận, đảm bảo an toàn.
Bài viết trên đây đã cung cấp những thông tin cơ bản nhất về chụp X quang là gì và giúp chị em giải đáp thắc mắc: Có thai chụp X quang có nguy hiểm không? Chúc mẹ bầu sẽ có một thai kỳ thật khỏe mạnh, an toàn vượt cạn.
