Axit Glutamic là một loại α-amino acid quan trọng trong cơ thể, được viết tắt là Glu hoặc E trong hóa sinh. Hãy cùng theo dõi bài viết này của Thu Cúc TCI để hiểu hơn tầm quan trọng của loại acid amin này.
Menu xem nhanh:
1. Thông tin chung về axit Glutamic
1.1 Cơ chế hoạt động của axit Glutamic
Axit Glutamic là một trong 20 axit amin cần thiết cho cơ thể và đóng vai trò quan trọng trong quá trình trao đổi chất, xây dựng cấu trúc protein và hoạt động của hệ thần kinh. Axit Glutamic tham gia vào tổng hợp các axit amin khác như: alanin, leucine và là một phần lớn của protein và phần xám của vỏ não. Cụ thể:
– Não bộ: Axit Glutamic đóng vai trò như một chất dẫn truyền thần kinh, giúp các tế bào thần kinh giao tiếp với nhau. Quá trình này giống như việc gửi tin nhắn giữa các tế bào. Khi một tế bào thần kinh cần truyền tín hiệu, nó sẽ giải phóng glutamate. Glutamate sau đó gắn vào các thụ thể trên tế bào thần kinh nhận, kích thích hoặc ức chế hoạt động của tế bào đó, tùy thuộc vào loại thụ thể. Ví dụ, glutamate có thể kích thích tế bào thần kinh tiếp tục truyền tín hiệu thần kinh, hoặc có thể ức chế hoạt động của tế bào thần kinh để duy trì sự cân bằng trong hệ thần kinh.
Axit glutamic là một trong 20 axit amin cần thiết cho cơ thể
Ngoài việc là chất dẫn truyền thần kinh, Glutamic axit còn là nguồn năng lượng quan trọng cho não bộ. Não bộ liên tục hoạt động ngay cả khi bạn đang nghỉ ngơi, và axit Glutamic được sử dụng như một nguồn nhiên liệu để cung cấp năng lượng cho các tế bào thần kinh.
– Tham gia vào quá trình chuyển hóa carbohydrate và xây dựng cấu trúc protein: Giống như những viên gạch Lego, axit Glutamic là một trong 20 loại “gạch” cơ bản (axit amin) để xây dựng các protein trong cơ thể. Protein có mặt khắp nơi, từ các khối cơ bắp cho đến các enzyme thực hiện các phản ứng hóa học quan trọng.
– Nguồn năng lượng linh hoạt: Khi cần thiết, Glutamic axit có thể được chuyển thành các phân tử năng lượng khác mà tế bào sử dụng để hoạt động.
Giống như hầu hết các chất trong cơ thể, hoạt động của Glutamic axit cần được duy trì ở mức cân bằng. Nồng độ glutamate quá cao trong não có thể gây ra độc tế bào thần kinh, có liên quan đến một số bệnh thần kinh.
1.2 Ứng dụng của axit Glutamic
Ứng dụng y tế: Nghiên cứu cho thấy bổ sung axit Glutamic có thể giúp cải thiện một số vấn đề về thần kinh, chẳng hạn như:
– Suy nhược thần kinh: Axit Glutamic có thể giúp giảm các triệu chứng mệt mỏi, suy nhược và chóng mặt ở những người bị thiếu hụt chất này.
– Bệnh Alzheimer: Một số nghiên cứu cho thấy axit Glutamic có thể giúp cải thiện triệu chứng của bệnh Alzheimer ở giai đoạn nhẹ
Ứng dụng trong thực phẩm: Acid Glutamic là một axit amin phổ biến được sử dụng để tạo ra bột ngọt, một chất phụ gia thực phẩm giúp điều vị. Bột ngọt có dạng tinh thể màu trắng, được tạo thành từ natri và axit Glutamic. Axit Glutamic trong bột ngọt có thể được tạo ra bằng cách lên men tinh bột, và về mặt hóa học, nó không khác biệt so với axit Glutamic trong thực phẩm tự nhiên. Bột ngọt được sử dụng phổ biến ở châu Á và cũng được sử dụng trong nhiều loại thực phẩm chế biến sẵn ở phương Tây.
1.3 Những thực phẩm chứa axit Glutamic
Axit Glutamic có tự nhiên trong nhiều loại thực phẩm, góp phần tạo nên vị umami (mặn gu), một trong năm vị cơ bản của con người.
