Là một người phụ nữ, chắc hẳn ai cũng mong muốn được trải nghiệm khoảnh khắc kỳ diệu khi được làm mẹ. Tuy nhiên, căn bệnh vô sinh quái ác có thể cướp đi quyền thiêng liêng ấy của nhiều chị em phụ nữ. Để giúp mọi người có thể hiểu rõ hơn về nguyên nhân, triệu chứng, các biện pháp chẩn đoán và điều trị vô sinh nữ, Bệnh viện ĐKQT Thu Cúc sẽ chia sẻ các thông tin chi tiết về căn bệnh này với bài viết bên dưới đây.Vô sinh nữ: Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị
Menu xem nhanh:
1. Bệnh vô sinh nữ là gì?
Vô sinh nữ là căn bệnh khiến chị em phụ nữ không thể có con và mất đi thiên chức làm mẹ. Trường hợp này xảy ra khi các cặp đôi vẫn quan hệ tình dục bình thường và cũng không sử dụng bất kỳ phương pháp tránh thai nào trong suốt 1 năm mà vẫn không thể thụ thai.
Vô sinh nữ là căn bệnh khiến chị em không thể có con mặc dù không hề dùng biện pháp tránh thai nào
Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng vô sinh nữ, nhưng chủ yếu đều là bởi tinh trùng của người chồng không thể thụ thai với trứng của người vợ dù người chồng khỏe mạnh, tinh trùng có chất lượng hoàn toàn bình thường. Chứng vô sinh nữ thường gặp ở những chị em phụ nữ bị:
- Suy buồng trứng
- Kinh nguyệt thất thường
- Viêm tắc ống dẫn trứng
- Ứ dịch vòi trứng
- Viêm nhiễm phụ khoa
- Viêm cổ tử cung
- Viêm âm đạo
Bệnh vô sinh nữ có thể khiến chị em mất đi khả năng sinh sản tuy nhiên nếu được phát hiện sớm thì tỷ lệ chữa trị thành công sẽ tăng lên rất nhiều.
Bệnh vô sinh nữ được chia làm 2 loại: vô sinh nguyên phát và vô sinh thứ phát.
Vô sinh nguyên phát (vô sinh I)
Trường hợp này xảy ra khi các cặp vợ chồng đã sinh sống với nhau trên 1 năm, và quan hệ tình dục bình thường đồng thời cũng không hề sử dụng bất kỳ một phương pháp tránh thai nào cả. Tuy nhiên, người vợ vẫn không thể mang thai.
Vô sinh thứ phát (vô sinh II)
Trường hợp này xảy ra khi các cặp vợ chồng đã từng mang thai, hoặc có em bé nhưng lại không thể tiếp tục thụ thai nữa, dù quan hệ tình dục bình thường, không sử dụng biện pháp tránh thai nào trên 1 năm.
2. Nguyên nhân và triệu chứng của bệnh vô sinh nữ
Nguyên nhân gây vô sinh ở nữ giới
Có rất nhiều nguyên nhân gây vô sinh ở nữ giới như: bất thường phóng noãn, do vòi tử cung, cổ tử cung, lạc nội tử cung,…
Bất thường phóng noãn
Đây là hiện tượng bất thường, xảy ra là do ảnh hưởng của trục dưới đồi, tuyến yên, buồng trứng dẫn tới việc vòng kinh không phóng noãn.
Nguyên nhân do vòi tử cung
Các căn bệnh như viêm nhiễm đường sinh dục, bệnh lây qua đường sinh dục, tiền sử phẫu thuật vùng chậu, phẫu thuật vòi tử cung, lạc nội mạc tử cung, vòi tử cung bất thường do bẩm sinh hoặc triệt sản đều làm ảnh hưởng nghiêm trọng tới vòi tử cung, suy giảm khả năng thụ thai ở nữ giới.
Để biết rõ nguyên nhân của căn bệnh vô sinh nữ, chị em nên tới bệnh viện ĐKQT Thu Cúc để được các bác sĩ Sản phụ khoa hàng đầu thực hiện các xét nghiệm cần thiết
Nguyên nhân tại tử cung
Bệnh u xơ tử cung, viêm dính buồng tử cung, các bất thường ở tử cung như tử cung hai sừng, vách ngăn tử cung, không có tử cung… cũng là nguyên nhân gây vô sinh ở nữ giới.
Nguyên nhân do cổ tử cung
Những nguyên nhân gây ra vô sinh nữ do cổ tử cung thường gặp nhất là chất nhầy ở cổ tử cung kém hoặc có kháng thể kháng tinh trùng, cổ tử cung đã bị tổn thương do thực hiện thủ thuật (khoét chóp, đốt điện…), cổ tử cung có polyp.
Nguyên nhân do lạc nội mạc tử cung
Các lớp nội mạc tử cung dày lên, thậm chí dính chặt vào nhau sẽ khiến tinh trùng khó di chuyển, làm giảm chất lượng tinh trùng, từ đó khiến việc thụ thai trở nên khó khăn hơn.
