Ợ chua và hôi miệng là hai triệu chứng thường gặp trong các vấn đề liên quan đến tiêu hóa, đặc biệt là bệnh trào ngược dạ dày – thực quản (GERD). Mặc dù không gây nguy hiểm đến tính mạng, nhưng hai triệu chứng này có thể gây phiền toái và ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng cuộc sống. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu lý do tại sao ợ chua gây hôi miệng, cũng như cách chẩn đoán và phương pháp điều trị.
Menu xem nhanh:
1. Triệu chứng ợ chua và hôi miệng là gì?
1.1 Ợ chua là gì
Ợ chua là hiện tượng axit từ dạ dày trào ngược lên thực quản và miệng, gây cảm giác nóng rát và vị chua trong miệng. Hiện tượng này thường xảy ra sau khi ăn no hoặc nằm ngay sau khi ăn. Ợ chua là triệu chứng phổ biến của GERD, một bệnh lý do sự suy yếu của cơ vòng dưới thực quản, khiến axit dạ dày dễ dàng trào ngược lên trên.
1.2 Hôi miệng là gì
Hôi miệng là tình trạng miệng, hơi thở phát ra mùi hôi khó chịu. Nguyên nhân gây hôi miệng có thể do vi khuẩn trong miệng, các bệnh lý răng miệng, hoặc do các vấn đề tiêu hóa như trào ngược dạ dày. Hôi miệng không chỉ gây mất tự tin khi giao tiếp mà còn có thể là dấu hiệu của các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.
Hai triệu chứng này có thể tách rời, nhưng khi đi kèm với nhau, ợ chua gây hôi miệng là một tình trạng người bệnh cần chú ý và quan tâm đến tần suất, triệu chứng, mức độ để đi thăm khám và được kiểm soát kịp thời bởi đó có thể là do bệnh lý trào ngược dạ dày thực quản gây ra.
Ợ chua gây hôi miệng chủ yếu là do tình trạng trào ngược dạ dày thực quản gây ra
2. Tìm hiểu cơ chế tại sao ợ chua gây hôi miệng?
2.1 Axit dạ dày đẩy lên thực quản, miệng dẫn đến ợ chua gây hôi miệng
Khi axit từ dạ dày trào ngược lên thực quản và miệng, nó mang theo mùi khó chịu của dịch vị dạ dày. Dịch vị dạ dày chứa axit hydrochloric, enzyme tiêu hóa và các chất có mùi hôi. Khi axit này tiếp xúc với niêm mạc miệng và lưỡi, nó có thể gây hôi miệng.
2.2 Ợ chua tạo điều kiện cho vi khuẩn trong miệng và thực quản gây hôi miệng
Axit trào ngược không chỉ gây hôi miệng trực tiếp mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn phát triển. Môi trường axit trong miệng có thể làm giảm pH, khiến vi khuẩn gây hôi miệng phát triển mạnh hơn. Ngoài ra, axit dạ dày có thể làm tổn thương niêm mạc thực quản và miệng, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập và phát triển.
2.3 Sự phân hủy thức ăn trào ngược
Trào ngược dạ dày thường xảy ra sau khi ăn, khi thức ăn chưa được tiêu hóa hoàn toàn. Axit trào ngược mang theo thức ăn chưa tiêu hóa lên thực quản và miệng. Thức ăn này bị phân hủy bởi vi khuẩn trong miệng, tạo ra các hợp chất có mùi hôi như sulfur, gây hôi miệng.
Thức ăn chưa được tiêu hóa, dịch dạ dày trào ngược lên thực quản, miệng gia tăng tình trạng ợ chua hôi miệng
2.4 Khô miệng
Một số người bị trào ngược dạ dày thường có triệu chứng khô miệng. Khô miệng làm giảm lượng nước bọt, trong khi nước bọt có vai trò quan trọng trong việc làm sạch miệng và tiêu diệt vi khuẩn. Khi lượng nước bọt giảm, vi khuẩn có thể phát triển mạnh hơn, gây hôi miệng.
3. Chẩn đoán và điều trị ợ chua gây hôi miệng
3.1 Chẩn đoán ợ chua gây hôi miệng
3.1.1 Khám lâm sàng
Bác sĩ sẽ bắt đầu bằng việc hỏi về triệu chứng cụ thể mà bạn gặp phải, thời gian xuất hiện triệu chứng và tần suất xảy ra. Các câu hỏi có thể bao gồm:
Triệu chứng ợ chua và hôi miệng xuất hiện khi nào?
Triệu chứng ợ chua có liên quan đến bữa ăn không?
Bạn có cảm thấy đau rát ở vùng ngực hoặc vùng thượng vị không?
Triệu chứng có trở nên tồi tệ hơn khi nằm hoặc khi ăn no không?
Bạn có sử dụng thuốc hoặc có tiền sử bệnh lý liên quan đến tiêu hóa không?
