Hiện nay, siêu âm tim cơ bản là phương pháp không còn xa lạ với nhiều người. Đây là một hình thức chẩn đoán hình ảnh không xâm lấn, an toàn, hiệu quả và đơn giản. Kỹ thuât này giúp bác sĩ có cái nhìn tổng quát về chức năng, hình thái và huyết động học của buồng tim, vách tim, các mạch máu lớn nối với tim, màng ngoài tim,..
Menu xem nhanh:
1. Phương pháp siêu âm tim đơn giản là gì?
Siêu âm là một kỹ thuật sử dụng năng lượng được gây ra bởi những xung động cơ học có tần số trên 20,000Hz. Sóng siêu âm sẽ phát ra với chu kỳ khoảng 1,000 lần/giây và đi vào các bộ phận của cơ thể. Khi sóng siêu âm gặp các bộ phận đó thì sẽ phản xạ trở lại, đi đến bộ phận nhận biến, sau đó được chuyển thành điện năng, khuếch đại và hiện lên màn hình máy tính.
Siêu âm tim cơ bản là một kỹ thuật thăm dò không xâm lấn, hiệu quả, đơn giản, giúp bác sĩ có cái nhìn tổng quát nhất về chức năng, hình thái và huyết động học của buồng tim, vách tim, màng ngoài tim, các mạch máu lớn nối với tim…Tùy vào các vị trí siêu âm tim mà bác sĩ có thể chỉ định siêu âm một chiều hoặc hai chiều.
2. Phân loại
2.1. Theo nguyên lý hoạt động
Dựa theo nguyên lý hoạt động, siêu âm tim được chia thành 3 loại:
– Siêu âm 1 chiều: Được áp dụng để thăm dò các thành phần giải phẫu của tim.
– Siêu âm 2 chiều: Giúp bác sĩ nhìn rõ các lát cắt về mặt giải phẫu của tim. Hình ảnh thu được sẽ gần giống như trong quá trình giải phẫu thực tế.
– Siêu âm Doppler: Giúp khảo sát được những biến đổi về mặt chức năng, hình thái, huyết động học của tim.
Siêu âm tim cơ bản là một kỹ thuật thăm dò không xâm lấn, hiệu quả và đơn giản
2.2. Theo vị trí
Dựa vào vị trí thì sẽ có 2 loại siêu âm:
– Siêu âm qua thành ngực: Đây là phương pháp siêu âm tim phổ biến nhất. Đầu dò sẽ được đặt ở thành ngực. Bệnh nhân được bác sĩ bôi gel lên vùng ngực để giúp sóng âm truyền đi hiệu quả hơn. Sau đó, đầu dò sẽ sử dụng sóng siêu âm qua ngực để tạo ra những hình ảnh của tim trên màn hình máy tính kết nối.
– Siêu âm tim qua thực quản: Kỹ thuật này ít được sử dụng hơn. Bác sĩ sẽ dùng một đầu dò mỏng hơn và gắn vào đầu của ống nội soi. Ống này sẽ được đưa vào thực quản giúp bác sĩ quan sát tốt hơn các chi tiết của tim từ phía sau.
3. Trường hợp nào cần tiến hành siêu âm tim cơ bản?
Sau khi thăm khám sơ bộ, tùy vào tình trạng của người bệnh mà bác sĩ sẽ chỉ định siêu âm tim cơ bản trong các trường hợp như:
– Phình tách động mạch chủ, đo đường kính tĩnh mạch chủ dưới.
– Đánh giá chức năng của tâm thất phải và tâm thất trái.
– Phát hiện hội chứng ép tim, tràn dịch màng tim.
– Đau ngực, suy hô hấp cấp, chấn thương.
– Đánh giá chức năng của tim trong trường hợp bị ngừng tuần hoàn.
– Chẩn đoán khi bệnh nhân bị sốc hoặc huyết động không ổn định.
– Hướng dẫn cách đặt dẫn lưu màng tim.
– Phát hiện suy thất phải, giãn thất phải.
– Phát hiện suy thất trái, giãn thất trái và rối loạn vận động vùng thành tim.