Nên sử dụng bột ngọt một cách vừa phải và ưu tiên Glutamate từ các nguồn thực phẩm tự nhiên.
Ngoài bột ngọt (được làm từ axit Glutamic) bạn có thể tìm thấy axit Glutamic tự nhiên trong nhiều nguồn thực phẩm khác, bao gồm:
– Thịt các loại: Bò, lợn, gà, cá: Sự có mặt của axit Glutamic trong thịt gia tăng cảm nhận vị umami, đặc biệt trong các món nướng. Ví dụ, bít tết bò khô sẽ có vị umami đậm đà hơn so với bít tết bò được nấu theo kiểu khác do quá trình phân hủy protein tự nhiên khi nướng giải phóng axit Glutamic.
– Các sản phẩm từ sữa như phô mai: Các loại phô mai lâu năm thường chứa nhiều Glutamic axit hơn do quá trình phân hủy protein trong quá trình lên men. Để tận dụng hàm lượng Glutamic tự nhiên này, người ta thường bào phô mai Parmesan lên các món ăn như mì ống hoặc salad để tăng thêm vị umami mà không cần dùng bột ngọt.
– Rau củ: Trong cà chua, axit Glutamic kết hợp với các chất khác như axit ascorbic (vitamin C) để tạo ra hương vị umami đặc trưng. Các đầu bếp thường sử dụng cà chua để làm nền cho nước sốt mì ống, nước dùng súp hoặc nước sốt thịt hầm – những món ăn vốn dĩ thơm ngon nhờ sự kết hợp của axit Glutamic với các thành phần khác.
– Các loại đậu: Đậu nành, đậu phộng: Glutamic cùng với các protein khác trong đậu góp phần tạo cảm giác no lâu sau khi ăn. Ngoài ra, đậu nành còn được lên men thành các sản phẩm như tempeh, miso – những nguồn cung cấp axit Glutamic dồi dào với hương vị umami đặc trưng, được sử dụng phổ biến trong ẩm thực chay.
– Ngoài ra, Glutamic axit cũng có mặt trong một số loại nấm ăn được, chẳng hạn như nấm hương
Vì vậy, để có một chế độ ăn uống giàu umami và bổ sung axit Glutamic tự nhiên, bạn có thể lựa chọn đa dạng các loại thực phẩm từ nguồn động vật và thực vật. Hiện chưa có khuyến cáo chính thức về liều lượng axit Glutamic hàng ngày. Tuy nhiên, tiêu thụ quá nhiều bột ngọt (muối natri của axit Glutamic) có thể gây ra các triệu chứng khó chịu tạm thời.
2. Bổ sung axit Glutamic bằng đường uống và những lưu ý quan trọng
Có thể bổ sung axit Glutamic đường uống dưới dạng viên nang hoặc viên nén. Liều dùng cho người lớn là 1 viên x 3 lần/ngày và nên uống thuốc kèm một cốc nước đầy.
Glutamic có thể được tìm thấy trong nhiều loại thực phẩm
Thời điểm sử dụng: Nên bổ sung Glutamic vào buổi sáng sau bữa ăn để cơ thể hấp thu tốt nhất. Tránh uống thuốc vào buổi tối vì có thể gây ảnh hưởng đến giấc ngủ
Lưu ý:
– Dị ứng: Glutamic có thể gây nguy hiểm đến tính mạng cho người bị dị ứng nặng.
– Cần tránh sử dụng Glutamic đối với các nhóm đối tượng như phụ nữ có thai, đang cho con bú, hoặc có kế hoạch mang thai, trẻ em, người cao tuổi (hơn 60 tuổi), những người bị suy gan.
– Glutamic axit dưới dạng thuốc có thể gây ra các tác dụng phụ như buồn ngủ, nhầm lẫn, thay đổi tâm trạng, và nên sử dụng với liều lượng đúng như chỉ định để tránh tình trạng này. Không tự ý tăng giảm liều lượng hoặc kéo dài thời gian sử dụng thuốc mà không có chỉ định của bác sĩ.
– Tương tác thuốc: Glutamic có thể tương tác với một số loại thuốc, chẳng hạn như thuốc chống co giật và thuốc giảm đau.
Trên đây là những thông tin liên quan đến axit Glutamic, mọi thắc mắc liên quan vui lòng liên hệ Thu Cúc TCI để được tư vấn thêm.