3.1.2 Nội soi thực quản – dạ dày
Nội soi là phương pháp chẩn đoán hiệu quả giúp bác sĩ quan sát trực tiếp niêm mạc thực quản, dạ dày và tá tràng.
– Chuẩn bị: Bệnh nhân thường được yêu cầu nhịn ăn ít nhất 6 giờ trước khi thực hiện nội soi.
– Tiến hành: Bác sĩ sẽ sử dụng một ống mềm có gắn camera nhỏ (ống nội soi) đưa qua miệng xuống thực quản, dạ dày và tá tràng. Hình ảnh từ camera sẽ được truyền lên màn hình để bác sĩ quan sát.
– Kết quả: Nội soi giúp phát hiện các tổn thương niêm mạc, viêm loét, hoặc các dấu hiệu của GERD.
3.1.3 Đo pH trở kháng thực quản 24 giờ
Đo pH trở kháng thực quản là phương pháp quan trọng để xác định chi tiết tình trạng trào ngược dạ dày thực quản và mối liên hệ giữa trào ngược và triệu chứng ợ chua gây hôi miệng; và mối liên hệ giữa các hoạt động thực tế hàng ngày với triệu chứng trào ngược, ợ chua.
– Chuẩn bị: Bệnh nhân được đặt một ống nhỏ qua mũi xuống thực quản. Ống này được kết nối với một thiết bị đo pH.
– Tiến hành: Bệnh nhân sẽ mang thiết bị này trong vòng 24 giờ và sinh hoạt bình thường. Thiết bị sẽ ghi lại mức độ axit và trở kháng trong thực quản trong suốt khoảng thời gian này.
– Kết quả: Dữ liệu từ thiết bị sẽ giúp bác sĩ xác định tần suất và mức độ trào ngược axit, từ đó đưa ra chẩn đoán chính xác về GERD gây ợ chua hôi miệng. Ngoài ra còn xác định được thời điểm các đợt trào ngược và triệu chứng ợ chua tại thời điểm trào ngược, loại dịch trào ngược gây ợ chua…
Đo pH trở kháng thực quản giúp xác định GERD và mối liên hệ của trào ngược đi kèm triệu chứng và các hoạt động tại thời điểm đó có thể gây tăng khả năng trào ngược
3.1.4 Đo áp lực nhu động thực quản
Phương pháp đo áp lực nhu động thực quản giúp đánh giá hoạt động của cơ vòng dưới thực quản và các cơ thực quản khác. Quy trình này bao gồm:
– Chuẩn bị: Bệnh nhân được yêu cầu nhịn ăn ít nhất 6 giờ trước khi thực hiện đo.
– Tiến hành: Bác sĩ sẽ đặt một ống mỏng qua mũi xuống thực quản. Ống này được kết nối với thiết bị đo áp lực.
– Kết quả: Thiết bị sẽ ghi lại áp lực và chuyển động của cơ thực quản khi bệnh nhân nuốt. Kết quả giúp bác sĩ đánh giá chức năng của cơ vòng dưới thực quản và phát hiện các rối loạn liên quan.
3.1.5 Chụp X-quang đường tiêu hóa trên
Phương pháp chụp X-quang đường tiêu hóa trên giúp quan sát hình ảnh của thực quản, dạ dày và tá tràng. Bệnh nhân sẽ uống một chất cản quang (barium) trước khi chụp X-quang. Hình ảnh X-quang sẽ giúp phát hiện các bất thường về cấu trúc, như hẹp thực quản, thoát vị hoành, hoặc các dấu hiệu của trào ngược dạ dày.
3.2 Kiểm soát tình trạng ợ chua gây hôi miệng
Để kiểm soát được tình trạng ợ gây hôi miệng cần tập trung vào việc giảm triệu chứng và kiểm soát tình trạng trào ngược dạ dày bằng cách:
– Thay đổi lối sống: Tránh ăn quá no, hạn chế thức ăn cay nóng, chất béo, đồ uống có cồn. Nâng cao đầu khi ngủ giúp ngăn axit trào ngược lên thực quản khi nằm. Nếu bạn thừa cân, giảm cân có thể giúp giảm áp lực lên dạ dày và thực quản.
– Tuân thủ chỉ định sử dụng thuốc điều trị GERD theo kê đơn của bác sĩ để cải thiện ợ chua gây hôi miệng do GERD.
– Vệ sinh răng miệng đúng cách để hạn chế tình trạng vi khuẩn gây hôi miệng phát triển rộng và các thức ăn thừa bám trong khoang miệng.
Ợ chua gây hôi miệng là một tình trạng có mối liên hệ mật thiết với nhau, chủ yếu do bệnh trào ngược dạ dày – thực quản. Hiểu rõ cơ chế tại sao ợ chua gây hôi miệng và cách điều trị sẽ giúp bạn giảm thiểu các triệu chứng này, cải thiện chất lượng cuộc sống. Nếu bạn gặp phải triệu chứng ợ chua và hôi miệng kéo dài, hãy đến gặp bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời.