Vô sinh không rõ nguyên nhân
Theo thống kê của thì tỷ lệ chị em bị vô sinh nữ không tìm được nguyên nhân là khoảng 10% dù đã được bác sĩ khám và làm đủ các xét nghiệm cần thiết
Triệu chứng bệnh vô sinh nữ
Rối loạn kinh nguyệt, vô kinh, thống kinh, dịch âm đạo bất thường, dịch ở tuyến vú tiết ra, tuyến vú kém phát triển,… là những triệu chứng chính của căn bệnh vô sinh nữ.
Rối loạn kinh nguyệt
Rối loạn kinh nguyệt (chu kỳ kinh nguyệt quá dài hoặc quá ngắn, kinh nguyệt không đều, lượng máu của chu kỳ bất thường…) là biểu hiện rõ ràng của việc rối loạn nội tiết tố nữ, dẫn tới bệnh vô sinh ở nữ giới. Bởi chu kỳ kinh nguyệt có liên quan mật thiết tới việc thụ thai, nếu chu kỳ kinh nguyệt gặp bất thường thì hiếm muộn, vô sinh có thể xảy ra.
Vô kinh
Vô kinh có nghĩa là không có kinh nguyệt. Điều này đồng nghĩa với việc chị em sẽ không bị rụng trứng, vì vậy quá trình thụ thai không thể xảy ra được. Theo các chuyên gia y khoa, nếu vô kinh xảy ra trong vòng 6 tháng liên tục, thì khả năng chị em bị vô sinh hiếm muộn là rất lớn.
Thống kinh
Trong chu kỳ kinh nguyệt nếu gặp tình trạng đau bụng dưới dữ dội, có nghĩa là chị em đang bị thống kinh. Thống kinh có thể báo động chị em đang gặp các bệnh lý phụ khoa tiềm ẩn, nếu để tiến triển nặng thì sẽ ảnh hưởng xấu tới chức năng sinh sản, làm hiếm muộn, vô sinh.
Khi thấy các dấu hiệu của vô sinh nữ, các chị em nên tới ngay Bệnh viện ĐKQT Thu Cúc để được các sĩ kiểm tra và điều trị kịp thời
Dịch âm đạo bất thường
Nếu sức khỏe bình thường thì dịch âm đạo sẽ có màu trắng trong như lòng đỏ trứng, không mùi. Nhưng nếu khí hư có màu sắc, mùi hay ra nhiều bất thường thì đây là dấu hiệu cảnh báo “vùng kín” bị viêm nhiễm. Việc viêm nhiễm sẽ làm thay đổi môi trường âm đạo, có thể dẫn tới viêm cổ tử cung, viêm tử cung, vòi trứng từ đó ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng thụ thai của chị em.
Dịch ở tuyến vú tiết ra
Thông thường, dịch ở tuyến vú sẽ tiết ra sữa khi chị em đang cho con vú. Tuy nhiên, nếu tuyến vú của chị em tiết ra sữa khi không cho con bú, thì phải nhanh chóng thăm khám ngay lập tức. Bởi lẽ đây là triệu chứng của bệnh vô sinh nữ. Nguyên nhân chính của hiện tượng dịch ở tuyến vú tiết ra có thể là do:
- Suy tuyến giáp
- Suy thận
- Tác dụng phụ của thuốc tránh thai
- Tác dụng phụ của thuốc giảm huyết áp
Tuyến vú kém phát triển
Vùng ngực của chị em sẽ phát triển và hoàn thiện dần dần ở tuổi trưởng thành do sự ảnh hưởng của hormone estrogen. Tuy nhiên, nếu quá 18 tuổi mà vùng ngực vẫn chưa phát triển, có lẽ chị em đang bị thiếu hormone estrogen. Đây là căn nguyên chính khiến chị em bị vô sinh nữ,
Triệu chứng khác
Ngoài các triệu chứng kể trên thì những biểu hiện như đau khi giao hợp, đau vùng chậu, viêm vùng chậu, tử cung gặp vấn đề, đã trải qua quá trình điều trị ung thư… cũng gây vô sinh nữ và cần phải điều trị kịp thời.
Các yếu tố nguy cơ gây vô sinh ở phụ nữ
Các yếu tố chính gây ra căn bệnh vô sinh ở chị em phụ nữ là:
Tuổi tác
Chị em càng lớn tuổi thì khả năng sinh sản càng giảm đi, nhất là sau 35 tuổi. Vô sinh nữ ở những chị em lớn tuổi thường là do:
- Số lượng và chất lượng trứng kém
- Các vấn đề về sức khỏe ảnh hưởng đến khả năng sinh sản
Thuốc lá
Phụ nữ hút nhiều thuốc lá hoặc các chất gây nghiện thường có nguy cơ bị vô sinh nữ cao
Rượu
Rượu ảnh hưởng rất lớn đến quá trình thụ thai của chị em phụ nữ. Do đó, nếu uống quá rượu nhiều thì nguy cơ bị vô sinh nữ của chị em sẽ tăng cao.
