Ngày nay, xã hội phát triển công việc nhẹ nhàng hơn, đời sống vật chất cũng đủ đầy hơn. Dẫn tới nhiều người béo phì thừa cân, kéo theo nhiều hệ lụy về bệnh tật. Trong đó, khoa học đã chứng minh béo phì có liên quan tới ung thư.
Menu xem nhanh:
1. Béo phì là nguyên nhân gây ung thư thứ 2 sau thuốc lá
Nhiều nghiên cứu trên thế giới đã chứng minh thừa cân và béo phì liên quan đến nhiều loại ung thư thường gặp bao gồm: Ung thư vú (ở phụ nữ sau mãn kinh), đại trực tràng, tử cung, thận, tụy, thực quản, gan, đường mật, buồng trứng, u tủy, màng não…Trong danh sách trên có 2 loại trong nhóm ung thư thường gặp nhất (ung thư vú, ung thư đại trực tràng) và 3 loại trong nhóm ung thư khó điều trị nhất (ung thư thực quản, tụy, đường mật).
Béo phì nguy cơ gây ung thư cao đứng thứ 2 sau thuốc lá
1.1. Cơ chế gây ung thư
Chức năng của chất béo trong cơ thể: Dự trữ năng lượng và liên tục lan truyền thông tin và chỉ dẫn đến phần còn lại của cơ thể. Những thông tin này có thể ảnh hưởng đến quá trình tăng trưởng tế bào, phản ứng hóa học trong tế bào và chu kỳ sinh sản của cơ thể. Khi có quá nhiều chất béo trong cơ thể, những tín hiệu được truyền đi xung quanh cơ thể có thể gây ra các rối loạn, là nguồn gốc gây ung thư. Các nghiên cứu cho đến nay đã xác định được khá nhiều cơ chế gây ra ung thư do béo phì, trong đó có 3 cơ chế chính bao gồm:
1.2. Quá trình viêm
Khi có nhiều tế bào mỡ trong cơ thể, các tế bào miễn dịch chuyên biệt tăng tiết cytokine, từ đó thúc đẩy quá trình viêm mạn tính, làm cho các tế bào phân chia nhanh hơn, khi xảy ra trong một thời gian dài có thể gây ra tổn thương DNA dẫn đến ung thư. Ví dụ: viêm cục bộ mạn tính gây ra bởi bệnh trào ngược dạ dày thực quản có khả năng gây ung thư biểu mô tuyến thực quản. Béo phì là một yếu tố nguy cơ sỏi mật, đặc trưng bởi tình trạng viêm túi mật mãn tính, có nguy cơ gây ung thư túi mật.
1.3. Hormone tăng trưởng
Quá nhiều chất béo trong cơ thể có thể làm tăng lượng insulin và các yếu tố tăng trưởng khác giống như insulin-1 (IGF-1). (Tình trạng này được gọi là hyperinsulinemia hoặc kháng insulin, tiền đề của bệnh tiểu đường type 2.) Mức độ cao insulin và IGF-1 làm cho các tế bào phân chia thường xuyên hơn. Điều này có thể thúc đẩy sự phát triển của ung thư đại tràng, thận, tuyến tiền liệt và nội mạc tử cung.
1.4. Hormon giới tính – sau thời kỳ mãn kinh
Mô mỡ trong cơ thể tạo ra lượng estrogen dư thừa. Estrogen do tế bào mỡ tạo ra có thể làm cho tế bào phân chia nhanh hơn ở vú và nội mạc tử cung (hai loại ung thư liên quan chặt chẽ nhất với béo phì), làm tăng nguy cơ gây đột biến các tế bào và ung thư.
– Ngoài ra, các tế bào mỡ tạo ra Adipokine, hormon có thể kích thích hoặc ức chế sự phát triển tế bào. Tế bào mỡ cũng có thể có tác động trực tiếp và gián tiếp lên các chất điều hòa tăng trưởng tế bào khác, bao gồm MTOR và AMP-activated protein kinase.
2. Những biện pháp phòng ngừa ung thư
– Hạn chế uống rượu, bia đồ uống có cồn.
– Không hút thuốc, tránh xa khói thuốc lá
– Kiểm soát cân nặng hợp lý.
– Hạn chế đồ ăn nhanh, đồ ăn nhiều dầu mỡ.
– Tập thể dục ít nhất 3 lần mỗi tuần, mỗi lần ít nhất 30 phút.
Nên khám sức khỏe định kỳ, tầm soát sàng lọc ung thư sớm khi cơ thể đang còn khỏe mạnh.
