Bệnh COPD – phổi tắc nghẽn mạn tính là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên thế giới, đặc biệt phổ biến ở người hút thuốc lá và người cao tuổi. Tuy không thể chữa khỏi hoàn toàn, nhưng nếu được phát hiện sớm từ các triệu chứng và quản lý đúng cách, người bệnh vẫn có thể sống khỏe mạnh và hạn chế các biến chứng nguy hiểm. Vậy các triệu chứng điển hình của bệnh này là gì? Hy vọng bài viết dưới đây sẽ giúp bạn nắm bắt rõ các thông tin cần thiết!

1. Tóm tắt về bệnh COPD

1.1. Bệnh COPD là bệnh gì?

Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) là một bệnh lý viêm mạn tính của đường hô hấp, đặc trưng bởi tình trạng tắc nghẽn luồng khí thở ra, gây khó thở ngày càng tăng và không phục hồi hoàn toàn. Bệnh tiến triển chậm, thường gặp ở người trung niên hoặc cao tuổi, đặc biệt là những người có tiền sử hút thuốc lá kéo dài.

Hai thể bệnh chính trong COPD gồm viêm phế quản mạn tính (ho và khạc đờm kéo dài ít nhất 3 tháng trong năm, kéo dài 2 năm liên tiếp) và khí phế thũng (tổn thương các phế nang dẫn đến ứ khí trong phổi). Các triệu chứng điển hình bao gồm khó thở, ho mạn tính, khạc đờm, thở khò khè, cảm giác nặng ngực và các đợt cấp khiến tình trạng bệnh nặng lên đột ngột. Nguyên nhân chủ yếu là do hút thuốc lá, tiếp xúc lâu dài với bụi, khí độc, khói bếp, ô nhiễm môi trường hoặc do thiếu hụt bẩm sinh alpha -1 antitrypsin.

Nếu không được phát hiện, chữa trị kịp thời, bệnh có thể tiến triển và đến nhiều biến chứng như suy hô hấp mạn, suy tim phải (tâm phế mạn), viêm phổi, loãng xương, và rối loạn tâm lý. Điều trị COPD chủ yếu nhằm kiểm soát triệu chứng và ngăn ngừa tiến triển, bao gồm ngừng hút thuốc, sử dụng thuốc giãn phế quản, corticoid dạng hít, phục hồi chức năng hô hấp, tiêm phòng cúm và phế cầu, và điều trị oxy trong các trường hợp thiếu oxy mạn tính. Phát hiện sớm và điều trị đúng cách có thể cải thiện chất lượng sống đáng kể cho người bệnh.

Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) là một bệnh lý viêm mạn tính của đường hô hấp

1.2. Nguyên nhân gây nên căn bệnh COPD

Bệnh COPD – phổi tắc nghẽn mạn tính hình thành khi các đường dẫn khí trong phổi bị viêm, tổn thương và hẹp lại. Nguyên nhân chủ yếu là do thói quen hút thuốc lá, tuy nhiên bệnh cũng có thể gặp ở những người chưa từng hút thuốc, chẳng hạn như bệnh nhân bị giãn phế quản, hen suyễn hoặc có di chứng do lao phổi để lại.

Thực tế cho thấy, nguy cơ mắc bệnh COPD tăng lên đáng kể ở những người hút thuốc nhiều và trong thời gian dài. Ngoài ra, tiếp xúc lâu dài với khói bụi độc hại hoặc các chất ô nhiễm trong môi trường cũng có thể gây ra bệnh. Một số trường hợp khác bị COPD là do rối loạn di truyền hiếm gặp khiến phổi dễ bị tổn thương hơn so với người bình thường.

2. Triệu chứng điển hình

Các triệu chứng điển hình của bệnh COPD – phổi tắc nghẽn mạn tính bao gồm:

– Khó thở tăng dần theo thời gian, đặc biệt rõ rệt khi người bệnh vận động thể lực.

– Ho kéo dài, thường kèm theo đờm – nhiều người có thể nhầm lẫn triệu chứng này với “ho do hút thuốc”.

– Thường xuyên bị nhiễm trùng đường hô hấp dưới, như viêm phế quản hoặc viêm phổi.