Thừa cân
Những chị em thừa cân thường rất ít khi tập thể dục và không có thói quen vận động. Do đó, nó làm tăng nguy cơ bị vô sinh nữ.
Thiếu cân
Thiếu cân là một trong những yếu tố gây vô sinh ở chị em phụ nữ, nhất là những người mắc chứng rối loạn ăn uống như chán ăn,…
Tập thể dục
Nếu không tập thể dục, chị em rất dễ bị béo phì. Còn nếu tập với cường độ cao, thì sẽ ảnh hưởng đến quá trình rụng trứng. Đây là những yếu tố khiến chị em bị vô sinh.
Phòng bệnh vô sinh ở phụ nữ
Để khắc phục và cải thiện bệnh vô sinh nữ, chị em nên:
- Không hút thuốc lá
- Không sử dụng rượu
- Không sử dụng thuốc phiện hoặc thuốc lắc
- Tránh sử dụng cafein
- Tập thể dục đều đặn, với cường độ vừa phải
- Duy trì cân nặng ở mức phù hợp
- Luôn vui vẻ, thoải mái
- Chế độ ăn uống, sinh hoạt khoa học, hợp lý
- Ăn nhiều rau xanh, hoa quả tươi, các loại thực phẩm giàu vitamin,…
- Khám sức khỏe định kỳ.
Các biện pháp chẩn đoán bệnh vô sinh nữ
Bằng các máy móc, trang thiết bị hiện đại, đội ngũ y bác sĩ chuyên khoa đầu ngành của Thu Cúc sẽ chẩn đoán chính xác nhất căn bệnh vô sinh nữ
Để chẩn đoán bệnh vô sinh nữ, thông thường các bác sĩ sẽ hỏi chị em về các vấn đề như:
- Tiền sử sản khoa
- Tần suất quan hệ tình dục và những khó khăn người bệnh hay mắc phải
- Tiền sử mắc các bệnh nội khoa
- Tiền sử mắc các bệnh ngoại khoa
- Các loại thuốc đang sử dụng
- Thời điểm có kinh
- Các vấn đề liên quan đến chu kỳ kinh nguyệt: thời gian của các kỳ kinh nguyệt, lượng kinh nguyệt, có đau bụng khi đến kỳ hay không
- Tiền sử bệnh viêm nhiễm cơ quan sinh dục
- Tiền sử mắc các căn bệnh phụ khoa
- Tiền sử phẫu thuật, nhất là các vùng tiểu khung
Khi đã có đầy đủ thông tin về tình trạng tiền sử của khách hàng các bác sĩ sẽ thực hiện thăm khám với các hạng mục:
- Quan sát toàn thân: đánh giá tầm vóc, mức độ phát triển của lông, tóc
- Khám ngực: đánh giá sự phát triển của vú
- Khám âm đạo qua mỏ vịt: kiểm tra tình trạng viêm nhiễm hoặc những bất thường ở bộ phận sinh dục
- Thăm âm đạo và nắn bụng dưới nhằm phát hiện các khối u ở tử cung
Sau khi có những thông tin sơ bộ về tình trạng sức khỏe, chị em sẽ được tiến hành các xét nghiệm như:
- Xét nghiệm hormone: các chỉ số như LH, FSH, estrogen, progesterone, hCG,…
- Thăm dò phóng noãn
- Siêu âm chẩn đoán hình ảnh: siêu âm phụ khoa, siêu âm theo dõi sự phát triển của nang noãn, chụp phim tử cung vòi trứng, chụp tuyến yên
- Xét nghiệm nhiễm sắc thể đồ để phát hiện các bất thường về nhiễm sắc thể
- Nội soi can thiệp: nội soi gỡ dính vòi trứng, buồng trứng, bơm thông vòi trứng, đốt điểm buồng trứng…
Các biện pháp điều trị bệnh vô sinh nữ
Theo các bác sĩ Thu Cúc, khi đã đi thăm khám và xác định được chính xác nguyên nhân, chị em sẽ được tư vấn phương pháp điều trị phù hợp mang lại hiệu quả cao. Các biện pháp điều trị bệnh vô sinh nữ thường được áp dụng là:
- Thay đổi lối sống: thay đổi chế độ ăn uống, sinh hoạt, tập thể dục đều đặn, tránh xa thuốc lá, rượu bia…
- Sử dụng thuốc điều trị để giúp trứng phát triển bình thường, đủ kích thước nhằm thụ thai dễ dàng
- Phẫu thuật: với những chị em gặp vấn đề ở tử cung vòi trứng như vách ngăn tử cung, polyp tử cung, tắc ống dẫn trứng… các bác sĩ sẽ can thiệp phẫu thuật để khôi phục khả năng sinh sản
- Phương pháp hỗ trợ sinh sản như bơm tinh trùng vào tử cung, thụ tinh ống nghiệm là những phương pháp điều trị bệnh vô sinh nữ đang được áp dụng nhiều và cho tỷ lệ thành công cao. Tuy nhiên cách này thường chỉ áp dụng khi chị em bị vô sinh không rõ nguyên nhân hoặc đã điều trị bằng những phương pháp khác nhưng thất bại.