Tùy vào tình trạng của người bệnh mà bác sĩ sẽ chỉ định siêu âm tim cơ bản
4. Vai trò của siêu âm tim là gì?
Kỹ thuật siêu âm tim cơ bản có vai trò quan trọng trong việc chẩn đoán và tầm soát tình trạng sức khỏe tim mạch của người bệnh, từ đó giúp:
– Cung cấp thông tin về chức năng nhĩ phải, nhĩ trái, chức năng thất phải, thất trái. Trong đó, vai trò đánh giá chức năng của thất trái là quan trọng nhất và có nhiều ứng dụng nhất trong việc tầm soát hay điều trị các bệnh lý về tim mạch.
– Cung cấp những thông tin chính xác về hình thể của tim như chiều dày thành thất, tình trạng của các van tim, kích thước của các buồng tim,…
5. Các mặt cắt cơ bản của siêu âm tim
– Mặt cắt dưới sườn: Thăm dò những mặt cắt dưới sườn trong siêu âm tim giúp bác sĩ đánh giá 4 buồng tim của người bệnh. Lúc này, người bệnh cần phải hít vào để có thể đánh giá được áp lực tĩnh mạch trung tâm.
– Mặt cắt cạnh ức trục ngắn: Giúp thu được các hình ảnh bằng cách xoay đầu dò một góc 90 độ thuận theo chiều kim đồng hồ. Sau đó, quét đầu dò từ đáy tim đến mỏm tim để thu được các mặt cắt ngang khác nhau của tim.
– Mặt cắt cạnh ức: Giúp so sánh kích thước các buồng tim, định khu tràn dịch màng tim, đánh giá thất trái và phân biệt tràn dịch màng phổi với tràn dịch màng tim một cách chính xác nhất.
– Mặt cắt từ mỏm: Thăm dò mặt cắt từ mỏm là một kỹ thuật khó hơn những kỹ thuật trên. Tuy nhiên kỹ thuật này lại có tác dụng trong việc so sánh kích thước buồng thất. Đây là cách tốt nhất để đánh giá những bất thường về vận động ở thành tim và vùng vách liên thất.
Siêu âm tim cơ bản có vai trò quan trọng trong việc chẩn đoán và tầm soát tình trạng sức khỏe tim mạch
6. Quá trình thực hiện siêu âm tim cơ bản
6.1. Trước khi siêu âm tim cơ bản
Trước khi siêu âm, người bệnh có thể ăn uống bình thường. Nhưng nếu người bệnh thực hiện siêu âm gắng sức hoặc siêu âm qua thực quản thì bác sĩ sẽ yêu cầu nhịn ăn trong vài giờ trước khi siêu âm.
6.2. Trong khi siêu âm tim cơ bản
Đầu tiên, người bệnh sẽ cởi áo và được thoa lên ngực một chất gel có tác dụng nhằm thu được hình ảnh chất lượng, rõ nét và làm mờ ánh sáng trong phòng siêu âm.
Sau đó, bác sĩ sẽ điều chỉnh máy đến vị trí cần siêu âm tim sao cho có thể nhìn thấy được các thông số và hình ảnh. Nếu xảy ra sự cố trong khi siêu âm như phát hiện có một lỗ trong tim, người bệnh sẽ được tiêm thuốc để hạn chế những biến chứng, rủi ro có thể xảy ra.
Nếu siêu âm tim qua thực quản, người bệnh sẽ được gây tê bằng uống thuốc an thần hoặc ống xịt để giúp cho đầu dò được đưa vào thực quản dễ dàng hơn. Sau khi ống nội soi được đưa vào họng, bác sĩ sẽ đẩy ống dò xuống sâu phần thực quản và chụp ảnh buồng tim bên trái và bên phải.
6.3. Sau khi siêu âm tim
Siêu âm tim cơ bản là một kỹ thuật không đau đớn, không xâm lấn nên người bệnh hoàn toàn có thể thực hiện các hoạt động thường ngày sau khi siêu âm. Nếu kết quả bình thường thì không cần phải làm thêm các xét nghiệm nào khác. Tuy nhiên, nếu xét nghiệm cho kết quả bất thường thì người bệnh có thể được chuyển đến bác sĩ chuyên khoa tim mạch để kiểm tra thêm.
Khi đó, bác sĩ sẽ chỉ định điều trị dựa vào kết quả siêu âm. Để có thể chắc chắn hơn về sức khỏe, người bệnh nên trao đổi thêm với bác sĩ về tình hình sức khỏe hoặc siêu âm tim lại sau vài tháng. Đặc biệt, nếu có ý định tầm soát sức khỏe tim mạch, người bệnh cần tìm hiểu và đến cơ sở y tế chất lượng, uy tín.