– Tiếng thở khò khè kéo dài, nhất là khi thở ra.

Nếu không được điều trị đúng cách, các triệu chứng của bệnh COPD có xu hướng trở nên nghiêm trọng hơn theo thời gian. Bệnh có thể xuất hiện các đợt cấp (bùng phát), khiến tình trạng hô hấp xấu đi đột ngột và cần can thiệp y tế kịp thời.

Người bệnh copd có thể xuất hiện triệu chứng ho kéo dài, thường kèm theo đờm

3. Phòng ngừa và quản lý bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD)

Bệnh COPD là một bệnh có thể phòng ngừa và kiểm soát hiệu quả nếu được phát hiện sớm và tuân thủ điều trị đúng cách. Biện pháp phòng ngừa quan trọng nhất là không hút thuốc, kể cả thuốc lá và thuốc lào, vì đây là nguyên nhân chính gây tổn thương phổi dẫn đến COPD. Nếu đang hút thuốc, người bệnh nên ngừng càng sớm càng tốt để hạn chế tiến triển của bệnh.

Việc quản lý bệnh COPD đòi hỏi theo dõi định kỳ tại các cơ sở y tế chuyên khoa như phòng quản lý Hen – COPD, nơi người bệnh được kiểm tra chức năng hô hấp, tư vấn, và nhận thuốc điều trị duy trì. Ngoài ra, tiêm phòng vắc-xin cúm hàng năm và vắc-xin phế cầu là những biện pháp cần thiết giúp ngăn ngừa các đợt bùng phát bệnh.

4. Khi nào cần khám ngay?

Người bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) nên chủ động tìm đến bác sĩ chuyên khoa hô hấp khi có các triệu chứng hô hấp kéo dài như ho, khó thở, khò khè, đặc biệt nếu đã trên 35 tuổi và có tiền sử hút thuốc lá nhiều năm. Việc không nên xem nhẹ các triệu chứng này là rất quan trọng, vì nếu COPD không được phát hiện và điều trị sớm, phổi có thể bị tổn thương không thể hồi phục.

Khi đến thăm khám, bác sĩ sẽ hỏi người bệnh chi tiết về các biểu hiện lâm sàng cũng như tiền sử hút thuốc. Ngoài ra, người bệnh có thể được chỉ định thực hiện các phương pháp chẩn đoán như đo chức năng hô hấp (spirometry) để đánh giá mức độ tắc nghẽn đường thở, chụp X-quang ngực để xác định tổn thương phổi và phân biệt với các bệnh lý khác như hen phế quản.

5. Tiến triển của bệnh

Tiến triển của COPD có sự khác biệt giữa các cá nhân:

– Một số người có thể không thể chữa khỏi hoặc cải thiện triệu chứng, nhưng có thể duy trì tình trạng ổn định với điều trị.

– Đối với nhiều người, việc điều trị đúng cách có thể giúp kiểm soát bệnh, duy trì khả năng thực hiện các hoạt động hàng ngày mà không gặp quá nhiều khó khăn.

Tình trạng tồi tệ hơn:

– Ở một số người, COPD có thể tiếp tục xấu đi mặc dù được điều trị.

– Khi bệnh tiến triển nặng, nó có thể làm giảm chất lượng cuộc sống và gây ra các vấn đề nghiêm trọng cho sức khỏe, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng nếu không được kiểm soát kịp thời.

Một số người có thể không thể chữa khỏi hoặc cải thiện triệu chứng, nhưng có thể duy trì tình trạng ổn định với điều trị

Bệnh COPD là căn bệnh mạn tính nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát được nếu người bệnh có kiến thức đúng đắn và thực hiện các biện pháp phòng ngừa, điều trị phù hợp. Việc từ bỏ thuốc lá, duy trì lối sống lành mạnh, theo dõi sức khỏe định kỳ và tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ là chìa khóa giúp người bệnh sống khỏe mạnh, hạn chế biến chứng và nâng cao chất lượng cuộc sống. Hãy chủ động bảo vệ lá phổi của bạn ngay từ hôm nay!